تهوع صبحگاهی در بارداری، نشان دهنده چیست؟

دوران بارداری دوران شگفت انگیزی از زندگی مادر است اما سهم مشکلات و عوارض آن نیز کم نیست. یکی از سخت ترین عوارض آن تهوع و استفراغ است.

تهوع صبحگاهی بویژه در سه ماهه اول شدت دارد و می تواند مادر را برای تمام روز درگیر و کلافه کند. اما اگر بدانید که این عارضه آزاردهنده فوایدی نیز دارد، احتمالاً از وجود آن خوشحال خواهید بود.

فواید تهوع صبحگاهی در بارداری

تهوع صبحگاهی یکی از علائم شایع بارداری است که تقریباً همه مادران باردار آن را تجربه می کنند و گاهی به دلیل مصرف بعضی مواد غذایی یا برخی بوها موجب استفراغ نیز می شود. اما چگونه یک علامت ناخوشایند و آزاردهنده می تواند برای بدن شما مفید باشد؟ به موارد زیر توجه کنید:

کاهش خطر سقط جنین:

طبق نتایج پژوهشی که در مجله زیست پزشکی طب تولید مثل امریکا چاپ شده است، مادرانی که در دوران بارداری خود دارای علائم تهوع یا استفراغ هستند، نسبت به مادرانی که این علائم را ندارند، بسیار کمتر در معرض خطر سقط جنین قرار دارند.

افزایش آی کیو بالای کودک:

در ادامه اعلام نتایج پژوهش بالا عنوان شد است که کودکانی که مادران شان در دوران بارداری تهوع داشته اند، نسبت به کودکانی که مادران شان این مشکل را نداشته اند، آی کیوی بالاتری دارند.

دفع سموم بدن:

برخی از کارشناسان معتقدند که تهوع و استفراغ در دوران بارداری می تواند از جنین در مقابل هرگونه خطر احتمالی محافظت کند. احتمالاً در این دوران بیش از پیش مراقب تغذیه خود هستید تا جنین را از هرگونه عفونت و بیماری در امان نگه دارید، اما گاهی ممکن است بر اثر سهل انگاری غذایی را بخورید که برای جنین خطرناک باشد. حتی مواد غذایی ای که سالم هستند نیز ممکن است حاوی باکتری هایی باشند که برای رشد جنین مضرند. بنابراین تهوع و استفراغ کمک می کنند تا این سموم و باکتری ها از بدنتان خارج شوند، بنابراین با استفراغ کردن، جنین شما بیشتر در امان می ماند.

واکنش تطبیقی (تشخیص سلامت جنین):

پژوهشی که در سال 2000 انجام گرفت، رابطه تهوع و استفراغ بارداری را با سلامت جنین به اثبات رساند، پزشکان این علامت را «واکنش تطبیقی» نام نهادند و از آن به عنوان نشانه ای برای تشخیص سلامت جنین استفاده کردند.

علت بروز حالت تهوع صبحگاهی در بارداری

تقریباً بیش از دو سوم مادران باردار در سه ماهه اول حالت تهوع یا استفراغ را تجربه می کنند. این علائم با نام تهوع صبحگاهی شناخته می شود. طبق نظر دو دانشمند سرشناس به نام های هوک و پروفت، تهوع و استفراغ در بارداری، موجب سلامتی جنین می شود چراکه این علامت باعث می شود مادر بطور ناخودآگاه مواد غذایی حاوی عناصر سقط کننده و آسیب زننده به جنین بویژه مواد شیمیایی سمی در سبزیجاتی که طعم تند و شدید دارند، نوشیدنی های کافئین دار و الکل را بالا بیاورد و دیگر تمایلی به مصرف آنها نداشته باشد.

تهوع و استفراغ درست در زمان تشکیل اعضای بدن جنین یعنی هفته های 6 تا 18 بارداری به نقطه اوج خود می رسد، زیرا در این زمان سیستم بدن جنین در برابر خطرات ناهنجاری بسیار حساس است. مادرانی که در دوران بارداری خود تهوع و استفراغ دارند، نسبت به مادرانی که این علامت را ندارند، بسیار کمتر در معرض خطر سقط جنین قرار دارند. احتمال سقط در مادر بارداری که استفراغ می کند در مقابل مادری که فقط تهوع دارد، بسیار کمتر است. بسیاری از مادران باردار بویژه در سه ماهه اول به نوشیدنی های الکی، کافئین دار، سبزیجات معطر، طعم دار و ادویه ها ویار دارند، علاوه بر این شدیدترین ویارها به گوشت، ماهی، مرغ و تخم مرغ است.

گاهی محصولات حیوانی می توانند برای مادر باردار و جنین مضر باشند، زیرا اغلب حاوی پاتوژن و انگل هستند، بویژه اگر در هوای گرم و در دمای اتاق نگهداری شده باشند. جلوگیری از مسمومیت با مواد غذایی حاوی ریزجانداران در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد، زیرا این ریزجانداران سیستم ایمنی بدن شما را ضعیف می کند و موجب تهدید سلامت جنین می گردد. در حقیقت مادران باردار بیشتر از افراد عادی در معرض آسیب عفونت های شدید و مهلک هستند. به اعتقاد دانشمندان تهوع و استفراغ بارداری باعث پرهیز مادر باردار از غذاهای مضر می شوند، بویژه مواد غذایی کنسرو شده و یا مواد غذایی که به مدت زیادی در یخچال و یا فریزر مانده باشد، چراکه تمامی این مواد دارای ریزجانداران و سموم هستند.

بنابراین اگر بار دیگر دچار تهوع یا استفراغ شدید، سعی کنید بخاطر بیاورید که این علامت چه مزایایی برای فرزندتان دارد، تا بتوانید راحت تر آن را تحمل کنید.

