روانشناسی کودکان زلزله زده، حادثه‌ای که لبخند را از لبانشان می رباید
وقوع پس لرزه‌های هرچند کوچک، پیامدهای روانی متعددی برای زلزله‌زدگان به ویژه کودکان به همراه دارد.
وقوع پس لرزه‌های هرچند کوچک، پیامدهای روانی متعددی برای زلزله‌زدگان کرمانشاه به ویژه کودکان به همراه دارد که گاه این پیامدها در قالب اختلالات روحی و روانی موجب توهم شده و ترس از نیستی و تکرار حادثه، لبخند را از لبان خردسالان آسیب دیده می‌رباید.
پس از زمین لرزه ۷.۳ ریشتری ۲۱ آبان سال گذشته که در ۱۱ کیلومتری بخش ازگله، واقع در ۳۲ کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در غرب کرمانشاه رخ داد، تاکنون چهارهزار و ۶۷۱ پس لرزه در استان کرمانشاه به ثبت رسیده است.
زلزله یکی از خانمان سوزترین و مخرب ترین حوادث طبیعی است، که برای از بین بردن پیامدهای روانی آن ماه ها و شاید هم سالها باید کار کرد و به درمان پرداخت.
هرچند که پس از نخستین زمین لرزه، گروه های روانشناختی و مددکاری برای سروسامان دادن به وضعیت روانی به مناطق زلزله زده اعزام شدند ولی نباید فراموش کرد که کودکان این مناطق پس از این همه پس لرزه های متعدد، هنوز هم از مشکلاتی همچون اشکال در تمرکز، اختلال در تصمیم گیری، عدم کنترل احساسات، توهم، احساس گناه و ناامیدی، اختلال در خواب و کابوس‌های شبانه، شب ادراری، بی‌تفاوتی و گوشه گیری ، اضطراب، وسواس و افسردگی رنج می برند و باید پرسید که ارگان های مسئول برای خاموش کردن فشارهای روانی در این قشر آسیب پذیر چه برنامه و مسیری را در پیش گرفته اند؟
بروز ترس از نیستی در خواب و تفکر کودک
رییس بیمارستان فارابی کرمانشاه با بیان اینکه 'اختلال اضطرابی' پس از حادثه یکی از مسایلی است که در کودکان و نوجوانان به صورت شایع وجود دارد، افزود: بدیهی است که پیشگیری از درمان، ساده تر و کم هزینه تر است و تحقق این مقوله در کودکان و قشر آسیب پذیر به ویژه به هنگام رویارویی با آسیب های طبیعی از جمله زلزله، از ضرورت بیشتری برخوردار است.
دکتر جلال شاکری با تاکید براینکه کودکان و سالمندان بیش از دیگران از پیامدهای روانی زلزله رنج می برند، افزود: این 2 قشر پس از وقوع زلزله در معرض اختلال 'استرس بعد از حادثه حاد' قرار دارند که در صورت تداوم بیش از یکماهه به 'پی. تی. اس. دی' مبتلا خواهند شد.
این روانپزشک ادامه داد: سازمان های اجتماعی، مردم نهاد و سازمان های مربوطه که در صحنه زلزله حاضر می شوند باید با توجه به نوع اختلال به اقدام خاص مورد نیاز بپردازند.
درمان از بین برنده خاطرات تروما در کودک شود
وی افزود: در مرحله 'پی تی اس دی' اتفاقاتی رخ می دهد که در آن ترس و نگرانی برای از دست دادن جان نمود پیدا می کند که علایم آن به صورت ذهنی در خواب و تفکر تکرار می شود، تشدید این حالات موجب پرخاشگری و اجتناب از قرارگیری در مکانی است که در آن حادثه رخ داده است.
رییس بیمارستان فارابی کرمانشاه اظهار داشت: همه این اختلالات نیازمند درمان سه گانه است، افزود: این سازمان ها با توجه به وظایفی که دارند باید به درمان های حمایتی، روان درمانی و یا حساسیت زدایی بپردازند و درمان باید به گونه ای باشد که اختلال به عنوان خاطرات ترومای کودکی باقی نماند.
وی با بیان اینکه درمان این اختلالات می تواند به صورت دارویی و غیردارویی باشد، افزود: روان درمانی و گروه درمانی از جمله درمان های غیردارویی قلمداد می شود.
