سزارین خوبه یا بد؟

در سالهای گذشته و با اجرای ترویج زایمان طبیعی در کشور عمل سزارین تا حدودی کاهش یافت.

ترویج زایمان ایمن و سالم یکی از بسته های طرح تحول نظام سلامت است که در راستای ترویج آن، کارهای متعددی انجام گرفته اما تعدادی از مادران باردار به دلایل مختلفی عمل سزارین را ترجیح می دهند که به گفته متخصصان عوارض متعددی را به دنبال دارد.

در سالهای گذشته و با اجرای ترویج زایمان طبیعی در کشور عمل سزارین تا حدودی کاهش یافت اما دلایل متعددی از قبل فرهنگ غالب، اطلاعات نادرست و نبود آموزش های تئوری و عملی کافی موجب شد تا برخی مادران باردار به سمت سزارین گرایش پیدا کنند.

این در حالی است که میانگین میزان سزارین در جهان حدود ۱۸ درصد اعلام شده که برای تحقق این مهم، کارهای متعددی از قبیل ایجاد زیر ساخت درمانی لازم و آموزش به گروههای هدف انجام گرفته است و ایران با این آمار فاصله زیادی دارد.

پیش از این رئیس اداره مامایی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این ارتباط گفته بود: هم اکنون ایران پس از کشور برزیل بالاترین میزان سزارین در سطح جهان را به خود اختصاص داده است.

دکتر فرح بابایی به این موضوع اشاره کرده که برنامه کاهش سزارین از سال ۹۳ با توجه به عوارض و مضرات آن در ایران آغاز شد و در زمان حاضر میزان سزارین در دانشگاههای علوم پزشکی کشور روند کاهشی طی می کند به طوری که سزارین در کشور به حدود ۵۰ درصد کاهش یافته و کاهش آن به ۳۰ درصد طبق یک برنامه ۱۰ ساله در حال اجرا و پیگیری است.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زنجان نیز در گرامیداشت روز ماما گفت که با آغاز طرح تحول نظام سلامت و با کارهای انجام شده؛ نسبت عمل های سزارین به طبیعی ۳۹.۶ دهم درصد بود که البته در سال اول کاهش مختصری داشت که این روند با رشد صعودی به ۴۰ درصد رسیده است.

وی بیان کرد: تیم های مامایی باید بیش از گذشته به مزایای زایمان طبیعی در مقایسه با عمل های زایمان توجه کنند و به این امر مهم معتقد باشند و سپس به گروههای هدف خود ترویج و آموزش دهند.

به گفته این مسئول گرچه میزان عمل سزارین استان در مقایسه با کشور چندان بالا نیست اما همین روند چندان خوشایند نیست و اقدامات اساسی برای کاهش آن باید انجام شود.

کارشناس مسئول امور مامایی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی زنجان با اشاره به اینکه هم کنون ۳۳۶ ماما در حوزه بهداشتی، پایگاهها ، واحدها و درمانگاههای بهداشتی فعالیت می کنند، گفت: یکی از وظایف ماماها مراقبت قبل از بارداری، ارائه مراقبت و مشاوره به نوجوانان در سنین بلوغ، مراقبت زنان باردار و آموزش شیردهی و برطرف کردن مشکلات ،برنامه ریزی و فاصله برای فرزندآوری است.

شیرین امیر مقدمی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: ۲۴۱ ماما نیز در حوزه معاونت درمان بیمارستان های تحت پوشش دانشگاهی فعالیت می کنند که این تعداد نیز مسولیت ویزیت و پذیرش زنان باردار، مراقبت دردهای حین باردار و انجام زایمان طبیعی را بر عهده دارند.

وی اظهار کرد: زایمان پروسه ای مهم برای مادر باردار بشمار می رود و هنر ماما این است که بتواند از علم و توانمندی خود به نحو مطلوبی استفاده کند تا برای مادر و نوزاد مشکلی بوجود نیاید.

این مسئول بیان کرد: یکی از بسته های طرح تحول نظام سلامت ترویج زایمان طبیعی است که این مهم در راستای حفظ سلامت مادران باردار و برنامه ریزی برای فرزندآوری است.

امیر مقدمی افزود: این در حالی است طی سال های گذشته مادران تمایل زیادی به انجام عمل سزارین گرایش پیدا کرده اند و این کار را در مقایسه با زایمان طبیعی ایمن و ایده آل می دانند.

وی اظهار کرد: سزارین جراحی کوچکی نیست چراکه عوارض متعددی از قبیل خطر بیهوشی و عفونت بعد از عمل در انتظار مادر باردار است که تبعات ناخوشایندی را به دنبال دارد.

کارشناس مسئول امور مامایی معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی زنجان ادامه داد: مادران به این موضوع توجه داشته باشند که پدیده زایمان و فرزندآوری در خلقت زن نهادینه شده ، زیرا این نوع زایمان به حفظ سلامتی و نوزاد کمک فراوانی می کند.

وی بیان کرد: رابطه عاطفی نوزاد و مادر، شروع شیردهی به موقع از مزایای انجام زایمان طبیعی است و متاسفانه مادران به این موضوع کمتر توجه می کنند.

