تغذیه نوزادان با شیر مادر، نکاتی که باید بدانید
با توجه به بالا رفتن سطح علمی افراد، شاید کمتر کسی را بتوان پیدا کرد که از فواید تغذیه نوزادان با شیر مادر اطلاعی نداشته باشد.
با توجه به بالا رفتن سطح علمی افراد، شاید کمتر کسی را بتوان پیدا کرد که از فواید تغذیه نوزادان با شیر مادر اطلاعی نداشته باشد؛ ولی هنوز هستند برخی مادرانی که مزیت‌های این ماده مغذی را نادیده می‌گیرند و شیرخشک را جایگزین شیر خود می‌کنند.
شیر مادر در واقع کامل‌ترین خوراک و غنی از مواد مغذی و حاوی آنتی‌بادی‌هایی است که از کودک در برابر ابتلا به عفونت‌ها جلوگیری می‌کند. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر دچار انواع حساسیت‌ها می‌شوند و کمتر در معرض اضافه‌وزن و چاقی، ابتلا به دیابت و کم‌خونی قرار می‌گیرند.
علاوه بر برخی مزیت‌های شیر مادر برای نوزادان که زیاد به آن پرداخته شده است، نمی‌توان فواید آن را برای مادر نیز نادیده گرفت. شیردادن به نوزاد بعد از زایمان باعث برگشت بافت رحم به حالت اولیه می‌شود و زمان شروع سیکل‌های قاعدگی مجدد را به تأخیر می‌اندازد، ولی این به معنای جلوگیری از حاملگی تلقی نمی‌شود و زنانی که قصد بارداری مجدد ندارند باید در این دوران از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنند. در این دسته از زنان شیرده خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، سرطان سینه، سرطان تخمدان، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی به مراتب کمتر است. در ادامه برخی نکات که در شیردادن نوزادان اهمیت دارد را می‌خوانید.
آموزش
آگاهی مادران شیرده از نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد، کیفیت تغذیه و سلامت آنها را بالا می‌برد. معمولا پس از زایمان، پرستاران بیمارستان روش صحیح شیر دادن را به مادران می‌آموزند و پس از آن وظیفه مادر است که با توجه به موقعیت خود و نوزادش، بهترین شیوه شیردادن را انتخاب کند.
غریزه مادری
شما نباید با توجه به ساعت و زمان مشخصی اقدام به شیر دادن نوزاد کنید، بلکه کمک‌گیری از غریزه مادری بهترین راه تشخیص زمان شیردهی است. علاوه بر این، گریه و بی‌قراری نوزاد هم ممکن است نشانه گرسنگی او باشد که باید به آن توجه کنید.
مدل درست قرار گرفتن دهان کودک
مطمئن شوید دهان نوزاد بخش زیادی از قسمت زیرین نوک سینه را گرفته تا بتواند براحتی شیر را بمکد. بیرون ماندن نوک سینه از دهان کودک، مانع از تغذیه مناسب او و باعث گرسنه‌ماندن نوزاد می‌شود. همچنین گاهی به دلیل شیر خوردن نوزاد، نوک سینه زخم می‌شود یا ترک‌هایی روی آن شکل می‌گیرد که گاه با خونریزی همراه است. متخصصان توصیه می‌کنند با نرم کردن نوک سینه به منظور جلوگیری از ترک‌خوردگی و ایجاد زخم در این ناحیه، کودک راحت‌تر می‌تواند شیر بخورد.
حالت قرار گرفتن نوزاد
تحقیقات نشان می‌دهد در آغوش گرفتن نوزاد به صورت صلیبی بهترین حالت نگهداشتن کودک برای شیر خوردن است. شیر دادن به نوزاد در حالتی که کنار شما خوابیده، بهترین روش شیر دادن برای مادرانی است که معمولا از کم‌خوابی شکایت دارند. ولی در این میان، خوابیدن نوزاد روی بدن مادر در حالت خوابیده یکی از روش‌های مناسب شیر خوردن است، چرا که سر نوزاد بالا قرار می‌گیرد و شیر برخلاف جاذبه زمین به راحتی جریان می‌یابد و نوزاد براحتی شیر می‌خورد.
آروغ زدن نوزاد
از نکاتی که مادران باید بعد از شیر دادن به نوزاد رعایت کنند، آروغ زدن اوست. این کار به خروج حباب‌های گاز که معمولا در معده تجمع یافته و عامل درد می‌شود، کمک می‌کند.
استفاده از پمپ‌های سینه‌ای
در زنان شیردهی که شیر با دشواری از سینه خارج می‌شود، استفاده از پمپ‌های سینه‌ای که در مواقع لزوم بتواند شیر را خارج کند، گزینه مناسبی است که به تغذیه بهتر نوزاد کمک می‌کند. در واقع این پمپ‌ها منبع تولید شیر مورد نیاز نوزاد را تنظیم می‌کند و افزایش می‌دهد. متخصصان بر این باورند که برای استفاده از پمپ سینه‌ای برای هر سینه بهتر است صبح‌ها که منابع شیر در بیشترین مقدار خود هستند، انجام شود.
