درمان شل شدن واژن با چه روش‌هایی انجام می‌شود؟

شل شدن واژن یکی از مشکلات شایع در میان زنان، به ویژه پس از زایمان، پیری و تغییرات هورمونی است. این وضعیت می‌تواند منجر به ایجاد احساس ناراحتی، کاهش لذت جنسی و مشکلات در روابط زناشویی شود. با توجه به اهمیت سلامت جنسی و روانی بانوان، درمان‌های موثر برای این مشکل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله، به بررسی علت‌های شل شدن واژن و روش‌های درمانی موجود خواهیم پرداخت.

💡 با یک کلیک سوالات پزشکی خود را از ما بپرسید و از پزشکان متخصص، پاسخ رایگان دریافت کنید

شل شدن واژن به چه معناست؟

شل شدن واژن یا همان آتروفی واژن زمانی اتفاق می‌افتد که دیواره‌های واژن خشک و نازک شوند و حتی ملتهب گردند. این مشکل بر اثر عوامل مختلفی رخ می‌دهد که مهمترین آنها افزایش سن است. هنگامی که در اثر افزایش سن، یائسگی و یا زایمان‌های مکرر میزان ترشح هورمون استروژن کاهش یابد و همچنین کلاژن و الاستین نیز دچار کمبود شوند، بافت واژن دچار شل شدگی می‌شود. در این مواقع واژن و دیواره‌ها و عضلات اطراف آن دیگر خاصیت الاستیسیته و ارتجاعی خود را تا حد زیادی از دست می‌دهند و در اثر آن ممکن است پوست و یا بافت لابیاها شکل و حالتی افتاده و شل شده پیدا کنند. شل شدن واژن که در اثر افزایش سن اتفاق افتاده باشد به طور کامل درمان نمی‌شود زیرا اثرات افزایش سن غیر قابل انکار است اما در موارد دیگر این مشکل واژن با روش‌هایی قابل درمان و جوانسازی است. شل شدن واژن ممکن است در کیفیت رابطه جنسی تاثیرگذار باشد، به همین دلیل خوب است که با مشاهده علائم آن هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید.

علائم شل شدن واژن

شل شدن واژن با علائمی همراه است که با مشاهده و حس کردن هر کدام از آن ها می‌توانید به پزشک مراجعه کنید. در ادامه، مهمترین علائم شل شدگی واژن را معرفی و بررسی کرده‌ایم:

رابطه جنسی دردناک

احساس درد در حین رابطه جنسی به عوامل مختلفی بستگی دارد که شل شدن واژن تنها یکی از آنهاست. اگر رابطه جنسی‌تان دردناک است حتما به پزشک زنان مراجعه کنید تا تشخیص درستی از وضعیت و علت این درد داده شود. حین رابطه جنسی مشکلاتی به وجو می آید که این مشکلات شامل احساس درد، ناراحتی یا خشکی واژن می‌شود. شل شدن ممکن است باعث ایجاد اصطکاک ناخواسته یا کاهش توانایی واژن در جذب و متناسب شدن با آلت تناسلی شود.

خونریزی پس از رابطه جنسی

در صورتیکه پس از رابطه جنسی دچار خونریزی می‌شوید، احتمال مشکل شل شدگی واژن وجود دارد زیرا در این صورت عضلات قادر به ایجاد انقباضات لازم نیستند و این ممکن است باعث درد و خونریزی شود. خونریزی پس از رابطه جنسی می‌تواند به دلایلی همچون التهاب یا عفونت‌های واژن، زخم گردن رحم، یا اختلالات هورمونی ناشی از چرخه قاعدگی مرتبط باشد. همچنین ممکن است ناشی از شرایط جدی‌تر مانند فیبروم‌ها یا پولیپ‌ها باشد.

