تفسیر سونوگرافی بارداری، حاصل عشقتان خوب است؟

سونوگرافی یک روش ایمن، غیرتهاجمی دقیق و البته کاملا ضروری برای بررسی شرایط و وضعیت سلامتی جنین است. در واقع برای کنترل روند بارداری و رشد جنین، همچنین غربالگری نقص‌های مادرزادی جنین، بهتر است مادر باردار در طول بارداری چند بار سونوگرافی انجام دهد. این کار کاملا ضروری بوده و نباید نگران عوارض آن بود زیرا همانطور که گفته شد سونوگرافی روشی بی‌خطر به شمار می‌رود. سونوگرافی‌های دوره بارداری که در زمان مشخصی انجام می‌شوند، می‌توانند در سلامت مادر و جنین بسیار موثر باشند. در این متن قرار است به موضوع انجام سونوگرافی و تفسیر نتایج آن بپردازیم.

اصلی ترین دلیل استفاده از سونوگرافی چیست؟

سونوگرافی از روش‌های تشخیصی بسیار مهم و دقیق در زمان بارداری است که انجام آن هم مفید و هم لازم است. از سونوگرافی برای اهدافی همچون تایید بارداری، پایش رشد جنین، سلامت مادر، مشکلات و ناهنجاری‌های احتمالی در جنین و موارد ساده‌تر همچون تعیین جنسیت و زمان زایمان استفاده می‌شود.

۱-تشخیص و تائید بارداری زود هنگام

ساک بارداری حدود 3 تا 5 هفتگی و محتویات نطفه داخل ساک حدود ۵ هفتگی قابل روئیت است. جنین درحدود ۵٫۵ هفتگی می تواند مشاهده واندازه گیری بشود. همچنین سونوگرافی می تواند محل بارداری داخل رحم و خارج رحمی را تعیین کند.

۲-خونریزی واژینال در اوایل بارداری

قابلیت زیست پذیری جنین در اوایل بارداری درصورت خونریزی واژینال قابل تشخیص است .تپش قلب جنین حدود ۶ هفتگی و در هفتگی کاملا واضح شنیده میشود . اگرضربان قلب جنین شنیده بشود یعنی ۹۵% احتمال بارداری موفق است . سقط جنین معمولا با تغییر شکل ساک بارداری و عدم حضور جنین یا ضربان قلب به تصویر کشیده می شود.

ضربان قلب جنین در دوران حاملگی بسیار حائز اهمیت است . ضربان قلب عموما در ۶ هفتگی بین ۹۰تا ۱۱۰ تپش در دقیقه و در ۹هفتگی بین ۱۴۰ تا ۱۷۰٫ بین ۵ تا ۸ هفتگی کمتر از ۹۰ تپش در دقیقه ریسک سقط را بالا می برد .

از آنجایی که خیلی از خانم ها در روز چهاردهم تخمک گذاری نمی کنند ، بنابراین داده های سونوگرافی باید با احتیاط تفسیر شود . تشخیص سقط معمولا با چند سونوگرافی انجام می شود . برای مثال ، اگر سونوگرافی یک جنین ۷ میلی متری را روئیت کرد اما نتوانست ضربان قلب آن راکامل تشخیص بدهد ، در این مواقع ۷ تا ۱۰ روز بعد سونو ی مجدد انجام می شود تا خطا کمتر بشود.

زمان آزمایش بارداری که مثبت بوده است هم برای ارزیابی روز دقیق بارداری مفید است .برای مثال وقتی نتیجه تست بارداری ۳ هفته پیش مثبت بوده حدودا سن جنین ۷ هفته در نظر گرفته می شود . چنین اطلاعاتی برای تفسیر سونوگرافی لازم است.

سونوگرافی در سه ماهه ی اول می تواند به تشخیص زودهنگام حاملگی خارج از رحمی هم کمک کند.

۳- تعیین سن حاملگی و ارزیابی اندازه جنین

اندازه گیری بدن جنین می تواند سن حاملگی را منعکس کند. در بیمارانی که آخرین دوره قاعدگی خود را به خاطر ندارند ، این نوع اندازه گیری ها برای تعیین سن جنین لازم است .در ماه های بعد بارداری اندازه گیری پارامترهای رشد جنین را مشخص می کند .

اندازه گیری های زیر معمولا انجام می شود

مقدار CRL (طول فرق سر تا دنبالچه)

این اندازه گیری بین ۷ تا ۱۳ هفتگی انجام می شود و سن دقیق جنین و بارداری را مشخص می کند .نکته مهم این است که وقتی سن بارداری مشخص شد توسط پارامتر crl ، نباید با سونوگرافی دیگری این سن را تغییر بدهید .برای مثال ، اگر یک سونو ی دیگر ۶ تا ۸ هفته بعد انجام شد که یک تاریخ دیگری از بارداری داد که عقب تر بود ، باید اینطور تفسیر بشود که کودک طبق انتظاری که داریم رشد نکرده .

