کیست اپیدیدیم در مردان چیست؟

کیست اپیدیدیم در مردان چیست؟

این نوع کیست که با نام اسپرماتوسل نیز شناخته می‌شود، توده‌ای پر از مایع است که در اپیدیدیم به وجود می‌آید. این کیست‌ها معمولاً خوش‌خیم هستند و عموماً نیز با مایع شفاف یا شیری رنگی پر شده‌اند. علاوه بر این، نسبتاً شایع نیز هستند و می‌توانند در هر سنی در مردان رخ دهند؛ هرچند که می‌توان گفت که بیشتر در بزرگسالان یافت می‌شوند. در نهایت هم باید بدانید که این کیست‌ها معمولاً کوچک هستند و اندازه آن‌ها فقط از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر متغیر است.

بیشتر بخوانید: علت ورم بیضه در کودکان/تشخیص و درمان

علل کیست اپیدیدیم

هنوز نمی‌دانیم که کیست اپیدیدم در مردان دقیقاً به چه علت رخ می‌دهد، اما ممکن است این عارضه به علت انسداد یکی از لوله‌های انتقال دهنده اسپرم اتفاق بیفتد. البته آسیب فیزیکی و التهاب بیضه‌ها نیز می‌تواند در انسداد مسیر اسپرم و ایجاد این کیست در کیسه بیضه نقش داشته باشد. پس به طور کلی، عواملی که در ایجاد این کیست‌ها دخیل هستند، عبارتند از:

• انسداد مجرای اپیدیدیم: انسداد در مجاری اپیدیدیم می‌تواند از جریان طبیعی مایعات جلوگیری کند و باعث تجمع آن و تشکیل کیست شود.
• تروما یا آسیب: تروما یا آسیب قبلی به بیضه‌ها یا کیسه بیضه ممکن است ساختار و عملکرد طبیعی مجاری اپیدیدیم را مختل کند و خطر تشکیل کیست را افزایش دهد.
• عفونت یا التهاب: در برخی موارد، این کیست‌ها می‌توانند در نتیجه عفونت‌های قبلی یا التهاب در اپیدیدیم ایجاد شوند که با ایجاد زخم و انسداد مجاری، شرایط را برای ایجاد کیست مهیا می‌کنند.
• عوامل مادرزادی: برخی از افراد ممکن است به دلیل برخی از ناهنجاری‌های مادرزادی یا شرایطی که بر رشد اپیدیدیم تأثیر می‌گذارد، مستعد ایجاد کیست‌ های اپیدیدیم باشند.

بیشتر بخوانید: التهاب بیضه در مردان چیست؟ روشهای تشخیص و درمان

علائم کیست اپیدیدیم

این کیست معمولاً هیچ علائم و نشانه‌ خاصی ندارد و اندازه آن هم ممکن است ثابت باقی بماند، اما اگر به اندازه کافی بزرگ شود، ممکن است علائم زیر را در شما ایجاد کند:

• درد و ناراحتی در بیضه: کیست‌های بزرگ‌تر ممکن است باعث ناراحتی خفیف یا درد مبهم در کیسه بیضه شوند که البته بیشتر موضعی است.
• احساس سنگینی در کیسه بیضه: برخی از افراد ممکن است به دلیل وجود کیست، در کیسه بیضه خود احساس سنگینی یا کشیدگی داشته باشند.
• وجود یک توده یا جسم متراکم: شایع‌ترین علامت این کیست، یک بیضه متورم یا وجود یک توده کوچک، صاف و غیرحساس در پشت و بالای کیسه بیضه است.

بیشتر بخوانید: هشدار: مردان از این عوامل ناباروری دوری کنند

تشخیص کیست اپیدیدیم

برای تشخیص کیست اپیدیدیم لازم است یک معاینه بالینی روی شما انجام شود. با وجود آن‌که اپیدیدیم معمولاً دردناک نیست، اما ممکن است هنگامی که پزشک توده کیست در کیسه بیضه را لمس می‌کند (یا به آرامی روی آن ضربه می‌زند) کمی درد داشته باشد. کیست اپیدیدیم می‌تواند با آزمایش‌های زیر نیز تشخیص داده شود:

• ترانس ایلومینیشن: در این آزمایش، پزشک نور را به درون کیسه بیضه شما می‌تاباند و این نور نشان می‌دهد که توده کیست در کیسه بیضه از مایع پر شده است و حالت جامد ندارد.
• سونوگرافی: اگر کیست شما در آزمایش ترانس ایلومینیشن به وضوح قابل تشخیص نباشد، با آزمایش سونوگرافی می‌توان تعیین کرد که توده مورد نظر همان کیست است یا خیر.