برگزاری مراسم شادپیمایی عروسک ها در سرپل ذهاب
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمانشاه گفت: از ترس و افسردگی به عنوان شایع ترین اثر مخرب زلزله در کودکان کرمانشاهی یاد کرد و از برنامه شادپیمایی عروسک های کشور در منطقه زلزله زده سرپل ذهاب خبر داد.
وی با بیان اینکه این برنامه پس از نخستین حادثه زلزله 7.3 ریشتری 21 آبان 96، آغاز شد ، ادامه داد: با اجرای این برنامه کودکان زلزله زده یک روز شاد را پشت سرخواهند گذاشت.
فتاحی ادامه داد: تجربه پس لرزه ها موجب تشدید حس ناامنی و نگرانی در کودک می شود که چنین احساسی نیز در بزرگسالان رواج دارد ولی در قشر آسیب پذیر کودک وخیم تر خواهد بود.
فتاحی یادآور شد، بی شک برگزاری مسابقات و فعالیت های شاد کودکانه بر کاهش استرس و از بین بردن نگرانی تاثیرگذار است.
این مسئول ادامه داد: در روزهای گذشته به ما اعلام شد که یک کودک قصرشیرینی پس از وقوع زلزله و پس لرزه های متعدد، بسیار کم حرف و گوشه گیر شده است که این مورد به همکاران کانون در قصرشیرین گزارش داده شد.
وی با بیان اینکه وجود چنین کودکان زلزله زده ای در استان کم نیستند، افزود: پاره ای از اقدام ها برای روان درمانی و کاهش اثرات مخرب زلزله بر کودکان برعهده بهزیستی است و کانون پرورش فکری با توجه به رسالتی که دارد درصدد است که اوقات فراغت کودکان به ویژه در مناطق زلزله زده را با انجام فعالیت های فرهنگی شاد و خلاق فراهم کند.
فتاحی با اشاره به اجرای نمایش عروسکی کانون پرورش فکری در مناطق زلزله زده، ادامه داد: بازخورد این حرکت آنقدر مثبت بود که والدین کودکان زلزله زده اذعان می کردند تا پیش از این کودکان آنان بر لب لبخند نداشته و شاد نبوده اند، از همین رو درصدد هستیم تا نشاط و شادی را به صورت فرآیندی و هم به صورت مقطعی با اجرای جشن ها و آیین های مختلف برای کودکان این مناطق ایجاد کنیم.
گسترش مراکز سیار کانون در روستاها
وی اظهار داشت: همواره تلاش کرده ایم تا فعالیت ها با نشاط به همراه باشد ولی با پس لرزه های متعددی که رو به رو هستیم نه تنها کودکان، بلکه نگرانی و اضطراب نوجوانان نیز روندی افزایشی یافته چرا که هر لحظه گمان می کنند مرگ در انتظار آنان است که باید تلاش کنیم لحظات شاد و آرام بخشی برای آنان ایجاد کنیم.
فتاحی از وجود ۴۰ مرکز فرهنگی، ادبی هنری ثابت و سیار وابسته به کانون خبر داد و افزود: به هنگام زلزله مراکز سیار کشور به کمک ما آمدند که نزدیک به ۵۰ اکیپ به صورت نوبتی به روستاها و شهرها اعزام شدند.
این مسئول یادآور شد، پس از آن ۲ واحد سیار روستایی به مناطق زلزله زده اعزام شدند که تعداد آنها بسیار اندک بود و به دنبال مکاتبات انجام شده با استانداری، خواستار گسترش بخش سیار شده ایم و پیگیر این مقوله هستیم.
اجرای برنامه های شاد و فرهنگی برای کودکان زلزله زده
در ادامه کارشناس مسئول کودکان و نوجوانان اداره کل بهزیستی استان کرمانشاه از اجرای ویژه برنامه های شاد و فرهنگی برای کودکان مناطق زلزله زده توسط بهزیستی خبر داد.
شهین ابراهیمی گفت: برپایی مهدهای کودک سیار پس از تخریب مهدها، برگزاری کلاس های آموزشی و بازی درمانی توسط روانشناسان طرح محب از جمله این اقدام ها است.
کارشناس مسئول کودکان و نوجوانان اداره کل بهزیستی کرمانشاه همچنین از اجرای برنامه های عروسکی شاد و متنوع برای این کودکان با همکاری صدا و سیما خبر داد.
