میزان ناباروری در ایران، بالاتر از سطح جهانی است!
ناباروری به حالتی گفته می‌شود که زوجین پس از مدت یک سال بدون پیشگیری، با وجود اقدام برای بارداری، باردار نشود.
ناباروری به حالتی گفته می‌شود که زوجین پس از مدت یک سال بدون پیشگیری، با وجود اقدام برای بارداری، باردار نشود. ناباروری می‌تواند علل متفاوتی داشته باشد. بسیاری از شرایط خاص پزشکی می‌تواند باردار شدن را تحت تاثیر قرار دهد. تحقیقات علمی متعددی نشان داده‌اند که زوجهای نابارور بسته به مورد ناباروری می‌توانند ناهنجاری‌های ژنتیکی گوناگونی داشته باشند، البته در مواردی نیز هیچ علت مشخصی برای ناباروری فرد تشخیص داده نمی‌شود. در هر صورت، تعیین علت واقعی ناباروری در زوجین می‌تواند در انتخاب صحیح روش درمانی نقش بسزایی داشته باشد.
نتایج آمارهای به دست آمده از مطالعات جدید در ایران نشان می‌دهند که متاسفانه میزان ناباروری در کشور ما بالاتر از سطح جهانی است، به طوری که حداقل ۲۰درصد زوجهای ایرانی نابارور هستند و حدود ۱۰درصد از این موارد ناباروری زوجین دارای علل ژنتیکی است. در نسبت کلی علل ناباروری زوج‌ها در کشور، در حدود ۴۰درصد این علل مربوط به آقایان، ۴۰درصد مربوط به خانم‌ها و ۱۰درصد مربوط به هر دو طرف است. همچنین در ۱۰ درصد موارد نیز دلیل مشخصی برای ناباروری یافت نمی‌شود.
ناباروری‌های ژنتیکی در مردان
دلایل ناباروری‌های شایع ژنتیکی در آقایان متفاوت هستند؛ یکی از این دلایل، ناهنجاری‌های کروموزومی است که تقریبا در ۵درصد از مردان نابارور مشاهده می‌شود و در صورتی که تنها مردان آزواسپرمی (مردانی که تعداد اسپرم آنها صفر است) در نظر گرفته شوند این میزان تا ۱۳درصد نیز افزایش پیدا می‌کند. اختلالات کروموزومی ممکن است در تعداد کروموزوم‌ها باشد. به عنوان مثال یک (یا به ندرت چند) کروموزوم کم یا زیاد باشد.
- شایع‌ترین این ناهنجاری‌ها در مردان نابارور سندرم کلاین‌فلتر است که منجر به آزواسپرمی می‌شود و علت آن وجود یک کروموزوم ایکس (x) اضافه است. این مردان نابارور معمولا دارای قد بلند و ظاهر خواجه مانند (فاقد ریش و سبیل و دارای صدای زیر) هستند. متاسفانه ناباروری در این دسته از افراد غیر‌قابل‌درمان است.
- اختلال دیگری که در کروموزوم‌های مردان مشاهده می‌شود وجود یک کروموزوم Y اضافه است. اکثر این مردان بارور هستند ولی میزان ناباروری در آنها بیشتر از این میزان در مردان دارای تعداد کروموزوم طبیعی است.
- اختلال دیگر عامل ناباروری در مردان موزائیسم ۴۵x/۴۶y است. در مردان دارای این اختلال مشکلات دیسژنز گنادی و کاهش اسپرماتوژنز و تولید اسپرم‌های طبیعی مشاهده می‌شود.
- ریزحذف‌های کروموزوم Y نیز از دیگر عوامل ژنتیکی‌ای است که در ناباروری مردان نقش دارد. نواحی مشخصی روی بازوی بلند کروموزوم Y در مردان وجود دارد که حاوی ژن‌های مختلفی است و هرکدام از آنها تاثیرات منفی زیادی را در اسپرماتوژنز به جا می‌گذارد.
ناباروری‌های ژنتیکی در زنان
دلایل مختلفی از جمله انسداد لوله‌های فالوپ، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و اختلالات کروموزومی در ناباروری زنان نقش دارد. علل ژنتیکی ناباروری زنان شامل اختلالات تخمک‌گذاری مانند سندرم کولمن، سندرم X شکننده و همچنین اختلالات کاریوتایپی است.
- سندرم ترنر یک اختلال کروموزومی در زنان است که در اثر تغییر در تعداد کروموزوم در زنان به‌وجود می‌آید و مبتلایان به این سندرم به‌طور معمول باردار نمی‌شوند و دلیل این اتفاق را می‌توان فقدان عملکرد تخمدان‌ها دانست.
- حذف بخشی از کروموزوم X در خانم‌ها نیز می‌تواند باعث اختلالات ناباروری می‌شود.
- بعضی دیگر از ناهنجاری‌های ژنتیکی با افزایش احتمال سقط موجب ناباروری می‌شوند. فاکتورهای موثر در ترومبوفیلی یا همان افزایش انعقاد‌پذیری خون که منجر به افزایش ریسک ایجاد ترومبوزهای وریدی می‌شود در سقط‌های مکرر مورد بررسی قرار می‌گیرند. ترومبوفیلی می‌تواند محیطی باشد و در اثر شرایط زندگی فرد و یا در اثر اختلات ژنتیکی رخ دهد.
ناهنجاری‌های ژنتیکی که موجب ناباروری در زنان می‌شوند، به ندرت علائم ظاهری را نشان می‌دهند و معمولا به وسیله آزمایش ژنتیکی نمونه‌های خون تشخیص داده می‌شوند و درمان‌های دشواری دارند.
جای امید هست
با پیشرفت‌های علم ژنتیک پزشکی در دوران حاضر، بسیاری از موارد ناباروری با شناخت صحیح علت با روش‌های پزشکی ساده قابل درمان بوده و بسیاری از افراد نابارور و همچنین تمامی زوج‌هایی که فرزند آنها در معرض به ارث بردن یک بیماری یا عارضه ژنتیکی است را می‌توان با امکان مشاوره ژنتیکی و آزمایشات دقیق تشخیص قبل از لانه‌گزینی (PGD) و لقاح خارج رحمی (IVF) از شانس بارداری موفق برخوردار کرد.
منبع:
شفا آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