تهوع صبحگاهی و جنسیت جنین

اکنون که از بارداری خود مطلع شده اید، به احتمال زیاد می دانید که حالت تهوع یکی از عوارض معمول دوران بارداری است، شاید هم در همین روزهای اول این ناخوشی بارداری گریبان گیر شما شده باشد. حالت تهوع و استفراغ معمول‌ترین و ناخوشایندترین نشانه‌ی بارداری در بسیاری از مادران باردار است.

بیش از ۷۰% از مادران باردار دچار حالت تهوع صبحگاهی می‌شوند، اما برای بدشانس‌ها یعنی حدود ۲% (یا یکی از هر دویست بارداری) تهوع صبحگاهی به عارضه‌ای بدتر بدل می‌شود. این عارضه پزشکی از تهوع صبحگاهی نیز ناخوشایندتر است. این ناخوشی با حالت تهوع و استفراغ شدید مشخص می‌شود که مداوم و مخرب است. نشانه‌های معمول دیگر کاهش وزن و اختلال در مایعات بدن (کمبود آب) است. اکثراً حالت تهوع در اثر افزایش میزان هورمون هاست، اما دلیل قطعی آن هنوز مشخص نیست. فرضیه چنین است که هورمون ها، حساسیت شدید به بو و دیگر دگرگونی های جسمی مادر باعث حالت تهوع می‌شود.

آیا تهوع صبحگاهی در بارداری با جنسیت جنین ارتباطی دارد؟

درمورد ارتباط بین شدت تهوع بارداری و جنسیت جنین گفته های بسیاری وجود دارد اما بسیاری از کارشناسان این عقاید را تنها خرافه هایی پیرامون مساله تعیین جنسیت می دانند. در گذشته مطالعاتی بر روی این امر انجام شده که نشان می دهد در بیش از نیمی از مادران بارداری که حالت تهوع شدید دارند جنسیت جنین دختر است. اما این یافته حتمی نیست و نمی توان به آن استناد کرد.

معمولا تهوع ناشی از بارداری تا انتهای هفته 16 پایان می یابد اما گاها ممکن است که تا پایان بارداری ادامه داشته باشد. در این زمان یعنی در هفته 16 ام بارداری خود می توانید به کمک یک سونوگرافی ساده از جنسیت جنین خود مطلع شوید و ببینید که آیا با حدس و گمانی که بر اساس میزان تهوع خود تا این زمان می زدید، مطابقت دارد و یا خیر؟

جلوگیری از تهوع صبحگاهی در بارداری

این روزها هر چیزی حالتان را به هم می‌زند، اما نگرانی بابت اینکه نکند فرزندتان به اندازه کافی مواد مغذی دریافت نکند، نباید حال شما را بدتر کند. جنین شیوه شگفت انگیزی برای کسب نیازهایش از میزبان خود دارد. پس حتی اگر در سه ماهه اول بارداری وزن از دست ‌دهید، باز هم احتمالاً تمام نیازهای فرزندتان را فراهم می‌آورید. استفراغ کردن حتی یک یا دو بار در روز ناخوشایند است، اما خطرناک نیست. برای جلوگیری از بروز تهوع صبحگاهی و یا شدیدتر شدن آن می توانید از راهکار های زیر بهره ببرید:

برای جلوگیری از تهوع صبحگاهی در بارداری شکمتان را پر نگه دارید.

برخی از مادران باردار متوجه شده‌اند که اگر پیش از بلند شدن از بستر چیزی بخورند، احساس بهتری خواهند داشت. پس کافی است که کراکر، سیب یا خوراکی محبوبتان را کنار بستر خود نگه دارید. تصور می‌شود که زنجبیل همه عوارض تهوع را بهبود می‌بخشد، پس بیسکویت زنجبیلی یا تکه هایی از زنجبیل تازه می‌تواند صبح خوشایندی را برایتان شروع کند. رازیانه و لیمو نیز حالتان را بهتر خواهد کرد.

برای جلوگیری از تهوع صبحگاهی در بارداری به طور منظم وعده‌های کوچک غذا بخورید.

عده ای غذاهای حاوی کربوهیدرات زیاد، مثل نان غلات کامل یا سیب زمینی شیرین را توصیه می‌کنند. دیگر متخصصان تغذیه، بر اهمیت پروتئین تاکید دارند، مثل مغزها، بنشن و دانه های حاوی ویتامین B که برای بهبود حالت تهوع موثر هستند. به هر ترتیب، مصرف وعده غذایی بزرگ در یک زمان و ورود روغن های سنگین و چرب در حجم بالا احتمالاً حالتان را بدتر می‌کند، بنابراین دور پیراشکی و مایونز را خط بزنید و ترجیحاً کربوهیدرات های دیر هضم‌تر مصرف کنید.

برای جلوگیری از تهوع صبحگاهی در بارداری آب بدن خود را حفظ کنید

کمبود آب بدن باعث تشدید حالت تهوع می‌شود، پس روزانه هشت تا ده لیوان آب بنوشید و میوه‌های آب‌دار مثل هندوانه بخورید. دم‌نوش‌های طعم‌دار برایتان مفیدند، فقط مطمئن شوید که مصرف آنها در دوران بارداری ایمن باشد.

سایر روش های جلوگیری از تهوع صبحگاهی در بارداری

اگر فکر غذا خوردن هم برای شما مثل لعن و نفرین است، تمرکزتان را از غذا بردارید و ترجیحاً بر دیگر درمان ها متمرکز شوید. مچ بند ضدتهوع می‌تواند کارساز باشد. همچنین مالش نقطه فشار‌درمانی P6 روی مچ دست مفید است. عصاره روغن ها نیز مفیدند، مثلاً نعناع بدون نیاز به خوردن آن.