بلعیدن اشیا توسط کودکان، چطور متوجه شویم؟

هر کسی در هر سنی امکان دارد جسمی را ببلعد و موجب آسیب به دستگاه تنفس و در بعضی مواقع منجر به خفگی شود ولی این اتفاق در کودکان شایع تر است زیرا یک حس طبیعی در کودکان وجود دارد که آن حس کنجکاوی است که آن ها تمایل دارند مواد و وسایل را با دهانشان حس کنند. گاهی اوقات هم ممکن است کودک بر اثر خستگی یا خواب آلودگی جسم را دهان خود قرار داده و سپس با یک نفس عمیق جسم به جای اینکه از طریق مری وارد معده شود در مسیر تنفس وی قرار بگیرد. غذا نیز ممکن است یکی از علل انسداد در کودکانی که دندان های کافی برای خوب جویدن غذا ندارند باشد. عدم هماهنگی کامل میان دهان و زبان کودک نیز ممکن است یکی از دلایل این مسئله باشد.

وجود یک جسم خارجی در مسیر هوا یک مورد اورژانسی است و نیاز به فوریت های پزشکی دارد. زیرا ممکن است در مکان های مختلفی در مسیر تنفس فرد قرار بگیرد. طبق نظرات آکادمی بیماری های کودکان در آمریکا مرگ در اثر خفگی یکی از علل اصلی مرگ و جراحت در کودکان زیر ۴ سال است.

چه کسانی در معرض خطر هستند؟

هر کسی ممکن است به طور اتفاقی جسمی را ببلعد ولی خطر خفگی در کودکان بیشتر از نوجوانان و افراد بزرگسال است. در بعضی از موارد طی فرآیند مجرای گوارشی جسم بلعیده شده به طور طبیعی از بدن خارج می شود. در موارد دیگر جسم ممکن است گیر کند یا سبب جراحت در این سیستم شود. معمولا کودکان زیر 4 سال در معرض خطر خفگی بر اثر بلعیدن اجسام کوچک هستند. این خطر زمانی بیشتر می شود که نظارت بر کودکان کم باشد.

چه اجسامی ممکن است راه مجرای تنفسی کودک را مسدود کند:

- آجیل

- تکه های اسباب بازی

- سنگریزه

- دکمه

- سکه

- باتری کوچک ساعت مچی

- تیله

- هسته میوه و میوه های ریز مانند انگور

- ناخن

- پیج

- میخ

- آهن ربا

هرچیزی که در دهان یک کودک نوپا قرار بگیرد در صورتی که نظارتی به آن ها نباشد ممکن است منجر به خفگی شود پس بایستی اشیاء را خارج از دسترس و محل بازی کودکان قرار دهید.

چطور باید متوجه این امر شویم؟

اگر جسمی در مسیر تنفس فرد گیر کرده باشد نشانه های آن سریع ظاهر می شود. بیشترین نشانه ها شامل:

- احساس خفگی یا عق زدن زمانی که جسم تازه وارد مسیر هوا شده باشد.

- به سختی نفس کشیدن

- سرفه

- خس خس کردن

وقتی جسمی در مری یا روده گیر کرده باشد نشانه های دیگری نیز ممکن است اتفاق بیافتد:

- استفراغ کردن

- سرازیر شدن آب از دهان

- عق زدن

- درد قفسه سینه یا نای

- امتناع از خوردن

- دردهای شکمی

- تب

اگر جسمی برای مدت طولانی در بدن مانده باشد بدون هیچ درمانی می تواند سبب عفونت شود مانند پنومونی یا منجر به آسپیراسیون مکرر شود. این ممکن است نتیجه درد در قفسه سینه، تولید خلط در سینه و خس خس سینه شود. گاهی اوقات تب نیز با این نشانه ها همراه است.

مشورت با پزشک در صورتی که کودک جسمی را بلعیده باشد حتی اگر تصور بر این باشد که می تواند به طور طبیعی آن را عبور دهد خیلی مهم است. وقتی اجسام مغناطیسی مانند آهن ربا بلعیده می شود بایستی سریع به اورژانس مراجعه کنید.

درمان

درمان به وضعیت شخص بستگی دارد.

درمان مسئله بسته به محل جسم خارجی متفاوت است. اگر جسم در مسیر هوا قرار گرفته باشد باید لارنگوسکوپی (حنجره بینی) انجام شود تا جسم خارج شود. این رویه شامل گذراندن یک جسم به مسیر هوا و مشاهده راه هوایی برای پیدا کردن جسم و سپس استفاده از انبر جراحی برای بیرون آوردن جسم است. زمانی که جسم خارج شد کودک دوباره سلامتی خود را بدست می آورد.

در صورتی که فرد نتواند به راحتی نفس بکشد پزشک ممکن است از اشعه X برای شناسایی محل جسم یا برونکوسکوپی برای نگاه دقیق تر انجام دهد. برونسکوپی عملی است که در آن پزشک از یک لوله باریک با یک دوربین که برونسکوپ نامیده می شود استفاده می کند تا مسیر هوا به وسیله آن مشاهده شود.

درمان اورژانسی: اگر شخص به خاطر بسته شدن مسیر هوا به سختی می کشد درمان اورژانسی نیاز است. جسم خارجی ممکن است با استفاده از ضربه زدن به قفسه سینه یا احیای قلبی ریوی (CPR) خارج شود.

جراحی: اگر جسم خارجی منجر به درد یا آسیب به روده و یا مجرای تنفسی شود پزشک احتمالا روش فوری دیگری به کار می برد. جراحی یا اندوسکوپی روش دیگری برای خارج کردن جسم بدون سوراخ کردن روده یا مری است. اندوسکوپی استفاده یک لوله کوچک با یک دوربین و ابزار جراحی بسیار کوچک است. پزشک آنرا در دهان قرار می دهد و به طرف پایین مری هدایت می کند تا جسم را خارج کند.

جسم نوک دار یا تیز می تواند مری یا روده را سوراخ کند. باتری های کوچک مانند باتری ساعت مچی می توانند به بافت های بدن آسیب برسانند. این اجسام باید سریعا از بدن خارج شوند در صورت بروز هر کدام باید به دنبال کمک باشید.

اگر شخص در اثر بلعیدن جسم دچار مشکل تنفسی نشده و به نظر می رسد که جسم به طوری کامل بلعیده شده پزشک منتظر می ماند تا بدن جسم را دفع کند و در مدفوع او دیده شود وگرنه پزشک آزمایشاتی انجام می دهد تا مطمئن شود جسم از بدن خارج شده یا خیر.

چگونه می توان از بلعیدن اجسام توسط کودکان جلوگیری کرد؟

با دور نگهداشتن اجسام خارج از دسترس کودکان و اطفال زیر ۴ سال می توانید از این امر جلوگیری کنید. حتی شما هم باید از قرار دادن اشیاء کوچک خارجی در دهان خود جلوگیری کنید به ویژه مواردی که می لغزند و سریع وارد گلو شده و موجب مسدود شدن مسیر تنفس می شوند به یاد داشته باشید که هر کسی به طور تصادفی ممکن است جسمی را ببلعد.