تغذیه تکمیلی نوزادان، چطوری باشه خوبه؟

تغذیه کودک از غذاهای جامد که به آنها غذاهای تکمیلی گفته می شود باید از شش ماهگی آغاز شود. این کار قدمی مهم در رشد کودک است و یافتن طعم و رنگ جدید غذاها نیز می تواند بسیار مسرت بخش باشد. در آغاز کودکان به سه وعده غذایی در روز نیاز ندارند. به تدریج می توان تنوع و میزان غذای مصرفی کودک را افزایش داد و رژیم غذایی کودک را به رژیم غذایی خانواده نزدیک کرد. تنها تفاوت در حجم کمتر غذای کودک است.

مناسب ترین زمان برای شروع غذای کمکی کودک
کودک زیر ۶ ماه
تحقیقات نشان می‌دهد نوزادان می‌توانند تمام مواد ضروری و مورد نیاز خود را تا ۶ ماهگی از شیر مادر و شیر خشک به دست آورند.
تعویق غذاهای کمکی تا شش ماهگی به سیستم گوارشی کودک اجازه می‌دهد تا کاملاً تکامل پیدا کرده و برای هضم غذاهای کمکی آماده باشد.
اگر به نوزاد خود شیر می دهید، شیر شما تا شش ماهگی به صورت کامل از کودک در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند. این محافظت تا زمانی که کودک از شیر مادر تغذیه می‌کند ادامه دارد.
سه علامتی که نشان می دهد کودک برای اولین غذای کمکی آماده است:

بهترین زمان برای غذادادن به کودک
هر کودک علائم خاص خودش را دارد اما سه علامت بین همه آنها مشترک است. این علایم نشان می دهند که کودک برای دریافت غذای کمکی به همراه شیر مادر یا شیر خشک آماده است.
کودک می‌تواند درست بنشیند و سر خود را ثابت نگه دارد.
کودک می‌تواند چشم‌ها، دست ها و سر خود را به صورتی نگه دارد که بتواند به غذا نگاه کند، آن را بردارد و در دهانش قرار دهد.
کودک بتواند غذا را به درستی بخورد. کودکانی که آماده نباشند غذا را با زبان خود بیرون می‌رانند و به همین دلیل بیشتر غذایی که می خورند را روی صورت خود می ریزند.

آغاز غذاهای کمکی
کودک و مادر
زمانی که کودک غذاهای کمکی را آغاز می‌کند، همیشه همراه او باشید تا اگر غذا در گلوی او گیر کرد از ایجاد خفگی و مشکلات دیگر جلوگیری کنید. اجازه دهید کودکتان از لمس و نگه داشتن غذا لذت ببرد؛ به محض اینکه کودک علاقه نشان داد، اجازه دهید غذا را به کمک انگشتانش بخورد.
کودک خود را وادار به غذا خوردن نکنید. اگر علاقه مند نیست تا نوبت بعدی که علاقه نشان داد صبر کنید. اگر از قاشق استفاده می کنید، صبر کنید که کودک دهانش را باز کند و سپس به او غذا دهید. به این طریق حتی ممکن است کودک به نگهداشتن قاشق علاقه نشان دهد.
در آغاز فقط یک بار در روز تکه های کوچک یا چند قاشق چای خوری غذا به کودک بدهید. به غذای کودک نمک، شکر یا عصاره های طعم دهنده گوشت و مرغ اضافه نکنید.

