اجتماعی شدن کودک، نقش مفید جام جهانی

پدر ظرف ذرت بو داده را با عصبانیت روی میز می‌کوبد و دانه‌های پاپ کورن مقابل کودک پنج ساله‌اش روی زمین می‌‌ریزد. چشم‌های کودک، متعجب از رفتار تازه پدر بازتر می‌شود و نگاهی به مادر می‌کند. مادر خانواده ناکام از اینکه نمی‌تواند به خاطر فوتبال سریال مورد علاقه‌اش را ببیند دست کوچولوی متعجب را می‌گیرد و از اتاق بیرون می‌روند. مادر زیر لب غرولندی می‌کند و فوتبال را به باد ناسزا می‌گیرد.

اندر احوالات جام جهانی 2018
موضوع داغ داغ است از همان موضوعاتی که زن و مرد نمی‌شناسد. تب و تاب فوتبال و جام جهانی پیر و جوان هم نمی‌شناسد و هر کسی را در این روزها حسابی سرگرم خودش کرده است. حتی اگر علاقه‌ای به تماشای مسابقات جام جهانی هم نداشته باشید و بخواهید نیم ساعتی داخل یک پارک قدم بزنید و هوایی تازه کنید، باز هم صدای جیغ و هورایی که هر ازگاهی از منازل اطراف شنیده می شود جام جهانی ۲۰۱۸ را حتی وسط یک پارک خلوت هم به یادتان می‌آورد. اما این همه ماجرا نیست.
خانواده‌هایی که صاحب فرزند هستند داستان متفاوتی را در حواشی جام جهانی 2018 فوتبال دارند. بابا و مامانی که تا دیروز دایره واژگانی کاملا شسته رفته‌ای داشتند و هیچ احدی نمی‌بایست در حضور عزیز دردانه‌شان کلمه‌ای یا جمله‌ای بی ادبانه یا حتی غیبتی کوچک به زبان بیاورد، حالا طور دیگری شده‌اند. گویی تماشای فوتبال هوش از سر هواداران این رشته ورزشی برده و دایره واژگانی مادر و پدر را یک جورایی تغییر اساسی داده است.
اگر بشود خوردن هله هوله هایی مانند چیپس و پفک یا سیب زمینی سرخ‌کرده را مقابل کودک منع کنیم و والدین هم به خاطر فرزندشان به یک چیپس و ماست ساده رضایت بدهند، از کرکری خواندن و رقابت تنگانگ زن و وشوهر که از شانس بد هوادار دو تیم متفاوت در جام جهانی ۲۰۱۸ هستند به هیچ وجه نمی‌شود گذشت. اینجا دیگر زمین بازی است و لعن و نفرین داور و هرازگاهی یک بد و بیرای خفیف یا شاید هم با شدت، دیگر ایرادی ندارد. البته تنها از زاویه نگاه والدین در یک روز خاص با مخاطبی خاص!

رقابت کودکان یا لذت از بازی
می‌گویند فوتبال به همین هیجان و جیغ و هورای بعد از گل زدن است. شاید بگویید حالا این مدت را می‌شود استثناء قائل شد و در گیرو دار داد زدن بر سر داور و سرزنش کردن بازیکنان به خاطر یک دریبل بد، اصول تربیتی فرزندپروری را نادیده گرفت و روی دیگر مامان و بابا را نشان کوچولوی کنجکاو خانه داد. اما فرزند شما در طی همین دوره کوتاه از خلال هیجانات شما و نوع گویشی که در مورد داور، بازیکنان و حال و هوای فوتبالی خود دارید به یک شناخت کلی از مفهوم کلی برد و باخت و رقابت دست پیدا می‌کند. اگر فرزند شما زیر ۶ سال است موضوع رقابت کمی پیچیده‌تر می‌شود. در این سنین نشان دادن و فهماندن مفاهیمی مانند رقابت به هیچ وجه درست نیست. فرزند کوچک شما باید بیاموزد که بازی برای لذت بردن است چون غیر از این او در این سن نمی‌تواند به درستی با مفهوم برد و باخت آشنا شود و اگر هم آشنا شود مشکلاتی را به دنبال دارد.رقابت سالم در کودکان موضوع ساده ای نیست و نمی‌شود سطحی از آن گذشت.
او پدر غمگین خود را بعد از شکست تیم مورد علاقه‌اش می‌بیند و در ذهن کودکانه‌اش به این نتیجه می‌رسد که باخت یعنی یک چیز غم‌انگیز و غصه دار.
جام جهانی تمام می‌شود اما شما کودکی را در همین دوران کوتاه پرورش داده‌اید که در هر بازی مطلقا به دنبال برد است. او حتی برای نباختن حاضر است تقلب کند یا قوانین بازی را زیر سوال ببرد. احترام به قوانین مهم‌ترین چیزی است که کودک در خلال یک بازی ساده فوتبال یاد می‌گیرد البته به شرطی که تعصب داشتن به بردن و پیروزی باعث نشود او به راحتی قوانین را زیر پا بگذارید. رقابت بین کودکان از قوانین بازی بزرگ‌ترها الگوپذیری می شود. گرفتن کارت قرمز توسط یک بازیکن و توضیح شما با جملاتی ساده به او می‌‌آموزد که زیرپا گذاشتن قوانین لذت بازی را از بازیکن می‌گیرد و او را نیمکت نشین می‌کند.

