جلوگیری از خفگی کودک، چگونه؟

زمانی که کودک دچار خفگی شده و سرفه میکند اما همچنان می تواند صحبت کرده و نفس بکشد به این معناست که راه تنفس او کاملا بسته نشده است.
نای معمولا توسط یک دریچه بسیار کوچکی به اسم epiglottis محافظت می شود. نای و مری در پشت گلو ورودی مشترکی دارند که این دریچه به عنوان یک درب عمل می کند و زمانی که انسان غذایی را قورت میدهد این در بسته می شود و اجازه ورود آن را به نای نداده و به این ترتیب غذا از مری عبور خواهد کرد. اما ممکن است زمانی این دریچه سریع عمل نکند و ماده ای به درون نای برود. بیشتر اوقات که غذا و یا یک شی درون نای گیرمیکند با یک سرفه به بیرون افتاده و تنفس به حالت عاد خود برمیگردد. کودکانی که به نظر میرسد دچار خفگی شده اند و سرفه میکنند اما می توانند تنفس کرده و صحبت کنند، با اینکه دچار ناراحتی آنها می شود اما معمولا بدون کمک دیگران بعد از چند ثانیه به حالت عادی برخواهندگشت.
زمانی که کودک دچار خفگی شده و سرفه میکند اما همچنان می تواند صحبت کرده و نفس بکشد به این معناست که راه تنفس او کاملا بسته نشده است.

خفگی می­تواند اورژانسی باشد
زمانی نیز چیزی در نای گیر می کند و مسیرعبور هوا را به کلی مسدود می کند. درصورتی که عبور و مرور هوا از شش ها به طورکلی مسدود شود، اکسیژن به مغز نخواهد رسید و خفگی اورژانسی بوده و تهدیدی جدی برای جان فرد خواهد بود.
علائم یک کودک که دچار خفگی شده است و سریعا به کمک نیاز دارد شامل موارد زیر است:
-عدم توانایی در تنفس
-نفس نفس زدن و یا خس خس کردن سینه
-عدم توانایی در صحبت، گریه و تولید صدا کردن
-کبودشدن
-چنگ انداختن به گلو و دستانش و تکان دادن بازوهایش
-ظاهرشدن ترس در چهره
-بی هوش شدن و از حال رفتن
در این موارد باید به سرعت ضربات و کشش های شکمی (مانور هایملیخ - Heimlich Maneuver) و فرآیند استاندارد نجات را (اگر آموزش دیده اید) آغاز کرد.

کشش های شکمی (مانور هایملیخ - Heimlich Maneuver)
اگر کودکانی در خانه دارید بسیار لازم است که در مورد احیای قلبی ریوی (CPR) و مانور هایملیخ آموزش ببینید. حتی اگر کودکی در خانه ندارید بسیار حیاتی است که این آموزش ها را بلد بوده تا بتوانید در مواقع خطر آنها را پیاده کنید.
ایده مانور هایملیخ آن است که یک فشارهوا زیاد از دیافراگم به سمت بالا آمده و از مسیرنای عبور میکند و جسم خارجی را به بیرون می اندازد. این کشش های شکمی بسیار آسان بوده و باید با دقت و هوشیاری و به روی نوجوانان پیاده شود. این قشر مطمئن ترین افراد برای این حرکات توسط افراد آموزش دیده هستند. اگر این عمل اشتباه انجام شود - مخصوصا نوزاد و کودک- آسیب خواهند دید. یک فرم خاصی از این مانور نیز مخصوص نوزادان و بدن های کوچک طراحی شده است تا خطر و آسیب های آن را به حاقل برساند. مانور هایملیخ و CPR معمولا به عنوان اولین موضوعات مطرح شده در کلاس کمک های اولیه است که توسط مراکز خصوصی، سازمانها، هلال احمر و بیمارستان ها برگزار میشود.

