۱۷۷۱۱۵
۱۷۰۸
۱۷۰۸
پ

یائسگی زودرس در زنان، علائم تا درمان

عادت ماهانه فرآیندی است که به وسیلۀ آن زنان تخمک‎گذاری کرده یا یک تخمک آمادۀ بارور شدن توسط اسپرم را رها می‎کنند.

عادت ماهانه فرآیندی است که به وسیلۀ آن زنان تخمک‎گذاری کرده یا یک تخمک آمادۀ بارور شدن توسط اسپرم را رها می‎کنند. وقتی زنی پا به سن می‎گذارد، عادت ماهانه بر اثر عدم ادامۀ تولید هورمون‎هایی مثل استروژن و پروژسترون، که وجود آنها برای تخمک‌گذاری ضروری است، متوقف می‏‌گردد. این وضعیت زیر عنوان یائسگی شناخته می‎شود.
در حالی که اغلب زنان در اواخر سال‎های چهل و در طول سال‎های پنجاه زندگی دچار یائسگی می‎شوند، برخی از زنان پیش از این دوره عمر خود به یائسگی می‎رسند. اگر زنی پیش از رسیدن به چهل سالگی یائسه شود این وضعیت زیر عنوان یائسگی زودرس شناخته می‎شود. اگر زنی در فاصلۀ ۴۰ تا ۴۵ سالگی یائسه شود، وضعیت مزبور به عنوان یائسگی پیش‎هنگام مطرح است.
یائسگی زودرس ممکن است بر اثر برخی درمان‎های پزشکی یا به عنوان یک عارضۀ جانبی آنها رخ دهد. در هر حال بعضی از زنان ممکن است بر اثر عوامل غیر قابل توضیح دچار یائسگی زودرس شوند.
اگر زنی دارای علایم مرتبط به یائسگی زودرس باشد باید در این باره با پزشک مشورت کند زیرا این وضعیت می‎تواند بر سلامت زن تأثیر منفی داشته باشد.

علل یائسگی زودرس
هم برخی درمان‌های پزشکی و هم عوامل دیگر می‎توانند به یائسگی زودرس منجر شوند. برخی از شایع‎ترین علل منجر به یائسگی زودرس عبارتند از:
- ژنتیک (تاریخچۀ خانوادگی): زنانی که در بین اعضاء نزدیک خانواده خود، مثل مادر یا مادربزرگ، کسی را با سابقۀ یائسگی زودرس داشته باشند خود در معرض ریسک بالاتری برای دچار شدن به یائسگی زودرس قرار دارند.
- اختلال خودایمنی: برخی از اوقــات اختلالات خودایمنی مثل بیماری تیروئید یا ارتریت روماتوئید می‎توانند به بافت‎های تخمدان‎ها آسیب برسانند، که این بر توانایی تولید هورمون‎ها در آنها صدمه می‎زند. این وضعیت می‌‏تواند به یائسگی زودرس منجر شود.
- سرطان: قرار گرفتن در معرض شیمی درمانی یا اشعه درمانی ناحیۀ لگن برای درمان سرطان می‎تواند به سلول‎های تخمدان‌ها آسیب برساند، و به یائسگی زودرس منجر گردد. البته تمامی زنانی که تحت این نوع درمان قرار می‎گیرند دچار یائسگی زودرس نمی‎شود. اما در هر حال این مورد به عنوان یک امکان و احتمال مطرح است.
- جراحی برداشتن رحم یا تخمدان‎ها: عمل جراحی برداشتن تخمدان‎ها زیر عنوان اوفورکتومی شناخته می‎شود و می‎تواند باعث ایجاد وضعیتی گردد که زیر عنوان یائسگی ناشی از جراحی شناخته می‎شود. وقتی تخمدان‏‎ها برداشته شوند سطح کلی هورمون دچار کاهش می‌گردد. در حالی که جراحی برداشتن رحم همیشه به یائسگی فوری منجر نمی‎شود برخی از زنان بر اثر این جراحی نیز دچار یائسگی زودرس می‎شوند.
وقتی زنی بر اثر علتی جدا از مداخلات پزشکی دچار یائسگی زودرس می‎گردد این وضعیت زیر عنوان عدم کفایت اولیه تخمدان شناخته می‎شود.

