سرطان و حفظ باروری، راهی وجود دارد؟

حفظ باروری یکی از موضوعات مطرح در حوزه درمان بیماران سرطانی و مبتلایان به بیماری های مزمن است که از سال ها پیش تحقیقات درخصوص آن در سطح دنیا آغاز شده و دستاوردهای امیدبخشی برای بیماران به همراه داشته است.
حفظ باروری هم در بیماران سرطانی و هم غیرسرطانی، از مواردی که در علم جدید ناباروری چند سالی است جای خود را باز کرده و توجه زیادی به آن می شود؛ بیماران سرطانی یا افرادی که دچار بیماری های مزمن و صعب العلاج هستند به واسطه ابتلا به این بیماری ها ناچار به مصرف دارو یا استفاده از روش های درمانی می شوند که ممکن است بر توانایی باروری آنها تاثیرات منفی بگذارد.
از این رو، محققان و پژوهشگران حوزه پزشکی تحقیقات گسترده ای در زمینه رفع این مشکل انجام داده اند که نتایج آن توانسته به حفظ باروری در این بیماران کمک شایانی کند.
دکتر صدیقه حسینی استادیار گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و فلوشیپ نازایی در این خصوص به ایرنا گفت: زمانی که یکی از زوجین یا هر دو با مشکل سرطان مواجه می شوند، اولویت اول ذهن آنها توجه به درمان سرطان است و به مساله حفظ باروری توجه نمی کنند و با توجه به اینکه میزان درمان های موفقیت سرطان در کشور ما بالا رفته است، پس از درمان سرطان با مشکل نازایی مواجه می شوند.
وی افزود: از این رو پیش از شروع درمان های معمول مانند شیمی درمانی، رادیوتراپی یا درمان جراحی که می تواند اثر منفی روی باروری این افراد داشته باشد، به آنها پیشنهاد می شود که در صورت تمایل می توانند باروری خود را با روش های نوین حفظ باروری حفظ کنند.
حسینی ادامه داد: همچنین افرادی که به علت بیماری هایی مانند بیماری های کلیوی پیشرفته یا بیماری های روماتولوژی پیشرفته ناچار به استفاده از برخی ترکیبات دارویی هستند که روی باروری آنها تاثیر منفی می گذارد، می توانند از روش های حفظ باروری بهره مند شوند.
استادیار گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: هدف از حفظ باروری این است که قبل از استفاده از داروهای سایتوتوکسیک و ایجاد مشکل ناباروری با روش های کمک باروری، تخمک، جنین، بافت تخمدان و بافت اسپرم را فریز کرد تا پس از طی مراحل درمان سرطان، این بیماران شانس باروری داشته باشند.
حسینی در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از این روش ها، سبب به تعویق افتادن درمان سرطان این بیماران و بروز مشکلات بعدی مانند پیشرفت بیماری نمی شود، گفت: به کارگیری این روش ها نیاز به کار تیم پزشکی متشکل از متخصصان مختلف دارد تا به صورت تیمی در مورد درمان بیمار تصمیم گیری شود.
وی توضیح داد: اولویت اصلی همواره حفظ سلامتی و جان بیمار است و اگر تیم درمانی اجازه انجام اقدامات کمک باروری را بدهد، سعی می شود با دوره های کوتاه تحریک تخمدان که با استفاده از روش های جدید به یک هفته تا ۱۰ روز تقلیل یافته است، توان باروری بیمار را حفظ کرد.
وی ادامه داد: در موارد اورژانسی نیز بافت تخمدان برداشته یا جابه جایی بافت تخمدان انجام می شود که پروسه ای است که فقط یک روز زمان نیاز دارد و می تواند در این زمینه بسیار کمک کننده باشد.

میزان ناباروری در ایران
استادیار گروه زنان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درخصوص میزان ناباروری زوجین ایرانی گفت:
میزان و درصد ناباروری بر اساس جمعیت های مختلف در ایران شیوع متفاوتی دارد اما به طور کلی بر اساس آخرین مطالعات 15 تا 20 درصد زوجین ایرانی نابارور هستند.
حسینی افزود: البته نازایی علل متفاوتی دارد؛ مثلا ۴۰ درصد علت نازایی در زنان مربوط به عدم تخمک گذاری است و دلایل دیگر مانند علل ژنتیکی و محیطی نیز می تواند در این زمینه تاثیرگذار باشد.