خشک شدن

از دیگر علائم مهم درباره شل شدن واژن به خشکی آن اشاره می‌شود. شل شدگی همراه با کاهش کلاژن سازی و از بین رفتن رطوبت این ناحیه خواهد بود. همچنین این مشکل باعث عدم تحریک کافی برای ایجاد ترشحات لازم است، بنابراین محیط واژن خشک می‌شود. خشکی واژن می‌تواند باعث درد یا ناراحتی در طول رابطه جنسی، احساس سوزش یا خارش و ترشحات غیرطبیعی شود. این مشکل نه تنها لذت جنسی را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند به افزایش احتمال عفونت‌های واژینال نیز منجر گردد. برخی زنان ممکن است به دلیل این مشکل از برقراری روابط زناشویی خودداری کنند.

ترشحات غیرطبیعی

ایجاد ترشحات غیر طبیعی که ممکن است بیش از حد زیاد، بد بو و یا دارای رنگی غیر نرمال باشد، از علائم شل شدن واژن است.

خارش زیاد

این مشکل ممکن است با خارش زیاد در ناحیه واژن همراه باشد. البته بروز خارش به علل زیادی اتفاق می‌افتد که برای اطمینان حتما باید به پزشک زنان مراجعه کنید. خارش می‌تواند با سوزش، قرمزی و التهاب ناحیه واژن همراه باشد. این مشکل می‌تواند بر کیفیت زندگی و روابط زناشویی تأثیر بگذارد و ممکن است زنان را به دلیل احساس ناراحتی و خجالت از روابط جنسی دور کند.

شل شدن واژن چه عوارضی به همراه خواهد داشت؟

با اینکه شل شدن واژن پدیده‌ای خطرناک و تهدید کننده نیست اما می‌تواند عوارضی را با خود به همراه داشته باشد. البته باید گفت که جای نگرانی نیست و با یک روش درمان راحت می‌توان از دست این مشکل خلاص شد. عوارض و مشکلات ناشی از شل شدن واژن موارد زیر هستند:

راحتی جنسی

ممکن است مشکل شل شدن واژن در هنگام رابطه جنسی منجر به تحریک پذیری کمتر و در نتیجه میزان رضایت پایین‌تر خانم شود.

عدم اطمینان و خجالت

بعضی از خانم‌هایی که دچار شل شدگی واژن هستند ممکن است این را یک نقص در خود بدانند و این موجب احساس خجالت و شرم در آنها شود. با اینکه این موضوع اصلا جایی برای خجالت کشیدن ندارد و یک روند طبیعی در بدن است، اما برای این دسته از زنان باعث لذت بردن کمتر از رابطه جنسی خواهد شد.

عوارض روانی و اجتماعی

همانطور که گفته شد مسائل روانی، الگوهای کمال گرایانه‌ای که از یک زن در جامعه امروزی ساخته شده و تلاش برای بی‌نقص بودن، باعث می‌شود که بروز مسئله‌ای همچون شل شدن واژن در یک خانم، فشار روانی و اجتماعی زیادی را بر او وارد کند.

عفونت‌های تکراری

در هنگام بروز شل شدن واژن ممکن است عفونت‌های قارچی و باکتریایی رخ دهد که البته با رعایت بهداشت می‌توان از این مشکل به راحتی جلوگیری کرد.

عدم تعادل ادراری

شاید بتوان گفت مهم‌ترین و جدی‌ترین مشکلی که در مورد شل شدن واژن وجود دارد، آن است که امکان بی‌اختیاری ادرار، مشکلاتی در عضلات لگن و مواردی از این دست برای خانم‌ها پیش آید.

علت شل شدن واژن چیست؟

شل شدن واژن که بر اثر از بین رفتن خاصیت کشسانی بافت‌های این ناحیه و عدم توانایی عضلات برای ایجاد انقباض به وجود می‌آید، بر اثر دو عامل مهم ایجاد می‌شود. این دو عامل افزایش سن و زایمان‌های مکرر است.

سن

ممکن است منبع مورد اعتماد را برای مشاهده تغییر در کشش واژن خود از 40 سالگی شروع کنید. به این دلیل که با ورود به مرحله قبل از یائسگی، سطح استروژن شما شروع به کاهش می کند.