علایم یائسگی زودرس
زنان زمانی یائسه محسوب می‎شوند که ۱۲ ماه کامل و بی‎فاصله را بدون پریود سپری کرده باشند.
دیگر علایم مرتبط به تغییر سطح هورمون عبارتند از:
- مشکلات خواب
- گُر گرفتگی
- بی‎نظمی پریودها
- خشکی واژن
در حالی که زنان ممکن است حتی بدون باردار شدن یا یائسگی برخی پریودهایشان به تأخیر بیفتد یا اصلاً رخ ندهد، یائسگی زودرس باعث می‎شود تا زن در طول یک دورۀ لاینقطع ۱۲ ماهه پریودی نداشته باشد.
هیچ تست قطعی برای تشخیص یا نشان دادن یائسگی زودرس در زنان وجود ندارد. اما تست‎های در دسترسند که به دکتر کمک می‎کنند تا تعیین کند که آیا زنان احتمالاً دچار یائسگی زودرس خواهند شد یا خیر.
مثالی در این مورد شامل آزمایش هورمون تحریک فولیکول (FSH) است. این هورمون تولید تخمک‎ها را در چرخۀ عادت ماهانه کنترل می‎کند.
در هر حال، سطح هورمون زنان بسته به موقعیت چرخۀ عادت ماهانه دستخوش تغییر می‎شود. زنان ممکن است علی‎رغم آنکه در روند یائسگی قرار ندارند دچار نوسان یا کاهش سطح FSH شوند.

عوارض یائسگی زودرس
یائسگی و تغییرات مرتبط به آن در وضعیت هورمون‎ها سبب بروز شماری از علایم در زنان می‎شود. گُر گرفتگی ممکن است پدیده‎ای موقتی باشد اما اثرات درازمدت دیگری وجود دارد که می‎تواند بر زندگی و سلامت زنان تأثیر بگذارند.
در حالی که هورمون‎های تولید شده در تخمدان‌ها نقشی در عملکرد جنسی ایفا می‎کنند، آنها در عین حال در پیوند با سلامت کلی زنان نقش مهمی دارند.
وارد شدن به روند یائسگی زودرس در سنین جوانی به میزان سال‎های توان بچه‎دار شدن در زنان تأثیر منفی می‎گذارد. در نتیجه، زنان دیگر قادر به باردار شدن نخواهند بود. این وضعیت می‎تواند تبعات روان‌شناختی گسترده‎ای در پی داشته باشد.
دیگر عوارض درازمدت مرتبط به یائسگی زودرس عبارتند از:
از دست رفتن تراکم یا چگالی استخوان
استخوان‎های متراکم به آسانی نمی‎شکنند و بنابراین سالم‎تر از استخوان‎های کم‎تراکم یا کم‎چگالی تلقی می‎شوند. فقدان استروژن یا کمبود آن باعث شکنندگی استخوان‌ها می‎شود. این وضعیت می‎تواند زنان را در برابر استئوپوروزیس یا پوکی استخوان آسیب‎پذیر کند.
زنانی که وارد روند یائسگی زودرس می‎شوند در ریسک بالاتری برای شکستن استخوان‎هایی مثل استخوان مفصل ران، مچ دست و ستون فقرات قرار دارند.
افزایش ریسک بیماری قلبی عروقی
کاهش استروژن با افزایش ریسک بیماری‎های قلبی عروقی مرتبط است که به نوبۀ خود می‎تواند سبب بروز مرگ زودرس در زنان شود.
این تبعات می‎تواند در صورت وجود اختلالات از قبل موجود مثل دیابت یا کلسترول بالا و هیپرتانسیون از این محدوده نیز فراتر رود.
بی‎اختیاری ادراری
کمبود استروژن به علت یائسگی زودرس می‎تواند باعث نازک شدن بافت واژن شود. نتیجۀ این وضعیت افزایش خطر بی‎اختیاری ادراری به ویژه در هنگام سرفه کردن، خندیدن، یا بلند کردن اشیاء سنگین خواهد شد.
افزایش وزن
متابولیسم زنان ممکن است بر اثر یائسگی دچار کندی فرآیند شود. در نتیجه زنان ممکن است به افزایش وزن دچار گردند.
تأثیرات منفی بر فعالیت جنسی
فقدان حالت لیزی یا چرب بودن بافت واژن بر اثر باریک شدن آن می‎تواند به عملکرد جنسی در زن تأثیر منفی بگذارد. زنان ممکن است دچار کاهش میل جنسی و نیز کاهش میزان لیزی واژن شوند.
اختلال در توانایی تفکر
تحقیقات نشان می‎دهند که یائسگی زودرس اثراتی منفی بر توانایی تفکر زنان بر جای می‎گذارد که این شامل حافظه بصری و سلاست کلامی می‎شود.
تحقیقات دیگری عنوان کرده‎اند که ممکن است افزایشی در مورد ریسک زوال عقل در زنان دچار یائسگی زودرس وجود داشته باشد.
اگر زنی دچار علایم نام برده یا علایم دیگری حاکی از یائسگی زودرس باشد، باید با پزشک مشورت کند.

