استفاده از مواد شوینده در بارداری، چرا نه؟

استفاده از تمیزکننده‌های مختلف در طول دوران بارداری ممکن است خطراتی را برای مادر و جنین ایجاد کند. هرچند نمی‌توان به دلیل رعایت بهداشت و پاکیزگی، استفاده از این مواد را به کلی منع کرد اما مصرف درست و مناسب از مواد تمیزکننده، نکته‌ی بسیار مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. بیشتر محصولاتی که برای تمیز کردن سرویس‌های بهداشتی، شیشه‌‌ی پنجره‌ها، سطح زمین و سطوح مختلف استفاده می‌کنیم در دسته‌ی ترکیبات خورنده است. تاثیر ترکیبات اسیدی و قلیایی این مواد در تنفس مادر و سپس جذب آنها از طریق بند ناف توسط جنین، مشکلاتی را برای سلامت مادر و جنین، به خصوص سیستم تنفسی کودک ایجاد می‌کند. به‌طورکلی در دوران بارداری بهتر است برای انجام کارهای خانه و نظافت از همسر یا نزدیکان خود کمک بگیرید. در این مطلب با شوینده‌های خانگی و نحوه‌ی استفاده‌ از آنها آشنا خواهید شد.

سفیدکننده‌

سفیدکننده‌ها بیشتر با نام وایتکس شناخته می‌شوند. در مصرف‌های خانگی، بخار حاصل از مخلوط شدن وایتکس با آب، در فضا پراکنده می‌شود و استنشاق آن بر مخاط و مسیرهای تنفسی انسان اثر می‌گذارد و در موارد شدیدتر ممکن است باعث تورم و التهاب شوند. این علائم ممکن است در ابتدا با حالت تهوع، تنگی‌نفس و سرفه بروز کنند اما در صورت ادامه‌دار شدن، خلط گلو، ناراحتی‌ها و التهاب‌های ریوی و تب و لرز را به همراه دارد. بهتر است در دوران بارداری از سفیدکننده استفاده نکنید. درصورتی‌که در محیط بسته از وایتکس یا سایر سفیدکننده‌ها استفاده می‌کنید، غلظت آب و وایتکس باید به صورت یک به ۱۰ باشد. همچنین هنگام استفاده از سفیدکننده‌، مسیرهای عبور جریان هوا را باز بگذارید و هواکش سرویس‌های بهداشتی را روشن کنید. پرهیز جدی از استفاده همزمان از چندین شوینده مثل سفید‌کننده و جرم‌گیر یکی از نکاتی است که حتماً باید به آن توجه کنید. خطرناک‌ترین ماده‌ی اسیدی که آسیب جدی به ریه می‌رساند، بخار حاصل از مخلوط کردن وایتکس و جوهرنمک برای شست‌وشو است و استنشاق آن می‌تواند اثراتی جدی بر بدن شما و وضعیت رشد جنین داشته باشد. همچنین در دوران بارداری پوست شما آسیب‌پذیرتر است، بنابراین هنگام استفاده از مواد سفید‌کننده حتماً از دستکش استفاده کنید.

گاز پاک‌کن‌

در دوران بارداری باید استفاده از گاز پاک‌کن‌ها‌ را کاملاً محدود کنید. گاز پاک‌کن‌ حاوی سدیم هیدروکسید است که هنگام ترکیب ‌شدن با آب و هیدروژن هوا گازهایی را تولید می‌کند. این گازها باعث تحریک شدید دستگاه تنفسی می‌شود، به خصوص در مواقعی که عبور جریان هوا کم است. استنشاق این ماده، تنگی‌نفس، سرفه و حالت تهوع به دنبال خواهد داشت. در صورت تماس با گاز پاک‌کن‌ باید حتماً از دستکش استفاده کنید. این مواد به دلیل دارا‌ بودن ترکیبات خورنده، قادر به ایجاد ترک، حساسیت و سوختگی در پوست هستند. همچنین از تماس این مواد با چشم‌ جلوگیری کنید.

