آموزش مسائل زناشویی به کودکان، زمان مناسب کیه؟

از جمله دشوارترین مراحل فرزند پروری آموزش سلامت جنسی به کودکان است که عموماً خود والدین به دلیل آشنا نبودن با ظرافت های این مسأله یا در برخی موارد با آموزش زودرس و شتابزده خود یا با تأخیر و پنهان کاری در مورد این موضوع به سلامت کودکان آسیب می زنند.
در این مقاله سعی داریم شما را با کلیدهای تربیتی در مورد این موضوع آشنا کنیم که بتوانید به راحتی از عهده این مهم برآیید.
در این زمینه رایج ترین خطایی که اغلب پدر و مادرها مرتکب می شوند این است که درباره مسائل جنسی با کودک حرف نمی زنند. والدین یا پرستار کودک که با کودک سر و کار دارند باید متوجه اهمیت این آموزش باشند و به این باور برسند که مخفی کاری و سرکوب کنجکاوی های جنسی کودک آسیب زیادی میزن.
کودک عموماً در این زمینه کنجکاوی دارد و در واقع این موضوع لازمه رشد سالم و طبیعی کودک می باشد، اگر والدین به این موضوع توجه نکنند می تواند به جنبه های جنسی تبدیل شود و در نهایت زمینه های انحراف اخلاقی را در کودک ایجاد کند. پدران و مادران می توانند با تربیت جنسی درست در پیدایش حس های خوبی مانند زیبایی دوستی، هنر عشق ورزیدن، محبت، صمیمیت و ایثار و فداکاری نقش مهمی ایفا کنند.

بهترین زمان آموزش مسائل جنسی به کودک
برخی پدرها و مادرها تا زمان بلوغ کودک و زمانی که تغییرهای آشکار جسمی او مجبورشان کند درباره جنسیت با او حرف نمی زنند، بعضی هم این کار سخت را به معلمبن در مدرسه واگذار می کنند، اما آیا کلیه کودکان که در یک کلاس هستند درک جنسیتی یکسانی دارند؟ یا اصلاً آیا همه معلمین در مدارس در خصوص ارائه این اطلاعات به کودکان دوره ای دیده اند؟
در این زمینه کودکان از رسانه ها یا همسالان خود اطلاعاتی درباره جنسیت به دست می آورند و اگر شما نتوانید با مهارت ارتباطی و فن گفت و گوی سالم که لازمه برقراری روابط بین فردی است به کودک آموزش دهید در قدم اول خودتان لطمه خواهید خورد چرا که اولین رابطه سالم باید بین شما و کودک شکل بگیرد.اگر امروز که کودک خردسال است فضای مناسب گفت و گو چه درباره جنسبت، چه مسائل دیگر به وجود نیاید، در دوره بلوغ و نوجوانی نیز نخواهید توانست چنین فضای ارتباطی ای بین خودتان کودک ایجاد کنید و توصیه ها و راهنمایی های لازم را داشته باشید.
آموزش مسائل جنسی به کودک را از خانه شروع کنید
کودک باید هر مهارتی را ابتدا در خانه و به کمک والدین یا دیگر اعضای خانواده تمرین کند و بیاموزد ، چرا که کودکان برای موفقیت در بزرگسالی به این مهارت های ضروری نیاز دارند. اگر ارزش های اخلاقی سالم را در کودکان پرورش ندهیم هنگام بزرگسالی در تصمیم گیری های مهم خود دچار مشکل می شوند چرا که نقش جنسی دربرگیرنده تمام رفتارهایی است که با مرد بودن یا زن بودن فرد در ارتباط است.
فراموش نکنید که شما اولین معلم کودک در زمینه مسائل جنسی هستید و تأثیر زیادی روی رفتار کودک و عزت نفس او خواهید گذاشت ، حتی کودک از لحظه تولد با الگوبرداری از شما در حال یادگیری می باشد و در بسیاری از موارد والدین متوجه چشم های تیزبین کودک کنجکاو خود نمی شوند.

