شرایط سقط در ایران، چگونه است؟

آمنه بیک محمدی، معاون اداره کل پزشکی قانونی استان تهران در ارتباط با سقط درمانی اظهارداشت: شرایط ضروری برای صدور مجوز سقط درمانی به دو گروه تقسیم می‌شود؛ شرایط مربوط به ناهنجاری‌های جنینی و شرایط مربوط به وجود یک بیماری جدی در مادر که در مورد مشکلات و ناهنجاری‌های جنینی، تشخیص قطعی ناهنجاری با آزمایش ژنتیک معتبر و یا سونوگرافی معتبر صورت می‌گیرد.
وی افزود: در خصوص ناهنجاری‌های جنینی باید مشکلات جنین به حدی باشد که توسط ۳ متخصص مربوطه حرج مادر ناشی از نگهداری این نوزاد را تشخیص داده و به تائید پزشکی قانونی رسیده باشد. البته رضایت آگاهانه و کتبی مادر و سن بارداری زیر ۱۹ هفته از شرایط ضروری و الزامی است.
معاون اداره کل پزشکی قانونی استان تهران بیان داشت: در موارد بیماری جدی مادر ضروری است ۳ پزشک متخصص مربوطه وجود خطر جانی برای مادر در صورت ادامه بارداری را تشخیص داده و به تائید پزشکی قانونی برسد بدیهی است که رضایت آگاهانه و کتبی فقط مادر در این خصوص نیز الزامی است.
بیک محمدی خاطرنشان کرد: در مورد بیماری جدی مادر در صورتی که سن بارداری زیر ۱۹ هفته باشد تصمیم گیری با پزشکی قانونی است اما در صورت سن بارداری بالای ۱۹ هفته تصمیم‌گیری با پزشکان معالج مرتبط است.

آنچه در مورد زمان غربالگری جنین باید بدانید
انسی خلیلی پویا، استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و متخصص رادیولوژی نیز در ارتباط با غربالگری‌های دوران بارداری اظهار داشت: غربالگری‌های بارداری شامل سونوگرافی و مراحل آزمایشگاهی است که طی دو مرحله در زنان باردار انجام می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه هدف از انجام این غربالگری‌ها بررسی سندرم‌های ژنتیکی و برخی از نواقص ژنتیکی در جنین است، گفت: البته هدف از انجام این تست‌ها تشخیصی نیست بلکه مسئله غربالگری بوده و در صورتی که غربالگری‌ها مشکوک به سندرم ژنتیکی یا نواقص جنینی باشد تست‌های تشخیصی همچون آمینوسنتز و نمونه برداری از جفت صورت می گیرد.
این عضو انجمن رادیولوژی ادامه داد: این غربالگری ها شامل تمام مادران باردار بوده چرا که گاهی جنین زنان باردار دچار مشکلات ژنتیکی بدون هیچ سابقه فامیلی می‌شود بنابراین انجام این غربالگری‌ها در همه زنان باردار امری ضروری است.
خلیلی پویا در ارتباط با اینکه زمان انجام این غربالگری‌ها چه موقع است؟ گفت: مرحله اول این غربالگری‌ها در هفته ۱۱ تا ۱۳ بارداری انجام می‌گیرد و شامل آزمایش خون و سونوگرافی از شکم است.
وی بیان داشت: انجام سونوگرافی توسط رادیولوژیست صورت می‌گیرد و باید ضخامت پشت گردن جنین اندازه‌گیری شود که این ضخامت در حد میلی متر بوده و دقت زیاد لازم دارد.

