علت میوم در رحم زنان، چیست؟

میوم رحم یا فیبروم شایع ترین توده خوش خیم لگنی در زنان است که در ۲۰ تا ۳۰ درصد زنان بالای ۳۰ سال یافت می شود. جنس میوم عضلات صاف و بافت همبند است.
این توده در زنان چاق شایع تر بوده و بر اساس محل قرارگیری به سه فرم زیرسروزی( ساب سروزال) ، داخل جداری (اینترامورال ) و زیر مخاطی (ساب موکوسال) تقسیم می شود. شکل زیر انواع میوم را به تصویر کشیده است.
علت فیبروم هنوز به درستی شناخته نشده است و به نظر می رسد عوامل ژنتیکی نقش اصلی را در بروزآن ایفا می کند.

میوم در بارداری:

وجود میوم در رحم چه تاثیری بر روند بارداری می تواند داشته باشد؟
حاملگی در ۲۰ درصد موارد باعث رشد تومور و در ۲۰ درصد موارد باعث تحلیل تومور شده و در ۶۰ درصد موارد تاثیری بر روی تومورندارد. در صورت رشد میوم در بارداری با توجه به محل و اندازه آن میتواند با سقط خودبخودی و زایمان زودرس شود.

انواع مختلف فیبروم

نوع فیبروم بستگی به محل آن داخل رحم یا روی رحم دارد.
۱- فیبروم های داخلی
فیبروم های داخلی شایع ترین نوع فیبروم هستند. این نوع فیبروم در داخل دیواره عضلانی رحم ظاهر می شود. فیبروم داخلی ممکن است بزرگ شود و رحم را بکشد.
۲- فیبروم های ساب سروزال
فیبروم های ساب سروزال در خارج از رحم ایجاد می شود. آنها به قدری بزرگ می شوند که باعث بزرگ شدن یک طرف رحم می شوند.
۳- فیبروم های پایه دار
تومورهای ساب سروزال می تواند ساقه، پایه بلند و باریک که از تومور پشتیبانی می کند، ایجاد کند. هنگامی که فیبروم به این صورت باشد به فیبروم پایه دار شناخته می شوند.
۴- فیبروم های ساب موکوزال
این نوع تومورها در لایه عضله میانی یا میومورتیوم رحم ایجاد می شود. تومورهای ساب موکوزال مانند انواع دیگر شایع نیستند

علائم فیبروم یا میوم چیست؟

میوم در ۵۰ تا ۹۰ درصد موارد بدون علامت است . شایع ترین علامت آن خونریزی غیرطبیعی رحمی است . گاهی احساس سنگینی و فشار داخل لگنی ایجاد می کند و باعث دیسمنوره ثانویه و اثرات فشاری نظیر تکرر ادرار یا یبوست می شود. در ۲ تا ۵ درصد موارد وجود فیبروم میتواند منجر به نازایی نیز بشود.
میوم رحم را نامتقارن و بزرگ می کند و در معاینه بالینی توسط پزشک وجود میوم به صورت توده ای سفت و غیر حساس قابل تشخیص است و با سونوگرافی تائید می شود.

از هر 3 زن مبتلا به فیبروم یک نفر علائم را تجربه می کند. این علائم عبارتند از:
- کم خونی، نتیجه پریودی سنگین
- درد پشت یا درد پا
- یبوست
- ناراحتی در قسمت پایین کمر، به خصوص در فیبروئیدهای بزرگ
- تکرر ادرار
- پریودی سنگین و دردناک
- درد هنگام نزدیکی
سایر علائم احتمالی عبارتند از:
- مشکلات زایمان
- مشکلات حاملگی
- مشکلات باروری
- سقط جنین مکرر
اگر فیبروم بزرگ باشد، باعث افزایش وزن و تورم در پشت کمر می شود. توجه کنید که بروز هر یک از علائم بسته به محل و بزرگی فیبروم یا میوم داره و در هر فرد ممکنه یک تا چند مورد بروز کنه.

علت بوجود آمدن فیبروم چیست؟
- علل این مشکل دقیقا مشخص نیست اما ممکن است به مقدار استروژن مرتبط باشد.
- در طول سال های باروری، میزان استروژن و پروژسترون زیاد است.
- هنگامی که مقدار استروژن بالا است، به خصوص در دوران بارداری، فیبروم ها تمایل به تورم دارند. زمانی که خانم قرص های ضدسرطان مصرف می کند که دارای استروژن هستند، احتمال بزرگ شدن این تومورها افزایش پیدا می کند.
-هنگامی که مقدار استروژن کم باشد، فیبروئید کوچک می شود، مثلا در طی یائسگی.
- وراثت ممکن است نقش داشته باشد. اگر یکی از نزدیکان فیبروم داشته باشد احتمال آن در شما افزایش می یابد.
- همچنین شواهدی وجود دارد که گوشت قرمز، الکل و کافئین می تواند خطر ابتلا به فیبروم ها را افزایش دهد و افزایش مصرف میوه و سبزیجات ممکن است باعث کاهش آن شود.