درمان علایم یائسگی زودرس
بر مبنای یک مقاله منتشر شده در "کلایماکتریک"،اغلب نهادهای پزشکی توصیه می‎کنند که زنان وارد شده در روند یائسگی زودرس تا هنگام رسیدن به سن یائسگی از درمان جایگزینی هورمون استفاده کنند.
این درمان شامل گرفتن استروژن و دیگر هورمون‎های شبیه به هورمون‎های طبیعی بدن برای کاهش علایم یائسگی است.
در هر حال، استفاده از درمان جایگزینی هورمون با افزایش ریسک سرطان پستان مرتبط شده است. در نتیجه، اغلب پزشکان استفاده از حداقل دوز درمانی مؤثر را در این مورد توصیه می‎کنند.
مراجعه به مشاور متخصص در هنگام ورود به دورۀ یائسگی زودرس نیز چیزی است که به زنان توصیه می‎شود.
دیگر گام‎هایی که زنان می‎توانند در راستای مقابله با علایم مرتبط به یائسگی زودرس بردارند شامل موارد زیر است:
- اجتناب از خوردن غذاهای چاشنی‎دار و داغ. این غذاها می‎توانند باعث افزایش احتمال بروز گر گرفتگی شوند. هوای بیش از حد گرم و وقایع استرس‎آفرین زندگی احتمال مزبور را افزایش می‎دهند.
- رژیم غذایی متعادل. یائسگی زودرس از جمله می‎تواند به این معنی باشد که زنان به کلسیم و ویتامین D بیشتری برای حفظ سلامت استخوانی خود نیاز دارند. زنان در این دوره نیازمند مصرف ویتامین B۱۲ و ویتامین B۶ نیز هستند. برخورداری از یک رژیم غذایی سالم و متعادل معمولاً به این معنی است که زنان باید ویتامین‎ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن خود را تأمین کنند.
- ورزش منظم. ورزش منظم نه فقط باعث کاهش استرس می‎شود بلکه سبب تقویت کیفیت خواب شبانه نیز می‎گردد. در هر حال، زنان باید از ورزش کردن در زمان‎های نزدیک به ساعت خواب پرهیز کنند، زیرا این کار باعث تحریک و فعال شدن مغز و در نتیجه آسیب دیدن توانایی به خواب رفتن می‎شود.
- خنک نگه داشتن اتاق خواب. استفاده از وسایل خنک کننده مثل پنکه برای خنک نگه داشتن اتاق خواب می‎تواند به ایجاد خواب آرامش‌بخش کمک کند.
- استفاده از لوبریکانت بر پایۀ آب برای سکس. این ماده لیز کننده می‎تواند میزان دردناک بودن مقاربت بر اثر فقدان لیز بودن واژن را کاهش دهد.
اگر زنی بر اثر یائسگی زودرس دچار بی‎اختیاری ادراری شده باشد باید به پزشک مراجعه کند. توصیه‎ها در این مورد شامل مداخلاتی مثل نوشیدن مقدار کمتر مایعات در ادامۀ روز، یا استفاده از تمرینات کیگل برای قدرت بخشیدن به عضلات کف لگن است.
پ
منبع: مهرین

محتوای حمایت شده

تبلیغات متنی

مشاوره ویدیویی

    • اخبار داغ
    • جدیدترین
    • پربیننده ترین
    • گوناگون
    • مطالب مرتبط

    برای ارسال نظر کلیک کنید

    لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.

    از ارسال دیدگاه های نامرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.

    لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.

    در غیر این صورت، «نی نی بان» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.