علائم سیری نوزاد
مادران شیرده معمولا با این مشکل دست به گریبان هستند که نمی‌دانند نوزادشان چه زمانی سیر شده و چه زمانی هنوز گرسنه است. با توجه به برخی علائم می‌توان سیر شدن نوزاد را متوجه شد.
ـ سینه‌ها معمولا بعد از شیر خوردن نوزاد خالی از شیر و سبک می‌شوند و این یکی از علائم سیری نوزاد است.
ـ حتی بعد از کاهش وزن اولیه بعد از زایمان نوزاد به وزن‌گیری ادامه می‌دهند (بیشتر نوزادان، 5 تا 9 درصد وزن خود را از دست می‌دهند و در‌حدود دو ماهگی بار دیگر وزن خود را به دست می‌‌آورند). نوزاد در ماه اول باید بین 142 تا 283 گرم در هفته، در ماه‌های دوم و سوم بین 142 تا 227 گرم در هفته، در ماه سوم تا ششم بین 71 تا 127 گرم در هفته و در ماه‌های ششم تا دوازدهم بین 28 تا 85 گرم در هفته وزن اضافه کند.
ـ معمولا بعد از شیر خوردن، حرکات روده در نوزاد افزایش می‌یابد و دفع ادرار و مدفوع در او زیاد می‌شود.
اما از سوی دیگر، کاهش وزن و ثابت ماندن وزن در نوزاد می‌تواند از جمله علائم عدم تغذیه کافی با شیر مادر باشد. علاوه بر این، تعداد دفع ادرار و مدفوع نیز در آنها به مراتب کاهش پیدا می‌کند. مدفوع نوزاد نیز به رنگ تیره و کوچک درمی‌آید.
زنان شاغل و معضل شیر دادن
آن دسته از زنانی که محل کار آنها نزدیک به منزل باشد، می‌توانند در فواصل کوتاه مراجعه کنند و این کار را انجام دهند؛ ولی در اغلب مواقع، این امر میسر نیست. متخصصان توصیه می‌کنند که بهترین کار برای زنان شاغل این است که شیر خود را به وسیله پمپ‌های مخصوص بدوشند و در شیشه قرار دهند تا در زمان نبود آنها، پرستار، پدر یا هر فرد دیگری که در آن زمان از نوزاد مراقبت می‌کند، او را از شیر مادر تغذیه کند، اما اگر امکان این کار وجود ندارد، می‌توانید از شیرخشک‌های جایگزین شیر مادر در طول روز استفاده کنید؛ ولی در زمان‌هایی که در منزل حضور دارید، با شیر خود نوزاد را تغذیه کنید.
شیر مادر در واقع کامل‌ترین خوراک و غنی از مواد مغذی و حاوی آنتی‌بادی‌هایی است که از کودک در برابر ابتلا به عفونت‌ها جلوگیری می‌کند. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر دچار انواع حساسیت‌ها می‌شوند و کمتر در معرض اضافه‌وزن و چاقی، ابتلا به دیابت و کم‌خونی قرار می‌گیرند.
علاوه بر برخی مزیت‌های شیر مادر برای نوزادان که زیاد به آن پرداخته شده است، نمی‌توان فواید آن را برای مادر نیز نادیده گرفت. شیردادن به نوزاد بعد از زایمان باعث برگشت بافت رحم به حالت اولیه می‌شود و زمان شروع سیکل‌های قاعدگی مجدد را به تأخیر می‌اندازد، ولی این به معنای جلوگیری از حاملگی تلقی نمی‌شود و زنانی که قصد بارداری مجدد ندارند باید در این دوران از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنند. در این دسته از زنان شیرده خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، سرطان سینه، سرطان تخمدان، فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی به مراتب کمتر است. در ادامه برخی نکات که در شیردادن نوزادان اهمیت دارد را می‌خوانید.
آموزش
آگاهی مادران شیرده از نحوه صحیح شیر دادن به نوزاد، کیفیت تغذیه و سلامت آنها را بالا می‌برد. معمولا پس از زایمان، پرستاران بیمارستان روش صحیح شیر دادن را به مادران می‌آموزند و پس از آن وظیفه مادر است که با توجه به موقعیت خود و نوزادش، بهترین شیوه شیردادن را انتخاب کند.
غریزه مادری
شما نباید با توجه به ساعت و زمان مشخصی اقدام به شیر دادن نوزاد کنید، بلکه کمک‌گیری از غریزه مادری بهترین راه تشخیص زمان شیردهی است. علاوه بر این، گریه و بی‌قراری نوزاد هم ممکن است نشانه گرسنگی او باشد که باید به آن توجه کنید.