بیشتر بخوانید: تشخیص ناباروری در مردان، فقط با یک آزمایش ساده

درمان کیست اپیدیدیم

درمان کیست اپیدیدیم معمولاً ضروری نیست، مگر این‌که باعث درد یا ناراحتی شود یا به طور قابل توجهی بر باروری شما تأثیر بگذارد. با این حال، در صورت نیاز به درمان، چند گزینه برای برداشتن این کیست‌ها وجود دارد که عبارتند از:

• نظارت: اگر کیست کوچک است و هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند، پزشک ممکن است فقط از طریق معاینات فیزیکی دوره‌ای یا سونوگرافی نظارت منظم داشته باشد.
• دارو درمانی: داروها عمدتاً برای درمان مستقیم این نوع کیست استفاده نمی‌شوند، اما اگر کیست اپیدیدیم در مردان باعث درد یا ناراحتی شود، مسکن‌های ضد درد یا داروهای ضد التهابی می‌توانند کمک کننده باشند.
• آسپیراسیون: در این روش، یک سوزن به داخل کیست وارد می‌شود تا مایع داخل آن را خارج کند. البته این یک روش موقت است، زیرا کیست دوباره می‌تواند با مایع پر شود.
• اسکلروتراپی: اسکلروتراپی روشی است که در آن یک ماده اسکلروز کننده مانند الکل پس از آسپیراسیون به داخل کیست تزریق می‌شود تا از پر شدن مجدد آن با مایع جلوگیری کند.
• جراحی: جراحی روش آخر است و طی آن جراح، کیست را همراه با بخشی از بافت اپیدیدیم خارج می‌کند.

بیشتر بخوانید: اسپرم صفر درمان دارد؟

جلوگیری از کیست اپیدیدیم در مردان

این نوع کیست‌ها به طور کلی به عنوان یک بیماری خوش‌خیم در نظر گرفته می‌شوند و اغلب قابل پیشگیری نیستند. با این حال، اقدامات خاصی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید تا احتمال ایجاد آن‌ها را به حداقل برسانید:

• بهداشت ناحیه تناسلی خود را رعایت کنید تا خطر عفونت‌هایی که باعث کیست می‌شوند را کاهش دهید.
• از بیضه‌های خود در مقابل ضربه فیزیکی محافظت کنید و هنگام ورزش یا انجام کارهای فیزیکی سنگین، احتیاط به خرج دهید.
• با استفاده از کاندوم و اصول بهداشت رابطه، از خود در مقابل عفونت‌های مقاربتی بالقوه (STIs) محافظت کنید.
• معاینه منظم بیضه‌ها و کیسه بیضه خود را جدی بگیرید تا هر گونه تغییر یا ناهنجاری را به موقع تشخیص دهید.

بیشتر بخوانید: بهترین فوق تخصص اورولوژیست تهران در سال ۱۴۰۳ / ۱۴۰۲ کیست؟

پاسخ به سوالات رایج

۱- کیست اپیدیدیم خطرناک است؟

کیست اپیدیدیم در مردان معمولاً خطرناک نیست و تنها در صورت بزرگ‌تر شدن یا ایجاد درد یا مشکلات دیگر است که نیاز به درمان دارد. پس اگر اندازه اسپرماتوسل تغییر نکند یا با بازجذب مایع توسط بدن کوچک‌تر شود، معمولاً نیازی به درمان نیست.

۲- آیا کیست اپیدیدیم در مردان بر اسپرم تأثیر می‌گذارد؟

این کیست‌ها معمولاً در اپیدیدیم تشکیل می‌شوند که برای ذخیره و کانال ‌کشی اسپرم است. به همین دلیل، به طور معمول بر تولید و رشد اسپرم تأثیری نمی‌گذارند. با این وجود، کیست‌های گسترده‌تر می‌توانند در حرکت طبیعی اسپرم‌ها اختلال ایجاد کنند که در این صورت، امکان دارد برای باروری مضر باشند.

۳- آیا کیست اپیدیدیم بدون جراحی قابل درمان است؟

جواب این سوال بستگی به نوع کیست شما دارد. در واقع، جراحی فقط زمانی استفاده می‌شود که روش‌های قبلی جوابگو نباشند یا کیست شما به دلیل اندازه بزرگی که دارد، علائم شدید ایجاد کند.

کلام آخر

کیست اپیدیدیم در مردان در کیسه بیضه که گاهی با عنوان کیست اسپرماتیک نیز شناخته می‌شود، عارضه بسیار شایعی به شمار می‌رود که تأثیر منفی بر باروری نمی‌گذارد و معمولاً نیازی به درمان ندارد، اما اگر اندازه آن به قدری بزرگ شود که باعث ایجاد ناراحتی در بیمار شود، ممکن است پزشک عمل جراحی را برای درمان آن توصیه نماید.

برای اطلاعات بیشتر و آشنایی با متخصصین ارولوژی، به کلینیک نی نی بان سر بزنید.