قبل از هفته نوزدهم زمان سقط شرعی
این رادیولوژیست بیان داشت: مرحله دوم غربالگری انجام سونوگرافی بین هفته هجده تا بیست و دوم بارداری است و از آنجایی که زمان سقط شرعی در کشور ما هفته نوزدهم بوده باید قبل از هفته نوزدهم این غربالگری صورت گیرد که در صورت نیاز سقط انجام شود.
وی گفت: در مرحله دوم غربالگری علاوه بر بررسی کامل ساختار آناتومیک نوزاد از سر تا همه اندام‌ها، رحم، بند ناف، محل جفت و حتی طول دهانه رحم جهت جلوگیری از زایمان زودرس بررسی می‌شود.
خلیلی پویا خاطرنشان کرد: همچنین در دوره دوم غربالگری، ضایعات تخمدان و رحم نیز بررسی و اندازه‌گیری می‌شود و در صورتی که نیاز به درمان خاص باشد حتما بیمار باید نزد پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرده و اقدامات لازم در دوران بارداری برای آن صورت گیرد.

نتیجه مثبت غربالگری افزایش احتمال بیماری جنین را نشان می‌دهد
الهام السادات هاشمیان نائینی، جراح و متخصص زنان نیز در ارتباط با غربالگری‌های دوران بارداری گفت: انجام سونوگرافی در هفته ۱۸ تا ۲۰ بارداری به تمام زنان توصیه می شود.
وی با اشاره به اینکه با مثبت شدن تست باردارى اغلب زنان براى اولین سونوگرافی مراجعه می‌کنند گفت: دو تا سه هفته پس از تاخیر عادت ماهیانه (سن باردارى شش تا هفت هفته) اولین سونوگرافى باردارى انجام می‌شود. با انجام سونوگرافی در این زمان می‌توان متوجه شد که احتمال باردارى خارج رحمى، مول، تخمک پوچ محرز وجود دارد یا نه و علاوه بر این، جنین زنده در داخل رحم مشاهده و در این مرحله تعداد جنین نیز معلوم می‌شود.
جراح و متخصص زنان اظهارداشت: سونوگرافى نوبت دوم، در هفته ١١ تا ١٣ هفته و شش روز قابل انجام است که «سونوگرافی سلامت نوبت اول» نام دارد و باید به همراه غربالگرى خون دو گانه انجام شود. این سونوگرافی، سلامت ژنتیکى جنین و برخى ناهنجاری‌هاى اولیه را نشان می‌دهد.
هاشمیان نایینی گفت: انجام سونوگرافی تفصیلی سه ماه دوم در هفته ۱۸ باید به تمام زنان باردار پیشنهاد شود و اگر در این سونوگرافی هیچگونه مارکر مربوط به سندرم داون تحت عنوان مارکرهای خفیف وجود نداشته باشد، می‌توان ریسک تریزومی 21 را تا 50 درصد کاهش یافته قلمداد کرد.
وی بیان داشت: هر جا سخن از غربالگری می‌شود به‌دنبال آن حتما موارد مثبت و منفی کاذب هم داریم و تمامی مراکز علمی و قانونی نیز آنرا می‌پذیرند. بعنوان مثال در تست کواد مارکر وقتی می‌گوئیم قدرت تشخیص ۸۰ درصد دارد یعنی قادر به تشخیص ۸۰ مورد سندرم داون از ۱۰۰ مورد بوده و آن ۲۰ موردی که قادر به تشخیص نیست به عنوان منفی کاذب این تست محسوب می شود.
هاشمیان نایینی اضافه کرد: علت سندرم داون در 95 درصد موارد جدا نشدن کروموزوم 21 طى تقسیم سلولى میوز است که در 90 درصد موارد در تخمک روى می‌دهد که وجود کروموزوم 21 اضافى در سندرم داون باعث فعالیت بیش از حد ژن‏‌هاى درگیر و نهایتاً ساخت بیش از حد پروتئین‏‌هاى خاصى می‌شود که عامل علایم بیماری است.
جراح و متخصص زنان یادآور شد: در یک تست غربالگری، هدف ارزیابى احتمال وجود بیمارى یا یک وضعیت خاص است. بنابراین یک نتیجه مثبت افزایش احتمال را نشان می‌دهد.