شایع ترین سرطان در زنان ایران، دانستنی‌های مهم

ما اعتقاد داریم تمام سرطان‌های زنان از قبیل سرطان سینه، دهانه رحم، مهبل، تخمدان و … قابل پیشگیری و درمان هستند؛ البته به شرطی که زود تشخیص داده شوند.
سرطان سینه، مهبل، دهانه رحم، تخمدان، بیماری آندومتریوز، انواع کیست، فیبروم و… همگی از بیماری‌های دردناک و آزاردهنده مخصوص خانم‌ها هستند که می‌توانند قدرت باروری و زندگی افراد را با مشکل جدی روبه‌رو سازند! آمار این بیماری‌ها امروزه آنقدر بالا رفته که در هر خانواده‌ای حداقل یکی، دو نفر از این دردها رنج می‌برد. اما دلیل این افزایش آمار مبتلایان چیست؟ چرا دخترهای جوان ایرانی اینقدر در معرض خطر قرار گرفته‌اند؟ از همه مهم‌تر اینکه راه‌حل این مشکلات چیست و چگونه می‌توان از ابتلا به آنها دور ماند؟ دکتر ابوطالب صارمی، متخصص زنان، زایمان و نازایی به سؤالات شما پاسخ می‌دهد.

سرطان مهبل
امروزه با تبلیغات رسانه‌ها مردم تشویق می‌شوند آزمایش‌های غربالگری سرطان‌ها را انجام دهند. در نتیجه سرطان‌ها نسبت به گذشته زودتر تشخیص داده می‌شوند پس شاید میزان سرطان زیاد نشده باشد و فقط تشخیص موارد مبتلایان زیاد شده باشد. زمانی در ایران این امکانات نبود و فرد فوت می‌شد و کسی هم نمی‌دانست از چه مشکلی فوت شده است. اما الان بیماری‌ها را می‌توان به موقع تشخیص داد از جمله سرطان دهانه رحم و تخمدان که با تست‌های مخصوص و سونوگرافی و سرطان سینه که با ماموگرافی در مراحل اولیه قابل تشخیص هستند.

سرطان دهانه‌رحم

وقتی در اتریش بودم از آنجایی که جمعیت افراد بالای ۷۰ سال در آنجا زیاد بود سرطان مهبل میان خانم‌ها بیشتر دیده می‌شد. الان که در ایران سن متوسط زندگی بالا رفته به تدریج داریم این نوع سرطان‌ها را می‌بینیم. از طرفی بیماری‌ها و نوع تغذیه خیلی موثر هستند. می‌دانیم که سرطان دهانه رحم به‌وسیله نوعی ویروس به نام HPV ایجاد می‌شود. HPV همان ویروس زگیل است و ۱۰۰ نوع دارد که زگیل یک نوع خوش خیم آن است و فقط چند نوع از این ویروس باعث سرطان می‌شود. این ویروس‌ها به طور طبیعی انگل بدن انسان هستند و بر اثر مقاربت انتقال پیدا می‌کنند. این موضوع به اشتباه جا افتاده که می‌گویند فقط از طریق مقاربت با شریک‌های جنسی متعدد انتقال می‌یابد بلکه بین یک زن و شوهر هم می‌تواند منتقل شود. این در حالی است که می‌توان با معاینه و تست سرطان، دهانه رحم را بررسی کرد و تشخیص زودرس داد. در این صورت سرطان صد درصد قابل درمان است.

