درمان استرس و اضطراب در کودکان، توسط والدین

کاهش استرس کودکان

گاهى اوقات ما والدین تصور مى‌کنیم که استرس‌هاى درونى ما را کودکان‌مان به هیچ وجه ندارند. اما واقعیت این است که کودکان نیز احساسات مربوط به خود را دارند و به عبارتى مطابق با شرایط سنى‌شان از احساسات زیادى برخوردارند. آنها هم همانند بزرگسالان استرس را احساس مى‌کنند و چنانچه از نحوه برخورد با آن آگاهى کامل نداشته باشند، بدون شک دچار آسیب‌ خواهند شد.

کارشناسان تحقیقات وسیعى را درباره کودکان، نوع استرس آنها، احساس آنها و برخورد با این حس و توقعات آنها از والدین و همراهى آنها در برخورد با این حس انجام دادند و مشخص شد که کودکان با استرس‌هاى سالم و ناسالمى درگیر هستند. آنها از والدین خود انتظار دارند که بدون اینکه راجع به این موضوع با آنها صحبت کنند، احساس آنها را درک و در برخورد با استرس به آنها کمک کنند.

به کودکان خود آموزش دهید احساسات و عواطف درونی‌شان را، جهت حل مشکلات‌ با شما در میان بگذارند.

نکته حائز اهمیت در زمینه استرس کودکان، داشتن آگاهى کافى براى والدین است. آنها باید به کودکان خود آموزش دهند که چگونه احساسات و عواطف خود را شناسایى و با والدین خود در میان بگذارند. با توجه به تجربیات پدر و مادر این امکان وجود دارد که از راه‌هاى سالم با این مشکل برخورد کنند. والدین با ارائه مهارت‌هاى سالم به فرزندان خود به آنها کمک مى کنند تا در طول زندگى با هر نوع استرس و فشارى روبرو شده و بتوانند بر آن غلبه کنند. آنها طى مصاحبه با کودکان متوجه شدند که چه چیزهایى بیشتر باعث تولید استرس در این سنین مى‌شود.

نمرات و تکالیف مدرسه ۳۶‌درصد، مشکلات خانوادگى ۳۲‌درصد، دوستان، همکلاسی‌ها، اذیت و آزار و مورد تمسخر واقع شدن توسط آنها ۲۱ درصد، باعث ایجاد استرس در کودکان مى شود. روش هایى که کودکان براى مقابله با استرس خود به کار مى برند شامل این موارد است:

بازى کردن و انجام کارهاى فعال: ‏۵۲ درصد
گوش کردن به موسیقى: ۴۴ درصد
تماشاى تلویزیون یا پرداختن به بازی‌هاى کامپیوترى: ۴۲ درصد
صحبت کردن با دوستان:۳۰ درصد
عده‌اى از کودکان سعى مى‌کنند تا راجع به این موضوع اصلاً فکر نکنند: ۲۹ درصد
با خوردن غذا: ۲۶ درصد
خلق و خوى خود را از دست مى دهند: ۲۳ درصد
با والدین خود صحبت مى‌کنند:۲۲ درصد
گریه مى‌کنند: ۱۱ درصد

تقریبا نیمی از کودکان به هنگام استرس تمایل به شنیدن موسیقی دارند!
بیش از ۲۵ درصد کودکان مورد بررسى وقتى دچار استرس مى شوند، براى رهایى از این حالت سر خود را با دستمالى بسته و راه مى روند، یا سر خود را به در و دیوار مى کوبند. این قبیل از کودکان از روش‌هاى ناسالمى مثل غذا خوردن زیاد و یا مخفى کردن مشکلات نیز استفاده مى‌کنند. گاهى بروز برخى رفتارهاى ناشایست باعث آشگفتى والدین مى شود. بعضى وقت‌ها ممکن است فرزند شما دچار خشم، استرس، ناراحتى و عصبانیت شود اما نمى‌تواند این احساس را براى شما بازگو کند و در نتیجه به یک کوه آتشفشان تبدیل مى‌شود. در این شرایط دیگر نمى تواند آرام بنشیند و با بروز برخى رفتارهاى ناراحت کننده شما را شوکه خواهد کرد.

برخى از کودکان وقتى کار نادرستى انجام مى‌دهند، از خود شکایت مى‌کنند و احساس شرمندگى و خجالت دارند و در نتیجه با آسیب رساندن به خود، ناراحتى خود را نشان مى‌دهند. همه کودکان در مصاحبه با کارشناسان گفتند که در هنگام چنین احساس هایى نیاز به همراهى و مشورت والدین خود دارند و تنها با کمک آنها مى‌توانند از مشکلات رهایى پیدا کنند. بنابراین ما به والدین توصیه مى کنیم که با فرزندان خود صمیمى باشند و سعى کنند حتى الامکان زمانى را هم براى بودن در کنار فرزندان خود اختصاص دهند.

والدین چه کمکی می توانند بکنند؟
والدین ممکن است نتوانند از بروز احساساتى مثل خشم، عصبانیت، ناراحتى در فرزندان خود جلوگیرى کنند اما مى‌توانند ابزار و راه کارهایى را که براى غلبه بر این احساسات وجود دارد، به فرزندان خود معرفى و یا در اختیار آنان قرار دهند.

صداى خود را بالا نبرید
وقتى متوجه عصبانیت و ناراحتى فرزندتان شدید، سعى نکنید با صداى بلند از او سؤالى کنید یا با گفتن کلماتى مثل: خوب، حالا مگه چى شده؟ دنیا که به آخر نرسیده آن را متهم جلوه دهید.

به حرف های فرزند خود خوب گوش دهید
به آرامى از فرزند خود سؤال کنید چه موضوعى باعث ناراحتى‌اش شده است و سعى کنید فقط شنونده باشید. با علاقه و صبر و حوصله به سخنان او گوش دهید و از هرگونه پیشنهاد، داورى، نصیحت و امر و نهى پرهیز کنید. با اداى کلمات و جملاتى سعى کنید به فرزندتان القا کنید که متوجه احساس‌اش شده اید و با او کاملاً هم عقیده هستید.

به طور مثال وقتى کودکتان موضوعى را براى شما تعریف کرد با اداى جملاتى مثل: «من هم اگر جاى تو بودم، ناراحت مى‌شدم»، «تعجبى نداره عصبانى شدى چون کار آنها زشت بوده است» و ارائه جملاتى مشابه به فرزند خود بفهمانید که او را درک مى کنید و احساسش را متوجه مى شوید. این رفتار باعث مى‌شود تا کودکتان با شما رابطه خوبى برقرار کند و به شما نزدیکتر شود. این احساس براى زمان‌هاى ناراحتى، استرس و خشم براى او کاملاً خوب است. فرزند شما باید بداند والدینى دارد که حامى او هستند و او را درک مى کنند.

احساس کودکانتان را نام گذاری کنید
اکثر کودکان هنوز نامى براى احساسات خود ندارند. اگر فرزند شما احساس خشم و ناراحتى کرد با استفاده از کلمات به تشخیص احساس او کمک و او را در نامگذارى احساسش یارى کنید. چنانچه آنها به احساس خود و نام آن آگاه باشند، نحوه بیان بهترى خواهند داشت و بهتر مى توانند با شما رابطه برقرار کنند.