از دست دادن استروژن به این معنی است که بافت واژن شما تبدیل به منبع قابل اعتماد می شود:

• نازک شدن دیواره 

• خشک شدن

• کاهش اسیدیته و افزایش قلیاییت

• کاهش کشش یا انعطاف پذیری

این تغییرات ممکن است پس از رسیدن به یائسگی بیشتر قابل توجه باشند. گفتنی است، هرگونه سستی یا ضعف جزئی است. شما یک روز با خاصیت ارتجاعی بسیار متفاوت از خواب بیدار نخواهید شد.

زایمان طبیعی و شل شدن واژن

رخ دادن تغییراتی در بدن پس از زایمان کاملا طبیعی است. در زایمان طبیعی برای به دنیا آمدن نوزاد باید عضلات واژن شما کشیده شوند و دهانه واژن به اندازه کافی بزرگ شود تا نوزاد از واژن شما خارج شود. نکته جالب اینجاست که چند روز پس از زایمان واژن به حالت قبلی خود باز می‌گردد. اما پس از چند بار زایمان ممکن است عضلات واژن خاصیت کشسانی خود را کمی از دست بدهند و به مانند بار اول به حالت اولیه خود بر نگردند. اینجاست که شل شدن واژن اتفاق می‌افتد و نیاز است که به فکر راه درمان برای آن باشید.

اگر از این موضوع ناراحت هستید، تمریناتی برای تقویت عضلات کف واژن قبل، در طول و بعد از بارداری وجود دارد که با انجام آنها می‌توانید روند بهبود شل شدن واژن خود را سریع‌تر کنید.

روش‌های درمان شل شدن واژن

همانطور که گفته شد شل شدن واژن به راحتی قابل درمان است و اگر این مشکل برای‌تان رخ داد با انجام کارهایی می‌توانید آن را بهبود ببخشید. موارد زیر در درمان شل شدن واژن موثر هستند:

جراحی زیبایی واژن

امروزه عمل‌های زیبایی که در ناحیه واژن انجام می‌شوند، علاوه بر جنبه‌های زیبایی، اهداف درمانی را نیز دنبال می‌کنند. در جراحی زیبایی واژن، پوست و بافت‌های اضافی واژن برداشته و حذف می‌شوند تا ظاهر آن زیبا شود. علاوه بر آن با انجام این عمل‌ها عضلات ناحیه واژن نیز سفت می‌شوند که این مورد موجب از بین رفتن شلی آن خواهد شد. جراحی‌های زیبایی ناحیه واژن مانند لابیاپلاستی، واژینوپلاستی، پرینورافی و هودکتومی و همینطور لیزر درمانی یا تزریق ژل و چربی علاوه بر زیبایی و جوانی هر چه بیشتر این ناحیه از بدن به درمان شل شدن واژن نیز کمک می‌کنند.

مزایا:

• رضایت بیشتر از رابطه جنسی

• افزایش اعتماد به نفس

• زیبایی، جوانی و شادابی ناحیه واژن

• کاهش خطرات عفونت

• کاهش احتمال ایجاد بی‌اختیاری ادرار

تزریق چربی به واژن

یکی دیگر از روش‌های درمان مشکل شل شدن واژن، تزریق چربی به این ناحیه است. برای تزریق چربی به واژن، مقداری از چربی‌های اضافه در قسمتی از بدن خود فرد (مثلا شکم) برداشته شده و پس از آماده سازی، به بخش مورد نظر از واژن تزریق می‌شود. نتیجه این کار، ایجاد حجم بیشتر در لابیاها، سفت شدن واژن و اصلاح و زیباسازی آن است. با کمک این روش می‌توان تا حدی شل شدگی و خشکی واژن را برطرف نمود.

