مشخصات کودکان پر نیاز، بیشتر بشناسیدشان
بی‌قراری در کودکان اکتسابی نیست بلکه فطری و ذاتی است. بعضی بچه‌ها به‌طور طبیعی بی‌قرارند و پدر و مادر در ایجاد این بی‌قراری نقشی ندارند.
بی‌قراری در کودکان اکتسابی نیست بلکه فطری و ذاتی است. بعضی بچه‌ها به‌طور طبیعی بی‌قرارند و پدر و مادر در ایجاد این بی‌قراری نقشی ندارند. بنابراین نام کودک بهانه‌جو را به پرنیاز تغییر می‌دهیم.
بهانه‌جو واژۀ مناسبی برای این‌گونه کودکان نیست. این واژه تفسیری غیرمنصفانه و منفی به دست می‌دهد و به‌طور ضمنی حاکی از آن است که چنانچه کودکی عیب و نقصی دارد، پدر و مادر و کلیه خویشاوندان او نیز با همان مشکل دست بگریبانند.
در تمام سال‌هایی که فرزند خود را بزرگ می‌کنیم و با چندین نفر از والدین که چنین کودکانی داشتند به صحبت کردن می‌پردازیم، یک جمله از زبان همه آن‌ها تکرار می‌شد: خواسته‌های آنان پایان‌ناپذیر است. پس چرا آن‌ها را کودکان پرنیاز نخوانیم؟
این عبارت محبت‌آمیزتر است و به منشأ رفتار این‌گونه کودکان اشاره دارد و در مورد اینکه تا چه حد باید مراقب آن‌ها باشیم، راهنمایی‌مان می‌کند. این واژه دارای مفهومی مثبت و مترقی، روشنفکرانه و خاص است. آیا این عبارت همان چیزی نیست که اکثر والدین مایل‌اند بشنوند؟
تمام فرزندان پرنیاز حداقل دریکی از خصوصیات زیر وجه اشتراک دارند.
فوق‌العاده حساس
این کودکان کم‌صبر و زودرنج‌اند و به سهولت خشمگین می‌شوند و به سختی آرام می‌گیرند. زودرنجی زیاد این کودکان موجب می‌شود که به‌سختی بتوانند خود را با محیط‌های مختلف و افراد ناآشنا وفق بدهند و غالباً در میان بیگانگان به‌شدت دچار نگرانی و اضطراب می‌شوند. حتی کوچک‌ترین تغییر در محیط آن‌ها را نگران می‌سازد.
برای والدین بی‌تجربه ممکن است این حساسیت، فوق‌العاده نگران‌کننده باشد ولی با کمی آموزش و راهنمایی این صفت تغییر شکل می‌یابد و کودک موجودیت خود را به اثبات می‌رساند و در سنین بالاتر به فردی خونگرم و مهربان تبدیل می‌شود. یار و یاور دوستان می‌گردد و لطف و مهربانی خود را نثار کودکان نیازمندِ محبت می‌کند.
حساس و پرانرژی
کودکان پرنیاز در رفتارهای خود انرژی زیادی صرف می‌کنند. با صدای بلند گریه می‌کنند، با قهقهه می‌خندند و اگر به‌موقع به آن‌ها غذا نرسانید به‌سرعت عصبانی شده و فریاد اعتراضشان بلند می‌شود. پدری با خستگی می‌نالید که: دخترم همیشه ناراضی است.
به نظر می‌رسد که کودکان پرنیاز در همه موارد حساس‌ترند و واکنش‌های شدیدتری نشان می‌دهند. آن‌ها قادرند با اطرافیان خود ارتباطی عمیق و بادوام برقرار نمایند. در سنین نوجوانی در میان آنان افراد کم‌مایه و متظاهر وجود نخواهد داشت، زیرا وابستگی و نیاز شدید آن‌ها به والدینشان موجب خواهد شد که همراه و همگام با یکی از زیباترین صفات انسانی یعنی صمیمیت و یکرنگی رشد و نمو کنند.
اصلاً نمی‌توانم او را از خود جدا کنم.
پدر و مادرها معمولاً از کودک خود انتظار دارند که با رضایت در رختخواب خود دراز بکشد، با لبخند به آویزهای تخت خیره شود و با خشنودی به خواب فرورود و فقط در فواصلی معین برای تعویض کهنه و شیر دادن او را از رختخوابش بیرون بیاورند. این کودک ازجمله کودکان پرنیاز نیست.