ابراهیمی با بیان اینکه با ارائه آموزش های مختلف کودکان مناطق زلزله زده دچار افسردگی نخواهند شد، گفت: در ابتدای وقوع زلزله نشانه هایی از ترس و نگرانی در کودکان وجود داشت که خوشبختانه با راهکارهای علمی و آموزشی این مورد به حداقل رسید.
کودکان زلزله زده نیازمند تفریح و بازی هستند
وی عنوان کرد: کودکان در شرایط بحران و پس از وقوع حوادث ناگوار بیش از هر زمان دیگری به بازی و تفریح نیازمند هستند که این شرایط توسط بهزیستی برای آنها فراهم شده است.
به گفته ابراهیمی، کودکان و دانش آموزان یکی از گروه های آسیب پذیر جامعه هستند که کمک به این قشر زلزله زده نباید موجب شود تا آنان فکر کنند که همواره باید در انتظار کمک و یاری دیگران بمانند، بلکه این یاری رسانی باید به گونه ای باشد تا بتوانند بر روی پای خود بایستند و اقدام ها به گونه ای باشد تا از خاطرات زلزله و تداعی آن فاصله بگیرند.
پنج گام برای بازسازی روانی زلزله زدگان
به دلیل اهمیت بالای رسیدگی به روح و روان کودکان زلزله زده، در روزهای اخیر اولین مرکز مشاوره و امور روانشناختی دولتی بهزیستی در مناطق زلزله زده به منظور ارائه خدمات به مردم شهرستان های سرپل ذهاب، گیلانغرب، قصرشیرین و دالاهو به مناسبت هفته دولت با حضور دکتر سلیمان پاک سرشت معاون وزیر رفاه و رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، مدیرکل بهزیستی استان و جمعی دیگر از مسئولان در سرپل ذهاب افتتاح شد.
چنانچه به گفته مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه، کارگروهی در استانداری کرمانشاه برای بازسازی روانی زلزله‌زده‌ها با محوریت بهزیستی در پنج گام شکل گرفت؛ که امداد و نجات اجتماعی، غربالگری 77 هزار نفری، مداخلات درمانی 22 هزار نفری، انجام مداخلات توسط تیم‌های سیار در کانکس‌ها و سپس راه اندازی این مرکز تخصصی و فوق تخصصی با استفاده از تخصص اساتید هیات علمی از آن جمله است.
امید قادری معتقد است، پس از وقوع زلزله، معمولا افکار خودکشی افزایش می‌یابد با وجود این موضوع با توجه به اقدام هایی که انجام دادیم 14 درصد سال 96 نسبت به 95 وقوع خودکشی در استان و مناطق زلزله زده را کاهش داده ایم.
همچنین مراسم کلنگ زنی مهدکودک روستای 'چم زرشک' شهرستان ثلاث باباجانی برای خدمات رسانی به کودکان زلزله زده از دیگر اقدام های بهزیستی در روزهای اخیر می باشد.
ساعت 2:43 دقیقه بامداد چهارم شهریور97 زلزله ای به بزرگی 5.9 ریشتر حوالی تازه آباد مرکز شهرستان ثلاث باباجانی را لرزاند.
شدت این زمین لرزه به اندازه ای بود که مردم بیشتر شهرهای استان کرمانشاه آن را حس کردند.
از زمان وقوع زلزله اصلی تاکنون ده ها پس لرزه در تازه آباد رخ داده که شدت تعدادی از آنها بیش از چهار ریشتر بوده است.
تازه آباد مرکز شهرستان ثلاث باباجانی با 38 هزار نفر جمعیت در 136 کیلومتری شمال غرب کرمانشاه واقع شده است.
21 آبان سال 96 هم زمین لرزه 7.3 ریشتری غرب استان کرمانشاه را لرزاند که در پی آن 620 نفر کشته و 12 هزار و 386 مصدوم شدند.
این زلزله به 10 شهرستان و یک هزار و 930 روستای استان کرمانشاه خسارت وارد کرد و براساس ارزیابی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی حدود 100 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی آسیب کلی و جزئی دیده اند که بازسازی آنها همچنان ادامه دارد.
استان 2 میلیون نفری کرمانشاه شامل 14 شهرستان، 31 بخش، 32 شهر و 86 دهستان است.
منبع:
اقتصاد آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