مزایا:

• رفع مشکل شل شدن واژن

• رفع مشکل خشکی واژن

• بزرگ‌تر و برجسته‌تر شدن لابیاها

• بهبود عملکرد جنسی

• افزایش رضایت از رابطه جنسی

تزریق ژل به واژن

تزریق ژل نیز روش دیگری جهت جوانسازی واژن است که به صورت موقت یا دائمی انجام می‌پذیرد. این روش نیز همانند تزریق چربی بوده اما با این تفاوت است که از ژل یا فیلرهای آماده برای تزریق به این ناحیه استفاده می شود. در این روش، قسمت‌هایی از واژن توسط ژل یا همان فیلر پر می‌شود، که این کار با اعمال بی‌حسی همراه است. تزریق ژل به واژن علاوه بر افزایش حجم و متقارن سازی، مشکلاتی از جمله شل شدن واژن، بهبود عضلات این ناحیه و رفع مشکلات دیگر را به همراه دارد.

مزایا:

• جوانسازی واژن

• برطرف شدن مشکل شل شدن واژن

• بهبود ظاهر لابیاها

• درمان آتروفی واژن

• بهبود در رابطه جنسی

هورمون درمانی

هنگامی که شل شدن واژن بر اثر کاهش هورمونی به نام استروژن در بدن باشد، با افزایش سطح این هورمون در بدن، مشکل شل شدگی واژن نیز برطرف می‌شود. هورمون درمانی هم می‌تواند به تنهایی در درمان مشکل شل شدن واژن به کار برده شود و هم برای گرفتن تاثیرات بیشتر، از آن در ترکیب با روش‌های دیگر استفاده گردد. در هورمون درمانی از داروهای خوراکی و تزریقی استفاده می‌شود.

مزایا:

• از بین بردن خشکی واژن

• رفع مشکل شل شدن واژن

• بهبود عملکرد ماهیچه‌ها و عضلات اطراف واژن و لگن

تمرینات عضلانی کف لگنی

بعضی از تمرینات ورزشی برای بهبود مشکل شل شدن واژن موثر هستند. برای مثال می‌توانید عضلات کف لگن خود را شل کنید (مانند وقتی که می‌خواهید ادرار کنید) سپس آن را منقبض کنید و 5 ثانیه نگه دارید. با تکرار این کار می‌توان عضلات واژن را تقویت نمود. در واقع اگر به دنبال یک روش موثر و کاملا بی‌خطر برای رفع شل شدن واژن می‌گردید و از طرفی برای مشاهده نتایج حاصل از آن به اندازه کافی صبور هستید، و در نهایت به سلامت بدن خود هم اهمیت می‌دهید، بهترین راهکار برای‌تان تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات ناحیه کف لگن است.

مزایا:

• بهبود سلامت لگن

• بهبود کیفیت رابطه جنسی و ارگاسم

• درمان شل شدگی واژن

• درمان بی‌اختیاری ادرار و مدفوع

تمرینات کگل

تمرینات کگل نیز به مانند تمرینات ورزشی تقویت عضلات کف لگن، می‌توانند تاثیر زیادی بر بهبود ناحیه واژن و در نتیجه رفع شل شدن واژن داشته باشند. در این تمرینات ابتدا باید عضلات کف لگن خود را شناسایی کنید. برای انجام این کار، در حالی که در حال ادرار کردن هستید، میانه جریان را متوقف کنید. اگر موفق شوید، عضلات مناسب را پیدا کرده‌اید. به طور کلی تمرینات کگل شامل منقبض کردن عضلات و سپس آزاد سازی آنها است. برای انجام تمرینات کگل، این مراحل را دنبال کنید:

• موقعیتی را برای تمرینات خود انتخاب کنید. اکثر مردم خوابیدن به پشت را برای کگل ترجیح می دهند.

• عضلات کف لگن خود را سفت کنید. انقباض را به مدت 5 ثانیه نگه دارید و 5 ثانیه دیگر استراحت کنید.

• این مرحله را حداقل 5 بار پشت سر هم تکرار کنید.

• با افزایش قدرت، به 10 ثانیه افزایش دهید. سعی کنید در طول کگل ران، شکم یا باسن خود را سفت نکنید. فقط روی کف لگن خود تمرکز کنید.

