شب ادراری در کودکان، درمانی دارد؟

یکی از اختلالاتی که برای فرزندان ممکن است پیش آید شب ادراری ست. شب ادراری پدیدهای به شدت رایج در میان کودکان است. حتی گفته میشود که هیچ مشکل رایجی به اندازه شب ادراری در فرآیند رشد فیزیکی کودک دیده نمیشود با این حال نسبت به سایر مشکلات کودک، کمتر مورد بحث قرار میگیرد. علت هم کاملا روشن است زیرا والدین و حتی خود کودک از بیان آن احساس شرمساری میکنند. اما نکته مهم این است که جایی برای شرمندگی نیست. شب ادراری عارضه ای قابل درمان است اگر به درستی به آن پرداخته شود.فاکتورهای زیادی در بروز شب ادراری مؤثر هستند و خبر خوشحالکننده این است که با تشخیص این موارد، به حداقل رساندن یکی از پنهانیترین مشکلات فیزیکی کودکان که میتواند تبعات روحی سنگینی نیز برای آنها به همراه داشته باشد به راحتی امکانپذیر است.

اصولا چرا کودک دچار شب ادراری میشود؟
عوامل زیادی در بروز این حالت مؤثر است با این حال و بر اساس بررسیهای صورت گرفته، یکی از موارد زیر میتواند عامل اصلی بروز شب ادراری در کودک باشد:
کم بودن سطح هورمون ADH : درمان شب ادراری کودکان با رفتارهای عاطفیاین هورمون میزان ادرار تولید شده در بدن را کنترل میکند و بروز هر مشکلی درخصوص عملکرد آن میتواند به بروز شب ادراری منجر شود.

تأخیر در بلوغ مثانه : این وضعیت زمانی روی میدهد که سیگنالدهی میان مغز و مثانه در حین خواب با تأخیر صورت گرفته و یا بنابه دلایلی با کندی همراه شود.

خواب زیاد و عمیق: اگر کودک خواب زیاد و بسیار عمیقی داشته شاد، ممکن است مغزش نتواند سیگنال دریافت شده مبنی بر اینکه «مثانه پر شده» را دریافت کند.

یبوست : یبوست در کودک ممکن است به شب ادراری نیز منجر شود زیرا در این وضعیت فشار زیادی به مثانه وار میشود.

سیگنالدهی اشتباه درباره کوچک بودن مثانه: این عارضه بدان معناست که گرچه مثانه کودک اندازه طبیعی دارد اما مغز سیگنالهای اشتباهی دریافت میکند مبنی بر آنکه مثانه پر است و یا پر نیست!

پزشکان اطفال شب ادراری برای کودکان تا ۶ ساله را طبیعی به شمار میآورند. اما اگر پس از این مرز سنی همچنان شاهد شب ادراری کودک بودید بهتر است با یک متخصص کودکان مشورت کنید.

راهکارهایی برای کاهش و توقف شب ادراری در کودکان
رفتن به دستشویی پیش از خواب
مطمئن شوید که کودک پیش از به خواب رفتن حتما به دستشویی رفته باشد و از آن مهمتر مطمئن شوید که کودک به خوبی ادرار میکند. در این صورت شانس شب ادراری او بسیار کم میشود.

نوشیدن کمتر مایعات پیش از به خواب رفتن
اعمال این محدودیت تأثیر محسوسی بر عدم شب ادراری کودکان دارد اما در عین حال مشکلات خاص خود را نیز به همراه دارد. بسیاری از کودکان با مشاهده تصمیم والدینشان احساس میکنند که به نوعی درحال تنبیه شدن برای جرمی هستند که عمدی در بروز آن در کار نبوده است.

تشویق کنید و نه انتقاد
این نکته از اهمیت زیادی برخوردار است که در مواجه با کودکی که دچار شب ادراری شده به جای انتقاد و تنبیه، گفتگوی آرام و در ادامه مشوقهای مختلف را در نظر بگیرید. به خاطر داشته باشید که شب ادراری در بسیاری از موارد از کنترل کودک خارج است و اگر با دید انتقادی و توأم با تنبیه با او برخورد کنید شک نداشته باشید که این وضعیت بغرنج تر از هر زمان دیگری خواهد شد. همیشه او را تشویق و حمایت کنید تا مطمئن شود بدون توجه به اینکه چه اتفاقاتی روی میدهد، شما همواره در کنارش قرار دارید.

استفاده از دستگاه مخصوص
دستگاه هشداردهندهای در فروشگاههای مخصوص لوازم نوزاد و کودک به فروش میرسد که به لباس یا لباس زیر کودک متصل شده و شب ادراری او را هشدار میدهد. تجربه و مطالعات صورت گرفته نشان میدهد که این ابزار کاربردی در طولانی مدت تأثیرگذار خواهد بود و حتی بسیاری از خانوادهها آن را به مراتب مؤثرتر از جایزه دادن و یا سایر روشهای درمانی میدانند.

به کودک توضیح دهید
زمانی که این مشکل بروز میکند، کودک در شرایطی قرار میگیرد که در آن خود را با انبوهی از پرسشها مواجه میبیند. ممکن است او احساس بسیار بدی داشته باشد و به همین دلیل به سراغ شما به عنوان والدین آمده و درباره علت وقوع ادرار کردن در خواب توضیح بخواهد. سعی کنید به سادهترین بیان ممکن با او صحبت کنید. به او بگویید که مثانه و مغز به درستی با هم گفتگو نمیکنند. پس یادتان باشد هیچگاه کودکی که درباره این مشکل از شما سؤال میکند را سرزنش نکنید.

تمرین مثانه
این تمرین به ظاهر ساده اما تأثیرگذار به کودک کمک میکند تا به تدریج ادرار را برای مدت زمان بیشتری در مثانه خود نگاه دارد. این تمرین توانایی کودک در کنترل جریان ادرار را تقویت میکند که در نهایت به کم شدن احتمال شب ادراری منجر میشود.

از وسایل کمکی استفاده کنید
در فروشگاهها و به خصوص داروخانهها وسایلی به فروش میرسد که تاحدی تبعات منفی شب ادراری را کاهش میدهد. پوششهای ضد آب از آن جمله هستند که میتوانید آن را بر روی تختخواب کودک بکشید تا استرس او کاهش یابد.

مراجعه به پزشک متخصص
به محض مشاهده شب ادراری با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. او بهتر از هر کسی میتواند شما را یاری رساند. پزشک با زیر نظر قرار دادن فرآیندهای مختلف کودک، بهترین توصیهها را ارایه میکند. در واقع پزشک ابتدا در جستجوی علل شب ادراری برمیآید و این همان گام مهمی است که افراد دیگر توجه زیادی به آن نمیکنند حال آنکه با درک این موضوع، نیمی از راه حل به دست آمده است.گفتگوی دوستانه با کودکی که به هر دلیل دچار شب ادراری شده تأثیر بسزایی در درمان هرچه سریعتر این مشکل دارد. او را در این شرایط تنها نگذاشته و نشان دهید که همواره و در هر شرایطی در کنارش قرار دارید. کودک با مشاهده این نزدیکی عاطفی، از نظر روانی برای درمان این عارضه آمادگی بیشتری پیدا میکند.