لوله‌ بازکن‌

برخی از مواد شوینده‌ی مورد استفاده در منزل هنگام ترکیب با یکدیگر گازهای سمی و قابل انفجاری تولید می‌کنند. یکی از این محصولات، لوله‌ بازکن‌های دارای اسید‌سولفوریک است که هنگام استفاده در مجاورت ظروف و اتصالات آلومینیومی باعث تولید گاز آتش‌زای هیدروژن می‌شود. استفاده از محلول‌های لوله‌ بازکن و ترکیب آن با مواد شوینده‌ی دیگر و آب داغ موجب می‌شود که هنگام شست‌و‌شوی سطوح، مواد شیمیایی درون این شوینده‌ها و اسیدهای لوله‌ بازکن به بخار تبدیل شوند و پس از ورود به مجرای تنفسی شما مشکلاتی را به وجود آورند. به ویژه در سه ماهه اول و سه ماهه سوم بارداری، خودتان را در معرض استفاده و استشاق این مواد شیمیایی قرار ندهید. مواد اسیدی لوله‌بازکن‌ها می‌تواند باعث بروز مشکلات پوستی به شکل حساسیت‌های موضعی یا ضایعات پوستی و درماتیت یا اگزما شوند. هنگام استفاده از این مواد حتماً از باز بودن پنجره و مسیر عبور جریان هوا مطمئن شوید. همچنین از تماس پوستی با این مواد جلوگیری کنید.

کف‌شوی‌

کف‌شوی‌ها عموماً شامل ترکیبات قلیایی است که برای تمیز کردن کاشی و سرامیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده‌ی مقدار زیادی از این مواد برای بالا بردن خاصیت پاک‌کنندگی آن هنگام مخلوط شدن با آب، منجر به تولید گازهایی می‌شود که برای سلامتی مضر است. گاز ناشی از آن نیز سمی و ممکن است باعث ناراحتی در چشم، بینی، گلو و سیستم تنفسی شما شود. هنگام استفاده از این مواد حتماً به باز بودن پنجره‌ها و عبور جریان هوا توجه کنید. همچنین برای مراقبت بیشتر از پوست دست‌هایتان از دستکش استفاده کنید.

پاک‌کننده سطوح

محصولات متنوعی برای تمیز کردن سطوح مختلف وجود دارد که یکی از اصلی‌ترین ترکیبات همگی آنها الکل است. استشمام الکل و همچنین تاثیرات آن روی پوست شما می‌تواند برایتان مشکل‌ساز شود. ترکیبات شوینده‌ها و پاک‌کننده‌هایی مثل شیشه‌ پاک‌کن موجب از بین رفتن رطوبت و چربی سطح پوست می‌شود. با از بین رفتن لایه‌های محافظ، مواد محرک حساسیت‌زای موجود در شوینده‌ها به لایه‌های عمقی پوست نفوذ می‌کند و باعث آسیب به پوست می‌شود، بنابراین سعی کنید به جای تمیز کردن یک بار در هفته و مقدار زیادی از این مواد، روزانه مقدار کمی از آنها را برای تمیز کردن سطوح مورد نظر خود به کار برید.

مایع ظرفشویی

درصورتی‌که خودتان برای شستن ظرف‌ها اقدام می‌کنید حتماً از دستکش استفاده کنید. پوست شما در دوران بارداری حساس‌تر از قبل است. عوامل متعددی می‌تواند موجب خشکی پوست و به هم خوردن تعادل طبیعی آن شود. تماس مداوم پوست با سطوح خشن و شوینده‌های قلیایی از جمله عواملی است که باعث ایجاد خشکی و به دنبال آن ترک پوستی می‌شود. هنگام انتخاب مایع ظرفشویی از محصولاتی استفاده کنید که PH خنثی داشته باشند. هرچه ماده مورد نظر شما قلیایی‌تر باشد، لایه‌های محافظ چربی پوست را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهد و منجر به خشکی سطح پوست، تسریع پیری سلول‌های پوستی، صدمات مزمن، خارش و سوزش دست و ریزش مو می‌شود.