مخروط‌های واژن

واژینال کونز یا مخروط‌های واژن به مانند تامپون هستند که درون واژن قرار می‌گیرند و موجب تقویت عضلات واژن و ناحیه کف لگن می‌شوند. مخروط واژن یک جسم وزن‌دار و به اندازه تامپون است که فرد در واژن خود قرار داده و نگه می‌دارد. این کار باعث می‌شود تا در طول انجام آن، ماهیچه‌های بالای ران و واژن سفت شوند و شما بتوانید مدیریت بهتری بر روی عضلات خود داشته باشید. برای انجام این کار مراحل زیر را دنبال کنید:

• سبک ترین مخروط را وارد واژن خود کنید.

• عضلات خود را منقبض کنید. آن را حدود 5 دقیقه دو بار در روز در جای خود نگه دارید.

• وزن مخروطی را که استفاده می کنید افزایش دهید زیرا در نگه داشتن مخروط در واژن خود موفق تر می شوید.

• مخروط های واژن ممکن است منبع قابل اعتماد برای بی اختیاری ادرار پس از زایمان مفید باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

تحریک الکتریکی عصبی عضلانی (NMES)

NMES می‌تواند با ارسال یک جریان الکتریکی از کف لگن با استفاده از یک پروب به تقویت عضلات واژن شما کمک کند. تحریک الکتریکی باعث انقباض و شل شدن عضلات کف لگن می‌شود. می‌توانید از واحد NMES خانگی استفاده کنید یا از یک متخصص زنان و زایمان یا ماما بخواهید که درمان را انجام دهد. در تحریک الکتریکی عصبی عضلات، این جریان موجب اعمال فشار و تحریک شدید ماهیچه‌ها می‌شود و انقباضات به شکل مکرر انجام می‌گیرد. این روش به درمان شل شدن واژن کمک زیادی می‌کند.

مزایا:

• درمان اختلالات واژینال

• درمان بی‌اختیاری ادرار

• تقویت عضلات و عصب ناحیه لگن

• بهبود شل شدن واژن

• بهبود گردش خون

• کمک به انقباض صحیح ماهیچه‌ها

دستگاه‌های بیوفیدبک

دستگاه‌ بیوفیدبک، وسیله‌ای مهم در پزشکی است که به افراد کمک می‌کند تا با بررسی اطلاعات فیزیولوژیکی که توسط دستگاه در مورد فرد ارائه می شود، سلامت خود را بهبود ببخشند. این دستگاه‌ها، سنسورهای دمایی، پوستی و تنفسی دارند که به کمک آنها، اطلاعات فیزیولوژیکی فرد نمایش داده می شود. با اتصال حسگرهای این دستگاه به پوست، پزشک متوجه میزان شل شدگی عضلات بدن از جمله واژن شده و سپس، روند درمانی را پس از تشخیص، آغاز می‌کند. این روش علاوه بر درمان شل شدن واژن به رفع درد در این ناحیه کمک می‌کند.

مزایا:

• رفع درد در نواحی واژینال

• افزایش لذت جنسی

• رفع تنش‌های عضلات

• بهبود شل شدگی واژن

لیزر درمانی واژن

یکی دیگر از راه‌های رفع خشکی و شل شدن واژن لیزر درمانی است که می‌تواند تاثیر زیادی بر جوانی و شادابی این ناحیه از بدن زنان نیز داشته باشد. در این روش خراش‌های بسیار ریزی بر روی دیواره واژن ایجاد می‌شود که اشعه‌های لیزر از آن عبور کرده و موجب ترمیم سلول‌های موجود در این ناحیه می‌شود. همچنین لیزر باعث تحریک برای تولید کلاژن و الاستین بیشتر و در نتیجه بهبود بافت ناحیه واژن می‌شود. افزایش و بهبود گردش خون نیز دیگر تاثیر لیزر درمانی برای واژن است.