قوانین فوتبال را در خانه بازی کنید
چه ایرادی دارد در حواشی جام جهانی ۲۰۱۸ بچه‌‌ها را نیز به تکاپو بیاندازید و مسائل تربیتی را در خلال یک بازی مهیج به آنها آموزش دهید. برای اینکار می‌توانید از قوانین بازی فوتبال استفاده کنید. فهرستی از قوانین خانه را روی یک ورق کاغذ نوشته و آن را روی درب یخچال بچسبانید. چند تکه مقوای زرد و قرمز را به اندازه کارت قرمز بازی فوتبال ببرید و به هر کدام از اعضای خانواده در صورت تخلف از قوانین نمره منفی دهید. می‌توانید فرزندتان را به عنوان داور این بازی انتخاب کنید. انداختن زباله در سطل آشغال، مسواک زدن قبل از رفتن به رختخواب، کم کردن صدای تلویزیون در حین تماشای فوتبال، انجام به موقع تکالیف و... نمونه‌ای از این قوانین است. تبعات کارت قرمز را می‌توانید ممنوع شدن چند ساعته یا یک روزه از سرگرمی مورد علاقه شخص خاطی در نظر بگیرید. جدا از این اگر فرزندتان را داور این بازی آموزشی انتخاب می‌کنید او مفهوم عدالت را به خوبی لمس خواهد کرد. او یاد می‌گیرد که قوانین برای همه است و هیچ استثنایی ندارد حتی برای مادر و پدر.

مفهوم برد و باخت
در طول بازی سعی کنید استرس خود را کنترل کنید و به کودک یاد دهید که لذت بردن از بازی بیشتر از مفهوم برد و باخت اهمیت دارد. اگر می‌خواهید علاقه و حمایت خود را نسبت به تیمی خاص نشان دهید هیچ ایرادی ندارد اما اگر همسرتان طرفدار تیم مقابل شماست حتی المکان مقابل فرزند کوچکتان از کرکری خواندن و تحقیر تیم مقابلتان دوری کنید. مفهوم درست برد و باخت را با رفتارتان به درستی نشان دهید والگوی خوبی برای فرزندتان باشید. به فرزندتان یاد دهید که بازیکنان انسان هستند و می‌‌توانند اشتباه کنند اما با وجود باخت تیم مورد علاقه‌تان نیز همچنان به آن وفادار می‌مانید و هوادارش هستید.

دورهمی‌های فوتبالی فرزندتان را اجتماعی می‌کند
اگر فرزند خردسالی در خانه دارید و از قضا فوتبال را به صورت دسته جمعی می‌‌بینید فرصت بسیار خوبی است که آداب معاشرت مانند سلام کرده به بزرگ‌تر، پذیرایی کردن، احترام به مهمان، اشتراک اسباب بازی با بچه‌های دیگر، مزاحم بزرگ‌ترها نشدن، وسط حرف کسی نپریدن و صدها مورد دیگر را به صورت غیر مستقیم از طریق الگوی رفتاری خودتان و گاه مستقیم به صورت کلامی به فرزندتان آموزش دهید. بعد از بازی حتما زمانی به کوچک‌ترها اختصاص دهید.از آنها بخواهید اگر شعر جدیدی یاد گرفته‌اند در جمع بخوانند یا راجع به نوع بازی که انجام داده‌اند صحبت کنند. با اینکار آنها شجاعت و جسارت صحبت در جمع را یاد گرفته و در آینده فرد اجتماعی‌تری خواهند شد.