تشخیص کم شنوایی کودکان، بررسی عوامل موثر!

ناشنوایی یا محروم ماندن از احساس شنیدن اصوات، ناتوانی جسمی بزرگی است که به دنبال خود اختلالات گفتاری را نیز به همراه می‌آورد، زیرا یادگیری سخن گفتن از شنیدن آغاز می‌شود.

اما چرا باید کودکان از تجربه حس شنیدن و صحبت‌کردن محروم بمانند آن هم در شرایطی که به گفته متخصصان گوش، حلق و بینی ۹۵ تا ۹۸ درصد نوزادانی که با اختلالات شنوایی متولد می‌شوند در صورت تشخیص بموقع و تا قبل از شش ماهگی درمان می‌شوند و می‌توانند از نعمت شنوایی نزدیک به افراد طبیعی برخوردار شوند؟

آمارهای جهانی نشان می‌دهد که از هر ده هزار کودک، سه کودک به افت شنوایی مبتلاست و براساس برخی آمارهای داخلی در کشورمان، روزانه ۳۰ نوزاد کم‌شنوا و ناشنوا متولد می‌شوند در حالی که فقط ۵۰ درصد نوزادان متولد شده در طرح پیشگیری از ناشنوایی غربالگری می‌شوند. در نتیجه فقط دسته‌ای از مبتلایان به اختلالات شنوایی شناسایی می‌شوند و بقیه بی‌آن‌که حق‌شان باشد از نعمت شنوایی محروم می‌شوند.

دکتر محمد اجل‌لوئیان، متخصص گوش، حلق و بینی با تاکید بر این که کم‌شنوایی به عنوان یک پدیده شایع در کودکان در بیشتر موارد، قابل درمان است، می‌گوید: کم‌شنوایی در کودکان اگر ریشه ژنتیکی نداشته باشد معمولا به دنبال یک سرماخوردگی و تجمع مایع پشت پرده گوش اتفاق می‌افتد. در چنین شرایطی کم‌شنوایی با درمان‌های دارویی به طور کامل درمان می‌شود، اما در شرایطی که درمان کامل از این طریق صورت نگیرد و شنوایی کودک با کاهش ۲۰ تا ۴۰ دسی بل (۲۰ تا ۴۰ درصد کاهش شنوایی ) مواجه شود ومشکلاتی را از نظر شنوایی و گفتاری برای وی به همراه آورد می‌توان از شیوه‌های درمانی تکمیلی یعنی جراحی و کاشت حلزون شنوایی، استفاده از سمعک و دوره‌های بازتوانی شنیداری و گفتار درمانی برای بهبود شنوایی کودک و ارتقای آن به حد تقریبا طبیعی بهره گرفت.

وقتی اختلال شنوایی ادامه می‌یابد
اگر کاهش شنوایی در کودکی بموقع تشخیص داده شود، درمان آن با درصد موفقیت بالایی یعنی 95 تا 97 درصد همراه خواهد بود تا جایی که دکتر اجل‌لوئیان در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید می‌کند: اگر اختلال شنوایی کودک به دنبال بیماری‌های عفونی باشد باید حداکثر طی دو، سه ماه به طور کامل درمان شود و ادامه آن بیش از این مدت، انجام درمان‌های تکمیلی را ضروری می‌سازد. فراموش نکنید که بیشتر عفونت‌های گوش از طریق میکروب‌ها و ویروس‌ها وارد گوش میانی، گوش خارجی یا گوش داخلی می‌شود و در این زمینه عفونت‌های مربوط به گوش خارجی به شکل ورم و درد شدید بروز می‌کند. در عفونت گوش میانی عفونت از راه خون و گاه به دنبال یک سرماخوردگی ساده ایجاد و به تجمع چرک در گوش منجر می‌شود، اما با تشخیص درست و بموقع این نوع عفونت‌ها می‌توان از اختلالات شنوایی ناشی از آن پیشگیری کرد.

بررسی عوامل موثر در کم‌شنوایی کودک
خوب است بدانید که ریشه بیشتر موارد ناشنوایی و کم‌شنوایی در کودکان، ژنتیکی و مادرزادی است که یا ناشی از ژن‌های نهفته و آشکاری است که از پدر یا مادر به جنین منتقل می‌شود یا از بیماری‌هایی نشات می‌گیرد که مادر طی بارداری مبتلا می‌شود. از سوی دیگر ابتلا به برخی بیماری‌های عفونی که کم خطر‌ترین آنها سرماخوردگی است، موجب ابتلای کودک به اختلال شنوایی می‌شود.

به گفته دکتر اجل لوئیان، اگر اختلال ناشنوایی ناشی از تجمع عفونت در گوش میانی باشد تخلیه ترشحات عفونی از طریق باز کردن پرده گوش و خروج ترشحات به بهبود و درمان شنوایی کودک کمک می‌کند، اما در شرایطی که کم‌شنوایی ناشی از آسیب‌های وارده به عصب یا حلزون شنوایی تحت تاثیر مصرف برخی داروها، آسیب‌های محیطی یا مادزادی باشد بر حسب عامل بروز اختلالات، ناشنوایی قابل رفع و درمان است. ناگفته نماند که با انجام تست غربالگری شنوایی طی دو ، سه هفته پس از تولد نوزاد وتشخیص اختلالات شنوایی، پیش از سه ماهگی می‌توان با انجام اقدامات درمانی ازبروز ناشنوایی و اختلالات گفتاری متعاقب آن در کودک به طور کامل پیشگیری کرد.

این متخصص گوش، حلق و بینی تاکید می‌کند: اگر کاهش شنوایی ناشی از مشکلات گوش میانی کودک به از دست رفتن بیش از ۴۰ درصد شنوایی وی منجر شود می‌توان با روش‌های کمک شنوایی مانند سمعک به احیای شنوایی کودک تا حد بسیار زیادی کمک کرد؛ اما درباره کم‌شنوایی‌های بسیار عمیق تا شدید که با کاهش ۹۰ درصدی شنوایی همراه است باید به طور همزمان از جراحی کاشت حلزون شنوایی، سمعک و گذراندن دوره‌های شنوایی و گفتار درمانی بهره گرفت. در چنین شرایطی نیز اگر کاشت حلزون و توانبخشی بموقع در کودک صورت بگیرد بازگشتن به زندگی عادی و تحصیل کردن در مدارس معمولی برای کودک امکان پذیر خواهد بود.

تشخیص زودهنگام کم‌شنوایی
به گفته دکتر اجل‌لوئیان دو راه‌حل برای پی بردن به اختلالات شنوایی در کودک تازه متولد شده وجود دارد که اولی انجام تست غربالگری شنوایی طی دو، سه هفته پس از تولد است و دیگری این که والدینی که مواردی از کم‌شنوایی یا ناشنوایی را در خانواده نزدیک خود دارند باید نسبت به کم‌شنوایی فرزند خود مشکوک شوند و ببینند که آیا نوزاد به تغییرات صدا از خود واکنش نشان می‌دهد یا نه تا در این صورت به تشخیص زودرس بیماری هم کمک کنند.

این متخصص می‌افزاید: بی‌شک اقدامات درمانی را درباره نوزادانی که از نظر شنوایی غربالگری می‌شوند، می‌توان بموقع انجام داد. با این حال تشخیص دیر هنگام اختلالات شنوایی، استفاده از سمعک یا انتقال کودک به مراکز کاشت حلزونی را بیشتر ضروری می‌سازد.