نشانه های یائسگی در زنان، بشناسید و درمان کنید

گرگرفتگی یا برافروختگی شایع ترین علامت یائسگی است. این حالت مشابه گرما و برافروختگی است که هنگام عصبانیت در چهره و بدن خود احساس می کنیم و اگر چه این حالت تهدیدکننده حیا ت نیست ولی می تواند بر کار و فعالیت اجتماعی، لذت از زندگی تأثیر بگذارد.

واژة گرگرفتگی توصیفی است از شروع ناگهانی قرمز شدن پوست سر، گردن و قفسه سینه به همراه احساس شدیدگرما در بدن که گاهی اوقات با تعریق شدید خاتمه می یابد. این عارضه معمولاً ۳۰ ثانیه تا ۴ دقیقه و به ندرت تا یک ساعت طول می­کشد. دفعات گرگرفتگی از چند بار در روز تا چند بار در سال متغیر است، معمولاً به صورت دوره ای می­باشد وحتی ممکن است تا ۳۰ مرتبه در روز عود کند. تقریبا ۷۵ درصد از زنان در دوره یائسگی به گرگرفتگی دچار می شوند و در حدود ۱۰ درصد از آنها تا ۱۵ سال بعد از یائسگی نیز آن را احساس می کنند. البته این احساس در خانم هایی که با برداشتن تخمدان هایشان به صورت مصنوعی یائسه شده اند، نیز احساس می شود. جالب است بدانید ۷۵ تا ۸۰ درصد زنان در ۳ ماه اول بعد از یائسگی فیزیولوژیک (طبیعی) و یا مصنوعی (برداشتن تخمدان) گرگرفتن را تجربه می کنند و از میان این زنان، ۸۵ درصدشان حداقل به مدت یک سال درگیر این علایم خواهند بود.

زمان شروع حملات گر گرفتگی در بیشتر خانم ها، قبل از تاریخ آخرین قاعدگی است.

این عارضه به طور شایعی با تهوع، احساس گیجی ومنگی، سردرد، طپش قلب و تعریق شبانه همراه است.گرگرفتگی در شب بیشتر وشدیدتر بوده، معمولاًسبب بیدار شدن فرد از خواب می­شود؛ کیفیت نامطلوب خواب نیز منجر به خستگی مزمن و علائمی مانند تحریک پذیری، تمرکز ناکافی و اختلال در حافظه خواهد شد.

در بررسی های متعدد نشان داده شده است که اکثر زنان سنین یائسگی گرگرفتگی را مهم ترین عارضه دوران یائسگی خود دانسته و از بین عوارض دیگر این دوران مانند سردرد، تهوع، خشکی واژن، بدخلقی و غیره، با برافروختگی و گرگرفتگی حاصل از یائسگی،بیشتر آشنا بوده و از آن آگاهی داشتند.

در حال حاضر هورمون درمانی، استاندارد طلایی برای درمان این علائم است و دفعات گرگرفتگی را تا حدود ۷۵ درصدکاهش می­دهد. اما در کاربرد طولانی مدت هورمون درمانی جایگزین، نگرانی زیادی وجود دارد زیرا یافته های اخیردر مقالات مختلف ونیز انجمن بهداشت زنان امریکا حاکی از آن است که حوادث ناشی از هورمون درمانی نظیر بیماری قلبی، سکته، آمبولی ریوی، سرطان پستان و زوال عقل بیشتر از مزایای آن است. سازمان ارتقاء بهداشت و پیشگیری از بیماریها ودر کتب ومقالات متعدد هورمون درمانی طولانی مدّت را برای پیشگیری از مشکلات مزمن یائسگی توصیه نمی­کنند؛ زیرا هورمون درمانی جایگزین علاوه بر مزایایی که دارد با خطراتی نظیر احتمال سرطان پستان، بیماری قلبی، سکته ناشی از لخته شدن خون، حوادث ترومبو آمبولی و افزایش بیماری کیسه صفرا همراه میباشد.گرچه برخی مطالعات ومقالات جدید در این مورد به نتایج ضد ونقیضی دست یافته اند. با این وجود بهتر است جانب احتیاط را در مصرف داروهای هورمون درمانی جایگزینی رعایت کنیم.

از طرفی مطالعات فراوانی آثار مثبت فیتو استروژن ها (استروژن با منشا گیاهی) را در پیشگیری از علائم یائسگی، بیماری های قلبی و سرطان نشان داده اند. بنا براین انتظار می رود که غذاها و مکمل های گیاهی دارای فیتواستروژن ها جانشین مناسبی برای هورمون درمانی مرسوم باشد. والبته در سالهای اخیر تمایل زیادی در مورد به کار گیری روشهای جایگزین از جمله منابع گیاهی، حرکات ورزشی و ومنابع غذایی برای درمان علائم یائسگی مشاهده می­شود. گرچه حتی استفاده بی رویه و کنترل نشده از محصولات گیاهی به ویژه محصولات دارای فیتواستروژن ها، جهت درمان علائم یائسگی ممکن است سلامت افراد را به خطر بیاندازد؛ زیرا بسیاری از عصاره های گیاهی به شیوه ی استاندارد تهیّه نشده اند. در این موارد بهتر است از داروهای گیاهی تولید شده با روش استاندارد وموجود در داروخانه ها استفاده شود ویا استفاده از گیاهان دارویی ومنابع غذایی را با در حجم محدودتری مصرف کرد.

روش های دیگری که به کاهش گرگرفتگی کمک می کنند شامل:

- دوش آب سرد: دوش آب سرد در کم کردن برافروختگی و گرگرفتگی به صورت فیزیکی مؤثر است.

- ورزش: ورزش های استقامتی سبب می شود زنان کمتر به گرگرفتگی دچار شوند. ورزش با ترشح آندورفین ها سبب ایجاد نشاط ،کاهش افسردگی وکنترل دمای بدن می شود.

- رژیم غذایی: کمتر مصرف کردن غذاهای پرادویه و داغ همچنین نوشیدنی های دارای کافئین و داغ، تعداد حملات گرگرفتگی را کاهش می دهد.

- کاهش استرس: استرس نقش مهمی در تحریک گرگرفتگی دارد. لذا با مدیتیشن (مراقبه)، ورزش های هوازی و تنفس عمیق می توان از این حملات جلوگیری کرده و در طی حملات، احساس برافروختگی را کاهش داد.

- تنظیم درجه حرارت محل زندگی.

- نوشیدن آب به مقدار کافی.

- استفاده از اسیدهای چرب امگا-۳ بویژه با منشا دریایی (EPA و DHA).