سرطان رحم
مسئله‌ای که خیلی جالب است و شاید بتوانم بگویم از سرطان هم بدتر است، بیماری آندومتریوز است. سال‌های قبل شاید حتی هر ۲ تا ۳ ماه یک بیمار آندومتریوز نمی‌دیدیم اما حالا هر روز ۳ تا ۴ بیمار در این زمینه به ما مراجعه می‌کنند. این هم یک تراژدی است! دلایل آن نیز به همان علائم تشدید کننده سرطان‌ها و همچنین بالا رفتن سن ازدواج برمی‌گردد. ممکن است سؤال کنید آندومتریوز چیست؟ خون قاعدگی به دلایلی همان‌طور که از مهبل بیرون می‌آید یک مقدار به داخل شکم می‌ریزد. گاهی بافت پوششی داخل رحم در داخل شکم کاشته می‌شود و آندومتریوز ایجاد می‌شود. در فرضیه دیگر نیز گفته می‌شود سلول های بنیادی به ذات سلول آندومتر درست می‌کنند کما اینکه در انتهای چشم، ریه و دستگاه گوارش هم آندومتریوز دیده شده است اما مکان اصلی آن در رحم است چون این سلول فقط داخل رحم به‌وجود می‌آید. در کل آندومتریوز به وجود سلول‌های رحم در جایی غیر از مکان اصلی خود گفته می‌شود.

سایر سرطان‌های زنانه
یکی از عللی که برای افزایش آمار سرطان ذکر می‌شود نوع تغذیه است. امروزه همه افراد از ظروف پلاستیکی یکبار مصرف، تفلون و … استفاده می‌کنند در صورتی که همه اینها ثابت شده هم ‌اینها سرطان‌زا هستند. علت سوم نیز مسئله استرس است. استرس در جوامع شهرنشین خیلی زیاد شده است. ما علل سرطان‌ها را به صورت دقیق نمی‌دانیم اما عوامل تشدید کننده آن را می‌شناسیم که استرس، آلودگی هوا و آلودگی صوتی جزء آنها هستند. همه اینها می‌توانند باعث شوند یک سلول روند غیرطبیعی پیدا کند و تبدیل به سرطان شود. همان‌طور که سرطان سایر اعضای بدن بیشتر دیده می‌شود آمار سرطان‌های زنانه نیز بیشتر شده است اما خوشبختانه در حیطه زنان همه چیز قابل دسترسی است و می‌توان با فرهنگ‌سازی صحیح از پیشرفت این سرطان‌ها جلوگیری کرد.

اشتباه بزرگ دختران جوان ایرانی!
امروزه شاهد هستیم که کیست‌های تخمدان و دردهای شدید قاعدگی در دخترخانم‌ها زیاد شده است که خود می‌تواند دلیلی برای نازایی باشد. مسئله دیگر یائسگی و ازدواج در سن بالاست. در گذشته دخترها حداکثر تا حدود ۲۵ سالگی ازدواج می‌کردند و بچه‌دار می‌شدند. می‌دانید که بهترین سن برای تولید مثل زیر ۳۰ سال است اما ازدواج دیر باعث می‌شود فیبروم رشد کند. جالب است بدانید فیبروم در خانم‌های راهبه بسیار شایع است. امروزه خانم‌ها دوست دارند درس بخوانند و تحصیلات بالا داشته باشند. وقتی هم که به ۳۰ سالگی می‌رسند می‌خواهند شغل خوبی داشته باشند و پیشرفت کنند و نمی‌خواهند شغل‌شان را از دست بدهند بنابراین بچه‌دار شدن را به تعویق می‌اندازند. در نهایت هم حدود ۳۷ یا ۳۸ سالگی تصمیم می‌گیرند بچه‌دار شوند. از آن طرف حدود ۴۲ سالگی ممکن است یائسه شوند و بعد از چند سال هم دیگر حوصله سابق را ندارند و نمی‌توانند به خودشان و بچه‌ها و شوهرشان رسیدگی کنند! وقتی هم که بچه‌هایشان کمی بزرگ می‌شوند، یائسگی باعث بی‌تابی، گرگرفتگی و گوشه‌گیری‌شان می‌شود و از طرفی پوکی استخوان و پیری زودرس می‌گیرند. حالا در مقابل اینها چه چیزی به‌دست آورده‌اند؛ تحصیلات و شغل؟ آیا ارزشش را دارد که به خاطر اینها سن ازدواج و بچه‌دار شدن را به تعویق انداخت؟ به جرات می‌توان گفت این مسائل از نظر اجتماع اهمیتش کمتر از پیشگیری از سرطان نیست.