رفتارهای پرخاشگرانه کودکان، مخرب هم هستند؟

رفتارهای تکانه ای از مهم ترین دلایل پرخاش و خشونت در کودکان و از ویژگی های دورۀ نوپایی هستند.

رفتارهای پرخاشگرانه و مخرب در کودکان چه هستند؟ با ما همراه باشید.

رفتارهای پرخاشگرانه

رفتارهای تکانه ای از مهم ترین دلایل پرخاش و خشونت در کودکان و از ویژگی های دورۀ نوپایی هستند. این رفتارها بدون فکر و نقشۀ قبلی و بر اثر میلی ناگهانی بروز می کنند و به عبارتی تبدیل احساس به رفتاری ناگهانی، به دور از تفکر و تعقل می باشند.

در کودکانِ نوپا باید از رفتارهای تکانه ای، پیشگیری یا آنها را به سمت دیگری منحرف کرد. بچه ها نمی دانند لگد زدن سبب درد و ناراحتی دیگران می شود، این مسئله ناگهان به ذهنشان می رسد و بی درنگ آن را تجربه می کنند.

گاهی رفتارهای تهاجمی در کودکانِ نوپا به این دلیل است که آنها هنوز توانایی استفاده از کلمات مناسب را کسب نکرده اند.

وقتی کودکانِ نوپا بزرگتر می شوند، به سرعت رفتارهای پرخاشگرانه و تهاجمی مانند کتک کاری و گاز گرفتن را فرا می گیرند زیرا به این درک می رسند که با این رفتارها به سادگی و با موفقیت کامل قادر به جلب توجه منفی شما هستند و بدون تردید برای کودکان جلب توجه منفی بهتر از عدم توجه دیگران خواهد بود.

گاهی نیز علت رفتارهای پرخاشگرانه، حسادت است. علاوه بر آن هنگامی که کودک با معنای تقسیم، شراکت و همکاری به خوبی اشنا نباشد، از خود رفتارهای تهاجمی نشان می دهد.

برای مثال باختن بازی یا زمانی که دوستش اسباب بازی اش را به او نمی دهد، منجر به بروز رفتارهای خشن در کودک می گردد.

گاهی اوقات بازی هم به خشونت کشیده می شود اما بین جر و بحث با جنگ و دعوا تفاوت قائل شوید و به محض ظهور نخستین نشانه های جر و بحث مداخله نکنید. اجازه دهید کودکان خودشان برای رفع و رجوع موضوع تلاش نمایند.

پی بردن به علت دعوا یا پرخاشگری مهم است ولی مسئلۀ حائز اهمیت این است که برای او روشن کنید، چنین رفتاری به هر علتی که باشد به هیچ وجه از نظر شما پذیرفته نخواهد بود.

اگر کودک در منزل مجاز به انجام رفتارهای پرخاشگرانه باشد، تصور می کند در مکان های دیگر نیز این رفتار مجاز است و این موضوع به مرور هم برای کودک و هم برای والدینش دردسرساز خواهد شد.

راه حل

از ابتدای دورۀ نوپایی مانع رفتارهای پرخاشگرانه و دعوا و کتک کاری های کودک شوید. در صورت بروز رفتارهای تهاجمی، از روش " اگه یک دفعه دیگه این کار رو بکنی، تنبیه میشی" استفاده کنید تا او متوجه شود چنین رفتارهایی غیرقابل قبول و ممنوع هستند.

در اغلب موارد، بازی کودکانی که معنای شراکت و سهیم شدن را به خوبی و کامل درک نکرده اند، به دعوا و کتک کاری ختم می گردد، پس باید به آنان کمک کنید تا مفاهیم اشتراک و مشارکت را درک نمایند. پس از تنبیه هم با کودک خود بازی کرده و در عمل رعایت نوبت و شراکت در بازی را به او نشان دهید.

رفتارهای مخرب

هرچند اگر کتابی در اختیار کودک نوپایی قرار دهید، به احتمال فراوان بعد از مدتی کتاب را در حالتی که صفحات آن جویده، پاره و مچاله شده است، می یابید؛ اما هرگز نمی توانیم این رفتار او را رفتاری مخرب تلقی کنیم.

به همین شکل اگر فرزندِ نوپای شما میز و صندلی را واژگون کند یا شیئی تزئینی را بر زمین بیندازد، رفتار مخربی نداشته است اما بدون شک اگر کودکِ چهار ساله کاغذ دیواری را پاره و دیوارها را نقاشی کرده یا اسباب بازی نویی را که در اختیارش قرار دادید، بعد از گذشت چند دقیقه خراب می کند؛ این رفتار، رفتاری پرخاشگرانه محسوب می شود. پس بین اشتباه و اتفاق، تفاوت قائل شوید.

راه حل

ابتدا مطمئن شوید کودک قوانینی را که تعیین کرده اید، به خوبی درک کرده است. برایش توضیح دهید کندن کاغذهای دیواری، خط خطی کردن دیوارها و شکستن و خراب کردن اسباب بازی ها و از این قبیل موارد همگی رفتارهای نامناسبی هستند.

پس از آن اگر با این رفتارها مواجه شدید، از روش " اگه یک دفعه دیگه این کار رو بکنی، تنبیه میشی" استفاده کنید. در مواردی که کودک بر رفتارهای مخرب اصرار می ورزد، می توانید علاوه بر روش گفته شده، روش توقیفِ اسباب بازی را نیز به کار ببرید.

در این مورد ده اسباب بازی را آزاد گذاشته و بقیه را توقیف نمایید تا زمانی که او یاد بگیرد برای وسایلش ارزش قائل باشد و از آنها مراقبت کند.

اگر منزلتان آشفته و تمام وسایل بهم ریخته باشد، کودک احترام به محیط اطراف و نگهداری از وسایل خود را فرا نمی گیرد. پس این قواعد را به درستی توضیح داده و آنها را به دقت اجرا نمایید.

فراموش نکنید لزومی ندارد محل زندگی تان نمایشگاهی تمیز، مرتب و منظم باشد بلکه کافی است پایه و اساس نظم در خانه پذیرفته و برقرار شده باشد.