تغذیه کودک تا ۶ ماهگی
شیردهی
نوزاد در این دوران تنها به شیر مادر یا شیر خشک نیاز دارد. شیر خشک «کمکی» برای نوزادان زیر ۶ ماه مناسب نیست.
شیر خشک نوزادان تهیه شده از شیر گاو یا شیر بز بوده که تنها منبع جایگزین شیر مادر است و همانند شیر مادر قادر به تامین نیازهای نوزاد است.
تنها در صورتی از شیر خشک های تهیه شده از سویا استفاده کنید که پزشک شما توصیه کرده باشد.
با این که تنوع در رژیم غذایی کودک مهم است، این احتمال وجود دارد که به برخی از غذاها آلرژی داشته باشد. به همین دلیل است که غذاهایی مانند شیر گاو، تخم مرغ، جو، گلوتن، مغزهای آجیل ها، بادام زمینی، دانه ها، ماهی و صدف باید جداگانه به کودک داده شود.
ولی دیر آغاز کردن و انتظار برای غذای کمکی ضمانتی برای آلرژی نداشتن کودک نیست. زمانی که کودک برای غذای کمکی آماده شد، مقدار بسیار اندکی از این غذاها را به کودک بدهید و به دقت به دنبال علایم واکنش آلرژی باشید.
اگر کودکتان یک نوع آلرژی شناخته شده دارد، زمانیکه بادام زمینی یا محصولات آن را برای اولین بار به کودک می دهید به شدت مراقب شرایط کودک باشید.
قبل از مصرف این مواد غذایی حتما با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید.
به یاد داشته باشید که بادام زمینی باید مانند تمام دانه ها و مغزهای آجیل خرد یا کوبیده شود.

تغذیه کودک از ۶ ماهگی
اولین غذاها
سیب زمینی و هویج
برای انتخاب نخستین غذاهای کودک می توانید از میوه ها یا سبزیجات خرد و پخته شده مانند هویج وحشی، سیب زمینی، سیب زمینی هندی، سیب زمینی شیرین، هویج، سیب یا گلابی استفاده کنید که البته همه را پس از پختن باید به خوبی سرد کرده باشید.
در کنار غذاهای کمکی شیر مادر یا شیر خشک نوزاد را نیز ادامه دهید. ولی تا قبل از یک سالگی کودک، از دادن شیر کامل گاو به او خودداری کنید.
غذاهای انگشتی
موز
غذاهای انگشتی به غذاهایی گفته می شود که به اندازه ای تکه شده اند که کودک بتواند آنها را در مشت خود نگه دارد و اندکی از دستش بیرون بماند.
اگر هر تکه غذا به اندازه انگشتان خودتان باشد مناسب است. با کمک این غذاها کودک می آموزد چگونه غذا را بجود و قورت دهد.
موز و آووکادوی رسیده انتخاب مناسبی است.
غذاهای بعدی
سوپ
وقتی کودک به غذاهای بالا عادت کرد می توانید گوشت، مرغ و ماهی کاملا پخته و له شده، پاستا، سوپ، عدس، برنج و تخم مرغ کاملا پخته یا خمیر شده را به او بدهید.
همچنین می توانید از لبنیات پرچربی مانند ماست و همچنین از فرنی استفاده کنید. محصولات بدون نمک یا کم نمک در اولویت قرار دارند.

فنجان ها
نوشیدن آب کودک
از ۶ ماهگی به کودک یک فنجان بدهید تا همراه وعده ها چند جرعه آب نیز بنوشد. استفاده از فنجان های بدون درب با دهان های گشادتر بهتر است و به کودک یاد میدهد که چطور آب بنوشد و برای دندان های او نیز مفید است.

تغذیه کودک از ۸ یا ۹ ماهگی
کودک ۹ ماهه
کودک به تدریج به مصرف سه وعده غذا در روز تمایل نشان می دهد.
رژیم غذایی کودک باید مخلوطی از موارد زیر باشد:

میوه ها و سبزیجات
نان
برنج
پاستا
سیب زمینی و دیگر غذاهای نشاسته ای
گوشت
ماهی
تخم مرغ و دیگر غذاهای پروتئینی غیر لبنی
شیر و لبنیات

تغذیه کودک از ۱۲ ماهگی
کودک در این زمان سه وعده غذا می خورد. در کنار این سه وعده شیر مادر یا شیر گاو به همراه میان وعده های سالمی مانند میوه ها، سبزیجات، نان تست یا کیک های برنجی را نیز می توان به رژیم غذایی کودک اضافه کرد.
از این سن کودک می تواند شیر کامل گاو بنوشد. محصولات پرچرب در اولویت انتخاب می باشند.
موارد زیر را می توانید به کودک خود بدهید:
سه یا چهار وعده غذای نشاسته ای مثل سیب زمینی، نان یا برنج
سه یا چهار وعده میوه یا سبزیجات
دو وعده گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، سوپ حبوبات