مدل درست قرار گرفتن دهان کودک
مطمئن شوید دهان نوزاد بخش زیادی از قسمت زیرین نوک سینه را گرفته تا بتواند براحتی شیر را بمکد. بیرون ماندن نوک سینه از دهان کودک، مانع از تغذیه مناسب او و باعث گرسنه‌ماندن نوزاد می‌شود. همچنین گاهی به دلیل شیر خوردن نوزاد، نوک سینه زخم می‌شود یا ترک‌هایی روی آن شکل می‌گیرد که گاه با خونریزی همراه است. متخصصان توصیه می‌کنند با نرم کردن نوک سینه به منظور جلوگیری از ترک‌خوردگی و ایجاد زخم در این ناحیه، کودک راحت‌تر می‌تواند شیر بخورد.
حالت قرار گرفتن نوزاد
تحقیقات نشان می‌دهد در آغوش گرفتن نوزاد به صورت صلیبی بهترین حالت نگهداشتن کودک برای شیر خوردن است. شیر دادن به نوزاد در حالتی که کنار شما خوابیده، بهترین روش شیر دادن برای مادرانی است که معمولا از کم‌خوابی شکایت دارند. ولی در این میان، خوابیدن نوزاد روی بدن مادر در حالت خوابیده یکی از روش‌های مناسب شیر خوردن است، چرا که سر نوزاد بالا قرار می‌گیرد و شیر برخلاف جاذبه زمین به راحتی جریان می‌یابد و نوزاد براحتی شیر می‌خورد.
آروغ زدن نوزاد
از نکاتی که مادران باید بعد از شیر دادن به نوزاد رعایت کنند، آروغ زدن اوست. این کار به خروج حباب‌های گاز که معمولا در معده تجمع یافته و عامل درد می‌شود، کمک می‌کند.
استفاده از پمپ‌های سینه‌ای
در زنان شیردهی که شیر با دشواری از سینه خارج می‌شود، استفاده از پمپ‌های سینه‌ای که در مواقع لزوم بتواند شیر را خارج کند، گزینه مناسبی است که به تغذیه بهتر نوزاد کمک می‌کند. در واقع این پمپ‌ها منبع تولید شیر مورد نیاز نوزاد را تنظیم می‌کند و افزایش می‌دهد. متخصصان بر این باورند که برای استفاده از پمپ سینه‌ای برای هر سینه بهتر است صبح‌ها که منابع شیر در بیشترین مقدار خود هستند، انجام شود.
علائم سیری نوزاد
مادران شیرده معمولا با این مشکل دست به گریبان هستند که نمی‌دانند نوزادشان چه زمانی سیر شده و چه زمانی هنوز گرسنه است. با توجه به برخی علائم می‌توان سیر شدن نوزاد را متوجه شد.
ـ سینه‌ها معمولا بعد از شیر خوردن نوزاد خالی از شیر و سبک می‌شوند و این یکی از علائم سیری نوزاد است.
ـ حتی بعد از کاهش وزن اولیه بعد از زایمان نوزاد به وزن‌گیری ادامه می‌دهند (بیشتر نوزادان، 5 تا 9 درصد وزن خود را از دست می‌دهند و در‌حدود دو ماهگی بار دیگر وزن خود را به دست می‌‌آورند). نوزاد در ماه اول باید بین 142 تا 283 گرم در هفته، در ماه‌های دوم و سوم بین 142 تا 227 گرم در هفته، در ماه سوم تا ششم بین 71 تا 127 گرم در هفته و در ماه‌های ششم تا دوازدهم بین 28 تا 85 گرم در هفته وزن اضافه کند.
ـ معمولا بعد از شیر خوردن، حرکات روده در نوزاد افزایش می‌یابد و دفع ادرار و مدفوع در او زیاد می‌شود.
اما از سوی دیگر، کاهش وزن و ثابت ماندن وزن در نوزاد می‌تواند از جمله علائم عدم تغذیه کافی با شیر مادر باشد. علاوه بر این، تعداد دفع ادرار و مدفوع نیز در آنها به مراتب کاهش پیدا می‌کند. مدفوع نوزاد نیز به رنگ تیره و کوچک درمی‌آید.
زنان شاغل و معضل شیر دادن
آن دسته از زنانی که محل کار آنها نزدیک به منزل باشد، می‌توانند در فواصل کوتاه مراجعه کنند و این کار را انجام دهند؛ ولی در اغلب مواقع، این امر میسر نیست. متخصصان توصیه می‌کنند که بهترین کار برای زنان شاغل این است که شیر خود را به وسیله پمپ‌های مخصوص بدوشند و در شیشه قرار دهند تا در زمان نبود آنها، پرستار، پدر یا هر فرد دیگری که در آن زمان از نوزاد مراقبت می‌کند، او را از شیر مادر تغذیه کند، اما اگر امکان این کار وجود ندارد، می‌توانید از شیرخشک‌های جایگزین شیر مادر در طول روز استفاده کنید؛ ولی در زمان‌هایی که در منزل حضور دارید، با شیر خود نوزاد را تغذیه کنید.
منبع:
جام جم
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