مصرف سیگار در بارداری، چه اثراتی داره؟

روی بسته بندی و پوشش سیگار نوشته شده که مصرف سیگار نه تنها در دوران بارداری برای مادر مضر است بلکه برای جنین نیز می‌تواند واقعا خطرناک باشد. اما آیا این موضوع برای مادرانی که قبلا سیگاری بوده‌اند و در دوران بارداری سیگار را کنار گذاشته اند نیز صدق می‌کند؟ در ادامه در خصوص دلایل اینکه چرا مصرف سیگار در بارداری تا این حد خطرناک است، اثرات آن بر جنین و گامهایی که برای ترک سیگار باید انجام دهید صحبت شده است.

تاثیر سیگار بر سلامت بارداری و جنین چگونه است؟

حوشبختانه هنوز شواهدی در خصوص اینکه مصرف سیگار قبل از بارداری بر جنین موثر باشد پیدا نشده است (حتی قبل از بارداری 10 سال سیگار کشیده باشید). اما مطالعات نشان می‌دهد مصرف سیگار در بارداری می‌تواند عوارض بسیار زیادی به همراه داشته باشد. به خصوص مصرف سیگار در زمان لقاح و بسته شدن نطفه منجر به بارداری خارج رحمی، و ادامه مصف سیگار در باردای میت‌واند باعث بسیاری از عوارض بارداری مثل لانه‌گزینی غیر نرمال، جدا شدن زودرس جفت، پارگی زودرس کیسه آب جنین و زایمان زودرس گردد.

همچنین شواهد محکمی وجود دارد که رشد جنین در رحم مستقیما تحت تاثیر سیگار کشیدن مادر قرار دارد. وقتی که مادر سیگار روشن می‌کند، جنین در رحم با دود محبوس می‌شود. ضربان قلب او شدت می‌گیرد و از همه بدتر، به دلیل کمبود اکسیژن، جنین نمیتواند به اندازه کافی رشد کند. مهمترین خطرات برای جنین‌هایی که مادران آنها سیگار هستند، کم وزن بودن و قد کوتاه بودن جنین در زمان تولد، دور سر کوچک جنین، و شکاف لب و شکاف کام و نقص‌های قلبی است. متاسفانه کوچک بودن جنین در زمان تولد، مهمترین عامل برای بیمار شدن نوزاد و حتی مرگ او است.

اثر تنباکو مثل اثر الکل بستگی به میزان مصرف آن دارد. تنباکو وزن جنین را به نسبت مصرف آن کاهش می‌دهد. با مصرف یک بسته سیگار در روز شانس داشتن بچه کم وزن 30 درصد نسبت به زنان غیر سیگاری افزایش می‌یابد. بنابراین مصرف سیگار تا حد ممکن باید کاهش داده شود. اما کم کردن تعداد نخ سیگار ممکن است گمراه کننده باشد چون افراد سیگاری با کاهش تعداد سیگارها عمق دود را افزایش میدهند. این اتفاق حتی زمانی که فرد سیگاری به سمت سیگارهای کم تار (Low Tar) و کم نیکوتین می‌رود هم دیده می‌شود. اگر به سیگار اعتیاد دارید بهتر است دنبال کنار گذاشتن کامل آن باشید.

حتی بعد از تود نوزاد هم باید سیگار کشیدن را کنار بگذارید. خطرات بالقوه برای فرزندان مادران سیگاری شامل موارد زیر است:

سندروم مرگ ناگهانی نوزاد؛

وقفه تنفسی؛

افزایش احتمال بستری شدن در سال اول تولد؛

تضعیف سیستم ایمنی؛

بیماری‌های تنفسی؛

عفونت گوش؛

کولیک؛

سل؛

آلرژی غذایی؛

آسم؛

قد کوتاه؛

چاقی؛

اختلال نقص توجه-بیش فعالی (attention deficit hyperactivity disorder)؛

رفتار غیر عادی پرخاشگرانه کودک نوپا و مسائل رفتاری و رواشناسی در بزرگسالان؛

دیابت بارداری (برای دختران) وقتی که در آینده باردار می‌شوند؛

گرایش به سیگار در آینده

خطرات سیگار اشخاص ثالث برای خانم‌های باردار

حتی اگر فرد باردار سیگار نکشد اما همسر او یا سایر اطرافیان سیگاری باشند احتمال آنکه آلودگی وارد بدن بچه شود تقریبا به اندازه زمانی است که خانم حامله خودش سیگار بکشد. مصرف سیگار برگ و پیپ توسط فرد ثالث از سیگار هم خطرناک‌تر است زیرا دود کمتری به داخل کشیده شده و بیشتر آن در هوا پخش میشود. بهتر است در دوران بارداری از افراد سیگاری دوری کرده و از آنها بخواهید جلوی شما سیگار نکشند.

اگر قبل از آنکه بدانید باردار هسیتد سیگار بکشید چه اتفاق می‌افتد؟

به پزشک خود اطلاع دهید که قبل از باداری و در زمان لقاح سیگار کشیده‌اید. خوشبختانه اگر خیلی زود بتوانید سیگار را کنار بگذارید احتمال آسیب به جنین به شدت کاهش پیدا می‌کند. مهمترین کار آن است که برای سلامتی خود و فرزندتان سیگار را در اسرع وقت کنار بگذارید.

نکاتی برای ترک سیگار در بارداری

ترک سیگار در بارداری مثل زمانی که حامله نیستید مشکل است. اما راه‌های زیادی برای ترک سیگار وجود دارد. از میان این روش‌ها می‌توان به طب سوزنی و روشهای ریلکسیشن اشاره کرد. توصیه می‌شود در جمع یک گره و از پشتیبانی و هم‌افزایی یک گروه برای ترک سیگار استفاده کنید. مراکز معتبری وجود دارد که می‌توانند برای این کار به شما کمک کنند. اگر تمایل داشتید در مرود روش‌های درمان جایگزین نیکوتین مثل آدامس نیکوتین، چسب نیکوتین (Nicotine Patch) یا داروی چنتیکس که جلوی تحریک به سمت نیکوتین را می‌گیرند با پزشک خود مشورت نمایید. اغلب متخصصان ترجیح می‎دهند در مرحله اول از درمان‌های طبیعی استفاده کند و اگر جواب نداد سراغ این روش‌ها بروند.

در خصوص سیگارهای برقی هم محققان عقیده دارند با وجود آنکه شرکتهای سازنده این محصولات ادعا دارند که اینها حاوی مواد سمی کمتری هستند اما همین مقدار هم برای آسیب زدن به جنین کافی است. ضمن اینکه به دلیل آنکه مقررات و قوانین هنوز در خصوص این محصولات به خوبی وضع نشده است هر چیزی ممکن است روی بسته‌بندی محصول نوشته شود و شما دقیقا نمی‌دانید میزان نیکوتین موجود در آن چقدر است. حتی مواد افرودنی و طعم دهنده‌های این سیگارها هم مشخص نیست چه اثراتی بر جنین دارد.