چرا فیبروم ها رشد می کنند؟
علت دقیق ایجاد فیبروم ها ناشناخته است، اما رشد آنها به هورمون استروژن مرتبط می باشد. استروژن هورمون تولید مثل زنانه است که توسط تخمدانها تولید می شود. فیبروم ها معمولا در طی سالهای باروری زن (از حدود سن ۱۶ تا ۵۰ سالگی) رشد می کنند. در این زمان سطح استروژن در بالاترین مقدار قرار دارد. هنگامی که میزان استروژن کم باشد (پس از پریودی) فیبروم ها منقبض شده و کوچک می شوند.

چطوری می فهمند که من فیبروم دارم؟
فیبروم و یا میوم معمولا در معاینه واژینال معمولی کشف می شوند.
روش های تشخیص فیبروم:
- سونوگرافی شکم، یا داخل کردن پروب کوچک در مهبل (واژن). این کار باعث مشاهده فیبروم های دهانه رحم و زیر شکم می شود.
- MRI، که می تواند اندازه و مقدار فیبروئیدها را تعیین کند.
- هیستروسکوپی ، که در آن یک تلسکوپ کوچک با یک دوربین در انتها برای بررسی داخل رحم استفاده می شود. در صورت لزوم، یک نمونه بیوپسی (بافت برداری) می تواند در همان زمان گرفته شود.
- لاپاراسکوپی ، که در آن یک لوله کوچک انعطاف پذیر به داخل شکم وارد شده و برای بررسی خارج از رحم مورد استفاده قرار می گیرد.
- در طی این روش، در صورت لزوم، بیوپسی از لایه بیرونی رحم گرفته می شود. در این روش نیاز به برش پوست می باشد.

چه کسی دچار فیبروم می شود؟
فیبروم مشکلی رایج است و از هر ۳ خانم، یک نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. فیبروم معمولا بین ۳۰ تا ۵۰ سالگی در خانم ها رخ می دهد. به نظر می رسد فیبروم ها بیشتر در زنان مهاجر آفریقایی-کارائیبی ایجاد می شود. همچنین تصور می شود فیبروم ها اغلب در خانم های با اضافه وزن یا چاق اتفاق می افتد زیرا اضافه وزن باعث افزایش سطح استروژن در بدن می شود. زنانی که بچه دارند کمتر در معرض خطر فیبروم هستند و هر چه تعداد فرزندان بیشتر شود، خطر فیبروم کمتر می شود.

درمان میوم رحم چیست؟

در درمان میوم سه خط مشی وجود دارد که به اختصار به هر یک میپردازیم:

تحت نظر قرار دادن:
اکثر زنان دارای میوم را که علامتی ندارند، میتوان در ابتدا بدون درمان خاصی تحت نظر قرار داد و تنها هر ۳ تا ۶ ماه رشد تومور با سونوگرافی ارزیابی شود و در صورتی که اندازه فیبروم تغییر نکند فواصل بررسی را یک ساله کرد.
در مواردی که علائم خفیفی نظیر خونریزی های نامنظم وجود داشته باشد میتوان بسته به علامت بیمار درمان کرد و از داروهای خوراکی ضدبارداری با استروژن پایین و مسکن هایی نظیر مفنامیک اسید و ایبوبروفن استفاده کرد.
درمان طبی میوم:
هدف از درمان طبی جلوگیری از رشد میوم و کمک به پسرفت آن است نه درمان چرا که ظرف ۲ تا ۳ ماه پس از قطع دارو میوم به اندازه قبلی خود برمیگردد لذا معمولا به کسانی پیشنهاد می شود که از نظر سنی در حوالی یائسگی باشند به امید اینکه به یائسگی برسند و میوم پسرفت کند.
اگونیست های GnRH و میفه پریستون داروهای مورد استفاده در موارد درمان طبی میوم هستند که میتوانند ظرف سه ماه اندازه فیبروم را ۵۰ درصد کاهش دهند.
درمان جراحی میوم:
درمان اصلی میوم جراحی است و درمان قطعی با برداشتن کامل رحم یا اصطلاحا هیسترکتومی صورت می گیرد. اگر بیمار تمایل به بچه دار شدن داشته باشد یا نتواند یک جراحی بزرگ نظیر برداشتن رحم را تحمل کند میتوان جراحی را محدود به برداشتن فیبروم کرد. در صورت برداشتن فیبروم بایستی فرد تا ۳ ماه از بارداری خودداری کند تا محل عمل ترمیم یابد.
در صورت وجود یکی از شرایط زیر توصیه پزشکان درمان جراحی است:
- رشد سریع میوم
- خونریزی غیر طبیعی سنگین و مقاوم به درمان طبی
- درد شدید لگن
- وجود علائم فشاری نظیر تکرر یا احتباس ادراری
- نازایی
- وجود رحم بزرگ در حد ۱۲ هفته حاملگی
- رشد میوم بعد ار یائسگی
گاهی پزشکان یک دوره درمان طبی را قبل از عمل توصیه میکنند . هدف از انجام این کار کاهش اندازه فیبروم و جراحی ساده تر با عوارض کمتر است . از طرف دیگر خونریزی بیمار کنترل شده و فرصتی برای رفع کم خونی احتمالی به وجود می آید که احتمال نیاز به تزریق خون را در زمان عمل کاهش می دهد.