قطر سر جنین (BPD)

قطر بین دو طرف سر جنین . این بعد از ۱۳هفتگی انجام می شود . از ۲٫۴ میلیمتر در ۱۳ هفتگی به حدود ۹٫۵ سانتیمتر می رسد. کودکان مختلف با یک وزن دور سرشان با هم متفاوت است .

طول استخوان ران (FL)

اندازه گیری بزرگترین استخوان بدن می تواند بیانگر رشد طولی جنین باشد.مفید بودن آن مشابه قطر سر جنین است . از ۱٫۵ سانتی متر رشدش در ۱۴ هفتگی به حدود ۷٫۸ می رسد .

دور شکم جنین (AC)

در اواخر بارداری این اندازه گیری مهم است . این بیشتر منعکس کننده سایز و وزن جنین است تا سن جنین . این نوع اندازه گیری ها برای کنترل روال رشد جنین مهم است.

اندازه گیری های دیگری هم در بارداری با سونوگرافی انجام می شود شامل

-مقدار NT (مایع پشت گردن جنین)

-ساک حاملگی (GA)

-برآورد وزن جنین (EFW)

-ضربان قلب جنین (FHR)

با استفاده از یک معادله چند جمله ای از طریق دور سر و دور شکم و طول استخوان ران می توانیم وزن جنین را تخمین بزنیم . برای مثال ، دور سر ۹ سانت و دور شکم ۳۰ وزن تخمینی ۲٫۸۵ کیلوگرم را می دهد.

در سونوگرافی بارداری چه اتفاقی میافتد؟

اولین سونوگرام بین ۶ تا ۸ هفتگی بارداری شما رخ میدهد. در زمان ثبت قرار آزمایش حتماً بپرسید که آیا مثانه شما باید پر باشد یا نه. از آنجا که امواج صوتی در مایعات بهتر حرکت میکنند، مثانه پر میتواند به دقیق بودن تصویر کمک کند.
البته همینطور که رحم و جنین بزرگ میشوند دیگر با وجود مایع احاطه کننده جنین، نیازی به مثانه پر نیست.
در این مراحل اولیه جنین بسیار کوچک است و رحم شما به دهانه تولد جنین نزدیکتر است تا به شکمتان، بنابراین آزمایش مذکور از طریق واژنتان انجام میشود. این آزمایش بی درد است.
دکتر متخصص دستگاه فرستنده امواج صوتی ،که امواج را به رحمتان میفرستد را در واژنتان قرار میدهد.
امواج صوتی پس از برخورد با جنین شما سیگنالی را به دستگاه میفرستند و این سیگنالها تبدیل به تصویری سیاه و سفید از فرزندتان میشود.
البته در این اولین عکس از فرزندتان چیز خاصی مشخص نیست و تصاویر بهتر در هفته ۱۳ به دست میایند که زمان بهتری برای اعلام خبر است.

• سقط جنین
• حاملگی مولار یا اکتوپیک
• سن بارداری نادرست
• بارداری های مکرر

چرا سونوگرافی بارداری مهم است؟

سونوگرافی در بارداری نقش بسیار مهمی در تشخیص و پیگیری سلامت مادر و جنین دارد. با تشخیص زودهنگام مشکلات احتمالی، سونوگرافی می‌تواند به بهبود نتایج بارداری کمک کند.

• تایید بارداری: وجود کیسه جنینی و ضربان قلب جنین را تایید می‌کند.
• تشخیص محل بارداری: محل دقیق بارداری را در رحم مشخص می‌کند
• تشخیص تعداد جنین: تعداد جنین‌ها و کیسه‌های جنینی را تعیین می‌کند.
• ارزیابی رشد جنین: رشد جنین را در طول زمان بررسی می‌کند.
• تشخیص ناهنجاری‌های مادرزادی: در تشخیص ناهنجاری‌های مادرزادی مانند مشکلات قلبی، عصبی، یا ساختاری، کمک می‌کند.
• تشخیص مشکلات جفت و پلاسنتا: مشکلاتی مانند جفت سرراهی و جفت خلفی را تشخیص می‌دهد.
• ارزیابی سلامت جنین: وضعیت جنین مانند ضربان قلب، تنفس و حرکات جنینی بررسی می‌شود.

چرا این سونوگرافی مهم است؟

برای بسیاری از مادران این آزمایش در سه ماهه سوم لازم نیست. ولی اگر بالای ۳۵ سال سن دارید و یا دکتر میخواهد از وضعیت قلب جنین اطمینان حاصل کند، احتمالاً باید یک بار دیگر این سونوگرافی را انجام دهید. (دلایل دیگر ممکن است کم شدن سطح مایع جنین، خونریزی و فشار پیش از موقع بر رحم باشند).
در بیش از ۹۵ درصد موارد غشاوی حامل جنین در جای خود قرار گرفته است ولی اگر برای شما اینطور نبود، دکترتان روش سزارین را توصیه میکند.
اگر از دیابت بارداری رنج میبرید، ممکن است به سونوگرافی داپلر نیاز باشد. این نوع از سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا میزان فشار خون و وضعیت گلبولهای خون را نشان میدهد و مشخص میکند که آیا جنین به اندازه کافی خون میخورد یا نه.