امیر مقدمی افزود: عمل سزارین وقتی انجام می شود که جان نوزاد و مادر در خطر باشد و در این میان مسائلی مختلفی موجب شده مادران انجام این کار را مطلوب بدانند.

این مسئول ادامه داد: این معاونت با برگزاری کلاس های آمادگی زایمان به مدت هشت جلسه ۹۰ دقیقه ای تلاش دارد مادران باردار با کسب اطلاعات لازم آگاهانه زایمان طبیعی یا سزارین را انتخاب کنند.

اطلاعات نادرست مادران باردار، از عوامل گسترش عمل سزارین

یک متخصص زنان و زایمان فلوشیب و پریناتولوژی مرکز آموزشی درمانی تخصصی و فوق تخصصی آیت الله موسوی زنجان با اشاره به اینکه اغلب مادران باردار تصور نادرستی از زایمان های طبیعی دارند، گفت: یکی از علل های های اصلی گرایش مادران باردار به سوی عمل سزارین این است که تصور می کنند در زایمان طبیعی احتمال آسیب نوزاد وجود دارد.

آتوسا دبیری در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: تحمل نکردن درد و استرس زایمان طبیعی نیز از دیگر علت هایی است که مادران باردار را به انجام عمل سزارین سوق می دهد و از طرفی اطلاعات نادرست اطرافیان نیز بسیار اثرگذار است.

دبیری خاطرنشان کرد: مادران باردار به این موضوع توجه داشته باشند که با بکارگیری تکنیک هایی می توان دردهای زایمان طبیعی را کاهش داد، حتی بدون اینکه آسیبی به نوزاد وارد شود.

وی بیان کرد: طبق توصیه و تاکید سازمان بهداشت جهانی سزارین باید حدود 15 درصد از کل زایمان ها را شامل شود زیرا خطر مرگ و میر مادر در جریان عمل سزارین 2 برابر زایمان طبیعی است.

این متخصص زنان و زایمان ادامه داد: خونریزی، عفونت، تاخیر در بهبودی و بازگشت به زندگی عادی، زخم ناشی از جراحی، عوارض مثانه، روده و چسبندگی ها در عمل سزارین بیشتر از زایمان طبیعی است.

دبیری افزود: ترویج زایمان طبیعی و ایمن یکی از بسته های طرح تحول نظام سلامت بود که با اجرای این کار تا حدودی از میزان عمل های سزارین در مقایسه با طبیعی کاسته شده، اما تا رسیدن به حد مطلوب به زمان بیشتری نیاز دارد.

وی اظهار کرد: فرهنگ غالب و از طرفی دریافت اطلاعات نادرست مادران باردار در خصوص زایمان طبیعی و مشکلات پیرامونی آن موجب شده انگونه که باید و شاید این شیوه بیشتر ترویج نیابد.

وی خاطر نشان کرد: شرکت در کلاس های آمادگی قبل از زایمان و آگاهسازی لازم از فواید زایمان طبیعی می تواند به ترویج روز افزون زایمان ایمن منجر شود و تحقق این مهم به ایجاد شرایط و فضای بهتر مراکز بیمارستانی در طول زمان امکان پذیر است.

کلاس های آموزشی در راستای ترویج زایمان طبیعی است

یک مامای باسابقه زنجانی نیز گفت: یکی از کارهای مهم ماماها پیشگیری از مرگ مادر و نوزاد، کاهش عوارض دوران بارداری و زایمان است و بر این اساس باید جایگاه این قشر در جامعه بیش از گذشته شناخته شود.

شعله جوادیان به خبرنگار ایرنا گفت: نبود اطلاعات کافی و آگاهی مادر باردار از فواید زایمان طبیعی موجب ترس و نگرانی آنها می شود و این در حالی است که حضور گروههای هدف در کلاس های آموزشی تاثیرات مثبتی را بدنبال دارد.

وی، هدف از برگزاری از کلاس های آموزشی را توانمندسازی مادران باردار برای غلبه بر درد، کسب مهارت شامل اصلاح وضعیت ها، تمرین های کششی، تن آرامی ، ماساژ و الگوهای تنفسی در زایمان و پس از زایمان اعلام کرد.

این ماما افزود: این آموخته ها نه تنها تحمل زن باردار را نسبت به درد زایمان افزایش می دهد بلکه از بروز برخی عوارض ناشی آن جلوگیری می کند و در واقع کامل کننده مراقبت های معمولی در دوران بارداری است.

وی اظهار کرد: کلاس های یاد شده از هفته ۲۰ بارداری تا ۳۷ هفتگی و شامل مطالب شفاهی، مهارت عملی آموزشی به مادران داده می شود و علاوه بر آن یکی از اعضای خانواده زن باردار به عنوان همراه شرکت داده می شود.

جوادی خاطرنشان کرد: هدف از برگزاری کلاس های آموزشی، توانمند سازی مادر برای زایمان ایمن،کاهش میزان مداخلات ضروی پزشکی،در حین بارداری ، بهبود وضعیت زندگی در بارداری و حین زایمان و در نهایت ایجاد ذهنیت مثبت از درد زایمان و کاهش نگرانی مادر در دوران بارداری است.