کودکان خودبه‌خود آرام نمی‌شوند بلکه این کار را باید پرستار کودک در کمال آرامش انجام دهد. معمولاً والدین از این شکایت دارند که کودک آن‌ها آرامش ندارد. زانوان مادر صندلی آن‌ها و بازوان و قفسۀ سینه پدر تختخواب و سینه‌های مادر آرام‌بخش آنان است. هیچ‌کس و هیچ‌چیز را نمی‌توانند جایگزین آرامش و آسایش آغوش مادر کنند و در برابر آن‌ها به‌شدت عکس‌العمل نشان می‌دهند. آن‌ها طالب و خواستار برترین و والاترین آرام‌بخش‌ها هستند. پرنیازها کودکانی بغلی هستند و اکثر اوقات روی بازوان دیگران می‌لمند و از روی زمین ماندن متنفرند.
فعالیت بیش از حد
این کودکان به هنگام تعویض لباس و بلند شدن از رختخواب کمر خود را به‌صورت قوس درمی‌آورند و حاضر نیستند کمر خود را صاف کنند. پدری می‌گفت: پسرم همواره مانند یک موتور به‌سرعت کار می‌کند. یک پدر شکایت می‌کرد: هنوز نتوانسته‌ام او را آرام کنم تا از او عکس بگیرم.
تعویض پوشک
والدین کودکان پرنیاز غالباً خسته هستند، آن‌ها شکایت دارند که: مرتب باید کهنه‌اش را عوض کنیم.
نیاز به مراقبت مستمر
حتی اگر کودک می‌توانست صحبت کند، واژه‌های زمان‌بندی و جدول‌بندی در لیست کلمات او وجود نداشت. آن‌ها فقط احتیاج دارند که برای مدت طولانی پستان‌های مادر را بمکند تا آرامش یابند. هر دو یا سه ساعت، نیاز به یک پرستار دارند که قهرمان دو ماراتن باشد و آنان را در آغوش خود به هر طرف حرکت دهد. آن‌ها به مراقبت طولانی‌تری احتیاج دارند. به‌سختی و به‌کندی می‌توان آن‌ها را از شیر گرفت و از شیر گرفتن آن‌ها گاه دو یا سه سال طول می‌کشد.
غیرقابل‌پیش‌بینی و ناخشنود
این کودکان به‌ندرت آرام می‌گیرند. روشی که امروز برای آرام ساختن آن‌ها به کار می‌رود و موفق است، فردا کارایی خود را از دست خواهد داد. مادری با خستگی می‌گفت: به‌محض اینکه احساس می‌کنم بازی را برده‌ام و او را آرام ساخته‌ام، خود را به آغوش دیگری می‌اندازد.
بیدار شدن‌های مکرر
مادری از این شکایت می‌کرد که چرا دخترم به همه‌چیز احتیاج دارد، به‌جز خوابیدن؟ کودکان خیلی هوشیار به‌آسانی آرام نمی‌شوند و به‌ندرت چرت می‌زنند ولی پدر و مادر معمولاً به‌اجبار می‌خواهند آن‌ها را بخوابانند. آن‌ها مانند بچه‌های بزرگ‌تر هوشیاری خود را در بیدار شدن‌های شبانه آشکار می‌سازند. کوچک‌ترین نوری که از خارج به داخل اتاق بتابد موجب بیداری آن‌ها می‌شود.
کودکان بیزار از آغوش
درحالی‌که اکثر کودکان پرنیاز از تماس‌های فیزیکی و به آغوش پدر و مادر رفتن لذت می‌برند، کودکان بیزار از آغوش به‌سختی و اکراه در آغوش پدر و مادر جای می‌گیرند. این‌گونه کودکان را اگر در آغوش بگیرید، دست و پای خود را سفت‌وسخت نگه می‌دارند و در برابر هرگونه تماس فیزیکی بیزاری نشان می‌دهند و مقاومت می‌کنند. آن‌ها احتیاج به نوع خاصی از ابراز محبت و نوازش دارند.
توقع
توقع یکی از عادی‌ترین ویژگی‌های خلق‌وخوی کودکان پرنیاز است. مادران می‌گویند: هیچ‌وقت نمی‌توانیم به‌سرعت آنچه می‌خواهند در اختیارشان بگذاریم. علامتی که به هنگام نیاز سر می‌دهند حقیقتاً آژیر قرمز است که با فریاد اعلام می‌شود. آن‌ها هیچ‌گونه تأخیر و جایگزینی را نمی‌پذیرند. چنانچه به‌جای پستان مادر بطری شیر به آن‌ها داده شود، به‌سرعت و با حرارت اعتراض می‌کنند. برآوردن توقعات آن‌ها مستلزم پرستاری و توجه مداوم والدین است و فقط در این صورت رضایت خاطر آن‌ها حاصل خواهد شد.
کودکان پرنیاز موهبت الهی یا تجربه؟
در ابتدا نوزاد پرنیاز دارای احساسات ضدونقیضی است. پدر و مادر مجبورند خود و روش زندگی خود را با این احساسات منطبق سازند. اما سرانجام والدین به او خو می‌گیرند و با کلماتی از قبیل جالب، باهوش و ثمربخش او را توصیف و تحسین می‌کنند.
منبع:
کودک آنلاین
