علت جیغ زدن کودکان چیست؟

جیغ زدن برای برخی کودکان به یک عادت تبدیل شده است. قصد آنها از این کار اذیت و آزار شما نیست. برخی کودکان از هیجان زیاد جیغ می‌زنند، برخی دیگر قصد جلب توجه دارند، عده ای هم جیغ کشیدن را راهی برای رسیدن به خواسته‌های خود می‌دانند. کودکان با جیغ کشیدن متوجه قدرت صدای خود می‌شوند. آنها دوست دارند جیغ بکشند تا ببینند چگونه می‌توانند با این قدرت به خواسته‌های خود دست پیدا کنند. شاید به همین دلیل باشد که برخی کودکان جیغ کشیدن در مکان‌های عمومی‌را دوست دارند. زیرا اولا در برخی مکان‌های بزرگ و باز، مانند بانک‌ها یا سوپرمارکت‌ها، صداها اکو می‌شوند و بلندتر شنیده می‌شوند. ثانیا کودک می‌داند که با جیغ کشیدن در مکانی عمومی‌شما به او بیش از پیش توجه می‌کنید و تلاش می‌کنید خواسته او را برآورده کنید زیرا سعی دارید او را ساکت کنید و موجب رنجش دیگران نشوید. برخی کودکان زمانیکه به توجه والدین خود نیاز دارند جیغ می‌کشند. آنها این گونه با والدین خود ارتباط برقرار می‌کنند و در واقع به آنها می‌گویند «به من توجه کنید». برخی دیگر نیز زمانیکه به خواسته خود نمی‌رسند جیغ می‌کشند. جیغ آنها یعنی «چیزی را که می‌خواهم همین الان به من بدهید !»

شما چه کاری باید انجام دهید؟
داد زدن سر فرزندتان برای جلوگیری از جیغ کشیدن او عملا فایده‌ای ندارد. داد زدن شما فقط این پیام را دارد که هر که صدایش بلندتر باشد، زورش بیشتر است! برای جلوگیری از جیغ کشیدن فرزندتان، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که از موقعیت‌هایی که فرزندتان را برای جیغ کشیدن تحریک می‌کند اجتناب کنید یا اگر او شروع کرد به جیغ زدن، حواس او را پرت کنید. برای این کار می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید.
لوازم آرامش او را فراهم کنید. شما نمی‌توانید همیشه در خدمت فرزندتان باشید، اما سعی کنید قبل از خارج شدن از خانه، نیازهای اولیه او را رفع کنید تا از این جهت بهانه‌ای برای جیغ کشیدن به فرزندتان ندهید. اگر می‌خواهید با فرزندتان جایی بروید، مطمئن شوید او استراحت خود را کرده، غذایش را خورده و دستشویی نیز رفته است. اگر خود شما خسته و گرسنه باشید، حوصله خرید و رفتن به جایی را ندارید. فرزند شما هم دقیقا همینطور است.
اگر فرزند شما جزء آن دسته از کودکانی است که مدام در حال جیغ کشیدن است، سعی کنید از رفتن به مکان‌های خلوت و رسمی ‌اجتناب کنید. در عوض مکان‌های شلوغ و خانوادگی را مد نظر قرار دهید. اگر فرزند شما در یک رستوران شلوغ جیغ بکشد، شما کمتر خجالت می‌کشید. در عین حال برای ساکت کردن او کمتر متوسل به اقداماتی از جمله دادن امتیازات گوناگون به او می‌شوید.

از فرزندتان بخواهید از «صدای داخل خانه» استفاده کند
برخی کودکان وقتی بیرون از خانه می‌روند، خوشحال یا هیجان زده می‌شوند، و در پی آن جیغ می‌کشند. در چنین حالتی تا می‌توانید ذوق او را کور نکنید. اما اگر چاره ای نبود و مجبور شدید، به جای توبیخ او، از او بخواهید شدت صدایش را مانند زمانی کند که داخل خانه است.

