دخالت اطرافیان در تربیت فرزند، بچه شما یا دیگران؟

پس از تولد نوزاد، باید در انتظار جلسات نصیحت‌کنندگان باشید که طریقه مراقبت از نوزاد را به شما می آموزند. سیل توصیه‏ ها و نصیحت ‏هاى ناخواسته زمانى بر سر پدر و مادر فرود مى‏آید که دوره‏اى سخت و ضربه‏ پذیر را می‌گذرانند. در اولین ماه تجربه، اعتمادبه‏ نفس هر مادرى متزلزل مى‏شود. براى شنیدن اخطارهایى از قبیل:

-«شما او را لوس مى‏کنید»،

-«شما او را خیلى بغل مى‏کنید»،

-«بگذار هر چه میخواهد گریه کند» و از این قبیل خود را آماده سازید.

نوزاد متعلق به شماست نه دیگران!

براى ایجاد هماهنگى کامل با کودک باید روش زندگى خود را با نیازها و خلق و خوى تازه وارد کاملاً تطبیق دهیم. قطعاً روش زندگى شما با نصیحت‌کنندگان متفاوت است. شخصیت شما مطمئناً با شخصیت نصیحت‏گو تفاوت زیادى دارد و کودک شما هم طبیعتاً با کودک شخص نصیحت‌کننده فرق دارد.

کتاب ‏ها و نصیحت‌کنندگان باید به کلیات بپردازند. شما و فرزندتان دو نفر هستید، توجه کنید آن‌ها به جاى شما نیستند و کلمه «باید» در واقع نوعى «قضاوت» در مورد کارهاى شما است. براى این‌که بتوانید خرده‏ گیرى‏ هاى نصیحت‌کنندگان را تحمل کنید، کافى است فکر کنید که آن‌ها والدین نسل پیشین هستند: مادر شما، مادر شوهرتان یا اقوام دیگر.

روش نگه‌دارى کودک از ۳۰ الى ۴۰ سال پیش تاکنون کاملاً تغییر کرده است. در آن زمان تنها نگرانى پدر و مادر در امر تعلیم و تربیت کودکان، ترس از لوس و وابسته شدن آنان بود. به پدر و مادران توصیه مى‏شد که زیاد از کودک مراقبت نکنند، زیاد به او غذا ندهند و زیاد او را بغل نکنند و خوابیدن در کنار کودک اکیداً ممنوع بود. معناى وابستگى و عواطف مادرانه در آن دوران این بود. مادران عنان احساسات و درک خود را به نصیحت‌گویان و بزرگ‏ترهاى فامیل مى‏ سپردند و بیشتر کتاب‏ها نیز عدم وابستگى را تبلیغ مى‏کردند. در آن دوران (در جوامع غربى) نوزادان به محض تولد از سینه مادر و خوابیدن کنار مادر محروم مى‏شدند. در سال‏هاى بین ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ روش پرورش کودکان کاملاً برعکس بود به طورى که مى‏توان آن سال‏ها را «دوران وابستگى» نامید. در حال حاضر مادران بیشتر به خود متکى هستند. بررسى‏ها نشان داده است که از نظر اخلاقى عدم وابستگى به نفع مادر و فرزند نیست. امروزه پدر و مادرها بیشتر مطالعه مى‏کنند و آمادگى بیشترى دارند و در انتخاب پرستار کودک و مشاور دقیق‏تر هستند. نصیحت‌کنندگان شما الزاماً بدخواه شما نیستند، بلکه مشکل این است که روش زندگى و آموزش آن‌ها در مورد پرورش کودک با شما مغایرت دارد. واقعیت این است که کودکان به‏تدریج به دوران عدم وابستگى مى‏رسند.

برخورد والدین با نصیحت کنندگان

با روش مراقبتى که انتخاب کرده‏اید با اطمینان و رضایت برخوررد کنید، هیچ‌چیز جز موفقیت مادر نمى‏تواند نظر نصیحت‌گویان جدى و مصر را تغییر دهد. آن‌ها وقتى مشاهده کنند که روش‏هاى شما کارآیى بیشترى دارد، عقب‌نشینى خواهند کرد. در حقیقت یکى از راه‏هاى مأیوس کردن انتقاد کنندگان این است که به آن‌ها بگویید: «این روش در مورد فرزند من مؤثر بوده است» فکر نکنید که باید در مقابل همه از خود دفاع کنید. مادربزرگ، خود باید ساکت بماند؛ چون بچه متعلق به شماست. در حقیقت یکى از بهترین راه ‏ها براى به‌دست آوردن اعتماد و اطمینان این است که نظر خود را در مورد بچه‏ دارى براى کسانى که مخالف نظر شما هستند، به صراحت بیان نمایید.

معاشرت با والدین هم فکر

هیچ‏چیزى به اندازه اختلاف عقیده در نحوه مراقبت از کودکان، دوستان را از هم جدا نمى‏سازد. انتخاب دوستانى که با روش ‏هاى شما در مورد نحوه مراقبت از کودکان هم عقیده هستند، اعتمادبه‏ نفس شما را افزایش مى‏دهد و شما را مطمئن مى‏سازد روشى را که انتخاب کرده‏اید براى خود و فرزندتان بهترین روش است. مطالعات نشان داده است، مادرانى که تازه بچه‏ دار شده‏اند از انتقادات همسر، مادر، مادرشوهر و کسانى که خود فرزندى ندارند، بیشتر ناراحت مى‏شوند. بهترین راه پاسخ‌گویى به ایرادهاى همسرتان این است که نتیجه مثبت روش خود را به او نشان دهید. گاه‏گاهى با بیان عباراتى از قبیل «فکر مى‏کنم کار درستى است» که حاکى از اعتمادبه‏ نفس شماست، موفقیت روش خود را به شوهر ایرادگیرتان که هنوز هم سعى مى‏کند بفهمد «درک و شعور مادرى» چیست، نشان دهید. او هرگز معنى آن را نخواهد فهمید، ولى قلباً نسبت به آن احساس احترام خواهد کرد.

براى برخورد با مادر و مادر شوهرتان، شیوه‏ هاى مناسبى انتخاب کنید. اگر احساس مى‏کنید که آن‌ها با روش مادرى شما موافق نیستند، حتى به آن اشاره‏اى هم نکنید. اگر مى‏دانید که چنان‌چه کنار فرزندتان بخوابید آن‌ها را مبهوت مى‏سازید، به آن‌ها چیزى نگویید. اگر بحثى درگرفت با گفتن سخنانى از قبیل «دکتر به من توصیه کرده» از ادامه بحث خوددارى کنید.

با این عمل منتقد خود را خلع سلاح خواهید نمود، چون دوست ندارد ناآگاه‏ تر از شما جلوه کند و شما هم نشان داده ‏اید که بیشتر از او براى پیشرفت روش‏هاى مراقبتى خود تلاش کرده‏ اید و در جست‌وجوى اطلاعات بیشترى هستید.

به خاطر داشته باشید، ممکن است مادر و مادرشوهر شما از جمله افراد تخصص‏ گرا باشند. آن‌ها فقط هر چه را که دکترشان بگوید درک مى‏کنند. امروزه متخصصان کودک روش‏هاى دیگرى را توصیه مى‏کنند. آن‌ها ابزار را در دست پدر و مادر مى‏گذارند تا خود، تخصص پیدا کنند.