در صورت بروز خفگی چه کار باید کرد؟
درهر موقعیت اضطراری خفگی، باید به سرعت با اورژانس (۱۱۵) تماس گرفت.
در پایین، به نکاتی در مورد کنترل مواردی که ممکن است پیش بیاید اشاره شده است:
-زمانی که کودک دچار خفگی شده و سرفه میکند اما همچنان می تواند صحبت کرده و نفس بکشد به این معناست که راه تنفس او کاملا بسته نشده است. در این مواقع بهتر این است که کاری نکنید اما به دقت مراقب کودک باشید تا کاملا به حالت معمولی خود بازگردد. بعد از چندین بار سرفه کردن کودک به حالت نرمال خود برمیگردد. سعی نکنید به جسم گیرکرده در نای دست پیدا کنید. همچنین از زدن ضرباتی به پشت کودک جدا خودداری کنید. این کارها ممکن است جسم را به پایین­تر فرستاده و مشکل را بدتر کند. با کودک بمانید و آرامش خود را تا اتمام این مشکل حفظ کنید.
-اگر کودک هوشیار است اما نمی تواند نفس بکشد، صحبت کرده و یا صدایی تولید کند و یا صورتش شروع به کبودشدن کرد، زمان مانور هایملیخ فرارسیده است. با ۱۱۵تماس گرفته و یا اگر کسی نزدیک است به او بگویید سریعا با ۱۱۵ تماس بگیرد. کشش های شکمی را درصورت آموزش شروع کنید. اگر شما و اطرافیانتان هیچکدام آموزش ندیده اید، منتظر رسیدن کمک بمانید.
-اگر کودک خفه شده و اکنون بی هوش است، برای کمک فریاد بزنید و با ۱۱۵ تماس بگیرید و یا به کسی که نزدیک است بگویید فورا با ۱۱۵ تماس بگیرد. سپس عملیات احیا (CPR) را درصورت آموزش دیدن شروع کنید. اگر شما و اطرافیانتان آموزشی ندیده اید، منتظر رسیدن کمک بمانید
زمانی که کودک دچار خفگی شده و سرفه میکند اما همچنان می تواند صحبت کرده و نفس بکشد به این معناست که راه تنفس او کاملا بسته نشده است.

چه زمانی به دکتر و یا اورژانس مراجعه کنم؟
بعد از هرخفگی جدی سریعا به اورژانس مراجعه کنید. همچنین در مواقع زیر نیاز است به دکتر و یا اورژانس مراجعه شود:
-سرفه های طولانی، جاری شدن اشک، خس خس کردن سینه، سختی در قورت دادن و تنفس سخت
-کبودشدن، عدم حرکت دست و پا و بی هوشی در زمان خفگی، حتی وقتی که به نظر میرسد همه چی تمام شده است.
-زمانی که فکرکردید کودک چیزی را مانند اسباب بازی یا باتری قورت داده است.
اگر کودک شما کاملا به حالت نرمال بازگشت دیگر نیازی به مراجعه نیست.

جلوگیری از خفگی
تمامی کودکان درمعرض خفگی هستند اما آنهایی که زیر۳ سال سن دارند آسیب پذیرتر هستند. این کودکان عادت به قراردادن اشیا درون دهانشان داشته و از آنجایی که راه تنفس کوچکتری دارند و با توجه به اینکه تجربه ای نیز در این زمینه ندارند تمام آن را قورت میدهند. با راه های زیر میتوانید خطر قورت دادن و خفگی را کاهش دهید:
-از غذاهایی که پتانسیل خفگی را دارند دوری کنید (هات داگ، دانه های انگور، دانه های انار، هویج های باریک، مغزیجات و …). این غذاها به اندازه راه عبوری کودک بوده و خطر را افزایش میدهد.
-در زمان خوردن، لقمه های کودک را بسیارکوچک تنظیم کنید. در واقع منظور این است که تمام غذاهای نام برده در قسمت قبل و تمام آنهایی که پتانسیل خفگی دارند را ب تکه های کوچک تقسیم کنید. مثلا دانه های انگور را به ۳قست و یا هات داگ را به ۵قسمت تقسیم کنید. به کودکانتان بیاموزید که هنگام غذا خوردن از صحبت و خنده دوری کنند.
-اسباب بازی ها و وسایل خانه نیز خطراتی برای خفگی ایجاد میکنند. حواستان به موارد ریز مانند سکه یا بخش های جداشدنی کوچک و ریز وسایل بزرگتر باشید. همواره خم شده و زمین را از این وسایل ریز پاکسازی کنید.
-وسایل و اسباب بازی های مناسب تهیه و خریداری کنید. همواره بازه سنی درج شده بر روی کالا را مشاهده کنید. بعضی از آنها قسمت های ریزی دارند که باعث خفگی میشوند. اگر میخواهید بفهمید که وسیله ای کوچک است یا خیر آن را از لوله دستمال توالت عبوردهید تا مطمئن شوید هست یا خیر! اگر عبور کند یعنی بسیار ریز است.