افزایش شیر مادر، مواد مغذی موثر

حامد پورآرام عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با بیان اینکه برای حفظ سلامت بدن مادر شیرده، تغذیه مناسب او بسیار اهمیت دارد، گفت: اگر مواد مغذی موثر و مورد نیاز مادر از طریق غذا دریافت نشود، بدن مادر از ذخایر خود برای افزایش کیفیت شیر استفاده می‌کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید براینکه اگر ذخایر بدنی مادر کافی نباشد، پیروی از یک برنامه غذایی مناسب برای حفظ سلامت او بسیار ضرورت دارد، مادران شیرده را علاوه بر مصرف میوه و سبزی تازه به مصرف انواع ماهی، گوشت قرمز، حبوبات و تخم مرغ به عنوان بهترین منابع پروتئینی توصیه کرد.
وی با اشاره به اینکه البته این مواد غذایی علاوه براینکه منابع خوب پروتئینی هستند، می‌توانند مواد مغذی دیگری راهم برای بدن تامین کنند، توضیح داد: ماهی علاوه بر پروتئین، دارای اسیدهای چرب امگا ۳ است که به رشد و نمو سیستم عصبی نوزاد نیز کمک می‌کند. همچنین گوشت قرمز، علاوه بر تامین پروتئین، منبع خوبی برای آهن و ویتامین «ب ۱۲» است که دربرطرف کردن کم خونی مادران موثر و کمک کننده است. حبوبات نیز دارای انواع ویتامین‌های محلول در آب، فیبر و کربوهیدرات هستند. البته باید هنگام مصرف حبوبات به این نکته توجه کرد که باید قبل از مصرف، حبوبات را حداقل یک روز جلو تر خیس و هر هشت ساعت آب آن را تعویض کرد تا سبب نفخ مادر نشود.
پورآرام، به یکی از ویتامین‌هایی که شواهد کمبود آن در کشور وجود دارد، اشاره کرد و گفت: از آنجا که منابع "ویتامین د " در اغلب برنامه های غذایی کم است و اغلب مادران شیرده دچار کمبود "ویتامین د"هستند، به همین دلیل مادر شیرده باید همواره از مکمل‌های مناسب جهت تامین نیاز بدن، استفاده کند.
این متخصص تغذیه، همچنین به مصرف نان گندم کامل مانند سنگک و انواع نان‌های حجیم و نیمه حجیم سبوس‌دار اشاره کرد که منبع غنی از ویتامین‌های گروه ب بوده و برای سلامت و تغذیه مادر مفید هستند و گفت: نکته مهم بعدی برای مادران شیرده مصرف آب و مایعات به قدرکافی است. البته باید از زیاده روی در مصرف چای پُررنگ، قهوه و شکلات که به دلیل داشتن کافئین، می‌توانند موجب بی‌قراری و بی‌خوابی کودک ‌شوند، اجتناب کرد.
پورآرام به مصرف نکردن مواد غذایی دارای ادویه تند، سیر و پیاز که می‌تواند بر طعم شیر مادر تاثیر سوء داشته باشد اشاره کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: سبزیجات خصوصا سبزیجات برگ سبز تیره وهویج دارای ویتامین آ و اسیدفولیک هستند که برای تامین نیاز مادر باید در برنامه غذایی مادران شیرده وجود داشته باشند و حتی اگر برخی سبزیجات و مواد غذایی در ترشح شیر مادر تاثیر داشته باشند، این تاثیر به مراتب از تاثیری که مکیدن پستان مادر توسط نوزاد در افزایش ترشح شیر دارد، کمتر است. در برخی منابع اشاره شده است که سبزی جعفری و هویج حجم شیر مادر را کاهش می‌دهد یا اسفناج بر حجم شیر مادر می افزاید.
وی تاکید کرد: پیروی از برنامه غذایی خوب برای سلامت مادر لازم بوده و سبب تامین نیازهای او شده و باعث اضافه وزن و چاقی نمی‌شود.علاوه بر آن شیر دادن، یکی از راه های موثر در برگرداندن سریع مادر به وزن قبل از بارداری است. در واقع تغذیه نوزاد با شیر مادر، با افزایش ترشح هورمون اُکسی توسین ضمن افزایش ترشح شیر مادر، سبب بازگرداندن حجم رحم به اندازه طبیعی شده و همچنین باعث قطع خونریزی ماهانه در ماه‌های اول پس از زایمان می‌شود که برای حفظ آهن مورد نیاز بدن مادر مفید است.
پورآرام در پایان به نگه داشتن شیر مادر در یخچال و تغذیه نوزاد در مواقعی که مادر حضور ندارد، اشاره کرد و گفت: دوشیدن شیر مادر و نگهداری آن در یخچال روش خوبی است اما شیر مادر نگه داشته شده در یخچال، باید برای مصرف نوزاد به نحو صحیح گرم شود. در این خصوص بهتر است شیر مادر پس از خارج کردن از یخچال برای افزایش دمای آن و رسیدن به دمای مناسب در ظرف آب گرم قرار داده شود تا قبل از مصرف نوزاد به دمای مناسب برسد. نگه داری شیر مادر در یخچال برای چند ساعت و تغذیه نوزاد با آن در مواقع نبود مادر، بسیار بهتر از تغذیه با شیر خشک است.