مزایا:

• رفع خشکی واژن

• رفع شل شدن واژن

• تقویت عضلات

• نرمی و شادابی بافت واژن

بهترین درمان شل شدن واژن کدام است؟

همانطور که می‌دانید و دربخش‌های قبلی به طور مفصل توضیح داده شد، روش‌های زیادی برای درمان شل شدن واژن وجود دارد که هر کدام دارای مزایای مخصوص به خود هستند. اما انتخاب بهترین روش درمانی برای مشکل شل شدن واژن، بستگی به عوامل مختلفی دارد که بر اساس این عوامل پزشک تشخیص می‌دهد که چه روشی برای شما از بقیه مناسب‌تر است. برای مثال سن و سال فرد، تجربه‌های قبلی در زمینه درمان این مشکل، باردار بودن یا نبودن، میزان شل شدگی واژن، ترجیحات فردی و نیز وضعیت سلامت عمومی بیمار از جمله مواردی هستند که پزشک برای پیدا کردن بهترین درمان شل شدن واژن آنها را در نظر خواهد گرفت.

چگونه از شل شدن واژن پیشگیری کنیم؟

 با روش‌های خاصی می‌توانید از مشکل شل شدن واژن جلوگیری کنید، خصوصا اگر در سن جوانی و ابتدای میان سالی به سر می‌برید. روش‌های زیر در پیشگیری از شل شدن واژن موثر هستند:

انجام تمرینات ورزشی مانند تمرین کگل و یوگا

انجام این تمرینات کمک می‌کنند تا در طولانی مدت عضلات ناحیه لگن و اطراف واژن تقویت شده و در سنین بالا و بعد از زایمان دچار مشکل شل شدن واژن نشوید. این تمرینات به تقویت عضلات کف لگن کمک می‌کند. با انجام منظم این تمرینات، می‌توانید قدرت و استقامت این عضلات را افزایش داده و از شل شدن واژن جلوگیری کنید.

رژیم غذایی سالم و فیبردار

سبک زندگی سالم و مصرف غذاهای حاوی فیبر بالا مانند سبزیجات، میوه‌ها و مواد دارای پروتئین کافی می‌توانند از بروز مشکل شل شدن واژن پیشگیری کنند. مصرف مواد غذایی مغذی می‌تواند به سلامت بافت‌های واژینال کمک کند. غذاهایی که حاوی ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند، می‌توانند مفید باشند.

تناسب وزن

چاقی و اضافه وزن باعث بروز مشکلات و بیماری‌های زیادی می‌شود. ورزش کردن و رعایت رژیم غذایی مناسب که منجر به تناسب اندام می‌شود، می‌تواند از بروز شل شدن واژن جلوگیری کند. چاقی و اضافه وزن می‌توانند فشار بیشتری به ناحیه واژنال وارد کنند و منجر به شل شدن آن شوند. حفظ وزن مناسب و کاهش وزن در صورت نیاز می‌تواند به پیشگیری از این مشکل کمک کند.

مشاوره با پزشک

خوب است که خانم‌ها هر چند وقت یک بار به پزشک زنان مراجعه کرده و از او درباره مشکلاتی شبیه به شل شدن واژن که بر کیفیت رابطه جنسی تاثیر دارد، صحبت کنند.

از بین بردن مشکل یبوست

شاید برای‌تان جالب باشد که بدانید رفع مشکل یبوست می‌تواند به پیشگیری از شل شدن واژن کمک کند. افرادی با مشکل یبوست ممکن است دچار ضعف در ناحیه عضلات لگن شوند که این خود به بروز شل شدن واژن کمک می کند. پس حتما این مشکل را مهم بدانید و آن را رفع کنید چرا که تاثیر بسیاری در شل شدن واژن دارد.

جمع‌بندی

شل شدن واژن یک باور غلط است. زایمان واژینال می تواند به طور موقت باعث شود واژن شما مقداری از خاصیت ارتجاعی خود را از دست بدهد، اما عضلات شما به طور دائم کشیده نمی شوند. با گذشت زمان، احتمالاً واژن شما به شکل قبل از زایمان خود باز خواهد گشت. اگر در مورد تغییرات واژن خود نگران هستید، با یک متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید تا در مورد آنچه شما را آزار می دهد صحبت کنید. او می تواند به کاهش نگرانی های شما کمک کرده و در مورد مراحل بعدی به شما توصیه کند.