خوشبوکننده هوا

در دوران بارداری بهتر است که از خوشبوکننده‌های شیمیایی استفاده نشود. خوشبوکننده‌ها شامل ترکیبات آزاد فرار و رایحه‌های شیمیایی است که برای شما و جنین مناسب نیست. هرچند احتمال خطر توسط خوشبوکننده‌های هوا کم است، اما با محتاط بودن در استفاده از این محصولات، سلامتی شما و جنین تضمین شده است. استفاده از این محصولات در فضای داخلی خانه و آزاد شدن ترکیبات فرار آن باعث بروز سردرد، گوش‌درد، حالت تهوع و اسهال می‌شود. نگرانی‌هایی در خصوص بروز مشکلات تنفسی نظیر خس‌خس سینه، وزن کم، تولد زودرس و نقص‌های مادرزادی برای کودک بعد از تولد وجود دارد. زیرا احتمال ورود مواد شیمیایی به بدن شما و تاثیر در رشد جنین وجود دارد. برای حفظ سلامتی خودتان بهتر است از خوشبوکننده‌های طبیعی استفاده کنید، مثلاً پوست پرتقال یا سایر مرکبات را بر روی شوفاژ یا داخل فر قرار دهید یا با نسبتی برابر آب لیمو و آب را ترکیب کنید و آن را در فضای خانه اسپری کنید. دارچین، میخک و زنجبیل را در آب بجوشانید و ترکیب آن را در ظرفی بریزید و اسپری کنید. همچنین می‌توانید از بعضی روغن‌های خوش‌عطر مثل اسطوخودوس، بابونه و اوکالیپتوس استفاده کنید. به این شکل که آنها را درون دستگاه بخور بریزید تا علاوه بر رایحه‌ی خوش، از خواص ضدمیکروبی و ضدباکتریایی آن نیز استفاده کنید.

رعایت نکاتی هنگام استفاده از تمیزکننده‌ها

برای رعایت ایمنی و سلامت خود بهتر است نکات زیر را به خاطر بسپرید:

- برای جلوگیری از تماس مستقیم دست با شوینده‌ها حتماً از دستکش استفاده کنید. استفاده از دستکش پلاستیکی به تنهایی اثری ندارد و باید یک دستکش نخی زیر دستکش پلاستکی بپوشید، زیرا تعریق دست هنگام استفاده از دستکش پلاستیکی احتمال بروز حساسیت‌ پوستی و آلرژی را بالا می‌برد.

- هنگام خرید محصولات بهداشتی و شوینده‌ها حتماً اطلاعات مربوط به روش مصرف روی آنها را بخوانید و ترجیحاً از محصولاتی استفاده کنید که فاقد محصولات سمی است.

- هرگز مایع درون ظروف مخصوص شوینده‌ها را در ظرف دیگری نریزید. این امر فارغ از اینکه باعث ترکیب شدن دو ماده می‌شود و ممکن است خطرناک باشد، احتمال این را نیز دارد که به جای ماده‌ای دیگری از آن استفاده شود.

- به یاد داشته باشید که حتماً بعد از استفاده از مواد شوینده، در ظرف محتوی آنها را ببندید و از قرار گرفتن این مواد در معرض حرارت و شعله جلوگیری کنید.

- در زمان استفاده از شوینده‌های شیمیایی و پاک‌کننده‌ها، پنجره‌ها را باز و تهویه را روشن کنید.

- آنچه در استفاده از این مواد بیش از هر چیز دیگر حائز اهمیت است، ترکیب نکردن مواد شوینده با هم است. بهتر است بدانید که اگر ملزم به استفاده از شوینده‌ها هستید، آنها را به صورت رقیق‌تر استفاده کنید. رقیق کردن شوینده‌ها از عوارض پوستی جلوگیری می‌کند.

منبع: مادرشو