کودک نباید در مورد مسائل جنسی احساس شرم کند
می توانید آموزش در باره این مسائل را از سنین پائین و همزمان با آموزش توالت رفتن به کودکان بیاموزید در این زمان بهتر است که مفهوم خصوصی بودن اعضای تناسلی را به کودک آموزش دهید. اغلب بچه ها قبل از مدرسه رفتن به خوبی این عبارت خصوصی بودن را می پذیرند. فراموش نکنید نباید روی اعضای تناسلی کودک اسامی ای که بار منفی یا شرم آور دارند بگذارید؛ نگویید: (برو عیب تو بپوشون)، ( آبروتو بپوشون ).
زمانی که کودک برای شناخت بدنش به ناحیه تناسلی اش دست میزند هیجانی نشوید و واکنش تندی نشان ندهید.همان طور که او دستش را در چند ماهی با کنجکاوی نگاه می کرد و می شناخت یا به گوشش دست می زد و ناخن های خود را با کنجکاوی می شناخت، اجازه دهید این عضو خود را هم بشناسد اما با پرت کردن حواس او می توانید مانع از لمس بیش از حد و تجربه حس خوشایند آن شوید چرا که برخی از بچه ها به دلیل آرامش گرفتن امکان دارد دوباره به خصوص در مواقعی که به آرامش نیاز دارند مانند زمان خواب، آلت تناسلی خود را لمس کنند.
گاهی کودک با موی مادر یا موی خودش بازی می کند یا شست خودش را می مکد تا آرام شود پس دقت کنید این ۲ مثل هم می باشد؛ از گذاشتن اسامی منفی مانند خودارضایی و… جدا پرهیز کنید و کودک را بی جهت اذیت نکنید، اگر شما با رفتار نامناسب و واکنش تند او را حساس نکنید این تجربه و دوره شناخت سپری خواهد شد.

اگر در مورد این موضوع واژه خصوصی بودن را به کار ببرید کودک فکرمیکند درباره این موضوع خصوصی می تواند با افرادی که دوست دارد صحبت کند، اما باید به کودک پیش دبستانی خود بگویید این موضوعات خصوصی را با شما که والدینش هستید مطرح کند نه کودکان دیگر و حتی دوستانش. کودک باید متوجه شود که غیر از شما بقیه در این مورد این موضوع غریبه هستند. در باره این موضوع نقش بازی کنید، قصه تعریف کنید و خلاصه اینکه نه با هیجان بلکه متناسب با ویژگی های شخصیتی کودکتان با او در این باره صحبت کنید و اطلاعات بدهید تا بداند می تواند همیشه با خیال راحت سوالاتش در باره این موضوع را از شما بپرس.
کودک تا ۶ سالگی باید بتواند :
- نام درست عضو تناسلی خود را بداند (به زبان کودکانه خود)
- بدانند نوزادان از شکم مادر (جایی به نام رحم) می آیند و نوزاد خریدنی نیست که از مغازه یا بیمارستان تهیه شود.
- مفهوم رفتن به جای خصوصی برای تعویض لباس را بدانند.
- بتوانند با والدین خود درباره جنسیت صحبت کنند و سوال بپرسند.

والدین کودکان زیر ۶ سال بایدبدانند :
- اطلاعات جنسی را کوتاه، واضح و در حد درک بچه بدهند.
- قبل از هر پاسخی از کودک در این باره بپرسند که: «خودت چی فکر می کنی؟ چی شد که این سوال ها به ذهنت رسید؟»
- گاهی می تواند با یک بله یا خیر، پاسخ مدنظر کودک را داد. خاطره جالب مادری که پسر ۴ ساله اش دوان دوان از حیاط به خانه می آید و می پرسد: «مامان من از کجا آمده ام؟» فراموش نکنید! او ابتدا هل می شود اما بر خود مسلط می شود و با تکرار سوال کودک می پرسد: «منظورت چیه تو از کجا آمدی؟» و پسرک ادامه می دهد که بچه همسایه گفته ما از شهر همدان آمده ایم تو از کجا آمدی؟
یا کودک ۵ ساله ای که از مهد بر می گردد و از مادر می پرسد: «نوزاد از کجا می آید؟» و مادر با پرسش های ساده سطح اطلاعات بچه و علت سوال، می فهمد که مربی او باردار است و با گفتن این جملات آگاهانه به کودکش پاسخ می دهد… «نوزاد در جای مخصوصی توی شکم مادر می مونه تا خوب رشد کنه و آماده به دنیا اومدن بشه. اسم این کیسه کوچولو رحم است.»
برای بچه ها در این سن یکی- دو جمله کافی است. یادتان باشد روند آموزش تدریجی است. با بزرگ تر شدن کودک می توانید کم کم با توجه به درک او اطلاعات تکمیلی و با مرور حرف های قبل چند نکته جدید را هم آموزش دهید. به این ترتیب تا ۹ سالگی کودک باید درباره سوالاتی مانند نوزادان از کجا می آیند، چطوری می روند تو دل مامان و چطور بیرون می آیند، چیزی شنیده باشد.
- از تفاوت بین ۲ جنس آگاه باشند. مثلا بدانند اندام تناسلی جنس مختلف تفاوت دارد و… مفهوم تماس بد و خوب و سوءاستفاده جنسی را بداند و اجازه ندهد کسی با رفتارش او را بیازارد.