احساسات او را درک کنید
سعی کنید علت جیغ کشیدن فرزندتان را بفهمید. اگر او جیغ می‌کشد تا توجه شما را به خود جلب کند، از خودتان بپرسید: او چه چیز از من می‌خواهد؟ آیا ناراحت است؟ آیا به چیز خاصی نیاز دارد؟... اگر احساس می‌کنید محیطی که در آن قرار دارید فرزندتان را اذیت می‌کند، سعی کنید سریعا از آن محیط خارج شوید. برای مثال برخی کودکان در فروشگاه‌های بزرگ و شلوغ احساس ناراحتی می‌کنند و در نتیجه شروع می‌کنند به جیغ زدن. بهتر است برای جلوگیری از ناراحتی فرزندتان و پیش آمدن چنین وضعیتی، تا می‌توانید از چنین مکان‌هایی اجتناب کنید و جایگزین‌های مناسبی را برای رفع نیازتان انتخاب کنید. مثلا به جای فروشگاه‌های بزرگ، خرید خود را از سوپر مارکت‌های کوچک‌تر انجام دهید. یا اگر به فروشگاه می‌روید، در ساعاتی از روز بروید که خلوت تر هستند. پس از مدتی که فرزند شما بزرگ‌تر شد، او را به محیط‌های بزرگ‌تر و شلوغ‌تر ببرید تا به مرور به آنها عادت کند.
اگر احساس می‌کنید فرزندتان حوصله‌اش سر رفته یا کلافه است و به همین دلیل جیغ می‌کشد، به جای اینکه او را توبیخ کنید، با او صحبت کنید.
مثلا با صدای ملایم و با لحنی منطقی به او بگویید: «عزیزم می‌دانم که خسته شده‌ای. چند دقیقه دیگر صبر کن تا کارمان تمام شود سپس با هم به خانه می‌رویم». با اینکار، نه تنها کودک از اینکه می‌بیند شما احساس او را درک می‌کنید خوشحال می‌شود، بلکه یاد می‌گیرد که احساسات خود را با استفاده از کلمات بیان و ابراز کند. اگر فرزندتان حرف شما را قبول کرد، لازم نیست وعده و وعید‌های دیگری به او بدهید.

گاه کودکان با جیغ کشیدن اهداف خاصی را دنبال می‌کنند
مثلا اگر فرزند شما جیغ کشید و از شما خواست به او یک شکلات بدهید، به هیچ عنوان این کار را نکنید. در غیر این صورت کودک یاد می‌گیرد که برای رسیدن به خواسته‌هایش فقط کافی است یک جیغ بکشد! در عوض خیلی آرام و خونسرد به او بگویید: «می‌دانم که شکلات می‌خواهی اما باید کمی ‌صبر کنی. هر وقت زمان مناسب رسید خودم برایت شکلات می‌خرم.»

سر فرزندتان را گرم کنید
اگر فرزند شما با رفتن به مکانی عمومی ‌جیغ می‌کشد در حالیکه هیچ نیاز اولیه خاصی ندارد، به احتمال خیلی زیاد حوصله‌اش سر رفته است. برای جلوگیری از پیش آمدن چنین وضعیتی، حتما یک وسیله بازی یا مقداری خوراکی همراه خود ببرید تا سر کودک را گرم کنید. یا حتی می‌توانید از روش‌های دیگر استفاده کنید. مثلا در حین خرید در فروشگاه، از فرزندتان بخواهید شعری را که تازه یاد گرفته است برای شما بخواند. یا برای او چند لطیفه و داستان تعریف کنید...

به نگاه‌های دیگران توجه نکنید
مشکل اصلی بسیاری از مادران با جیغ زدن فرزندشان در محیط‌های عمومی، نگاه‌های دیگران است. به نگاه‌ها و حرف‌های دیگران اهمیتی ندهید. دیگران در زندگی شما و تربیت فرزندتان هیچ نقشی ندارند. در نتیجه لازم نیست برای اینکه توجه کسی به شما جلب نشود شما خود را معذب کنید یا با برآوردن خواسته نابجای فرزندتان برای ساکت کردن او منجر به شکل‌گیری عادات بد در او شوید. به خودتان و کاری که می‌کنید اطمینان داشته باشید. در نهایت باید گفت سعی کنید تا می‌توانید این لوازم را قبل از اینکه کودک شروع به جیغ زدن کند برای او فراهم کنید، زیرا معمولا متوقف کردن کودکی که شروع به جیغ زدن کرده است کار بسیار دشواری است.