پیشگیری از لب شکری، چگونه است؟

لب شکری و شکاف کام از نقص های مادرزادی است که در در طول بارداری لب و کام نوزاد شکل نمی گیرد.

لب شکری چیست؟

لب ها در هفته ی چهارم تا پنجم بارداری شکل می گیرند. با پیشرفت نوزاد در طول بارداری بافت های بدن و سلول های خاص دو طرف سر به سمت مرکز سر برای شکل دادن به صورت رشد می کنند. لب شکری زمانی رخ می دهد که بافت هایی که لب را شکل می دهد تا قبل تولد کامل به هم نچسبند. نتیجه اش روی لب بالایی ظاهر می شود. این شکاف ممکن است کوچک باشد و یا از لب تا بینی ادامه داشته باشد. لب شکری می تواند در یک طرف لب و یا در وسط لب که بسیار نادر است بروز یابد. کودکان لب شکری ممکن است شکاف کام نیز داشته باشند.

شکاف کام چیست؟

سقف دهان و یا همان کام در هفته ی ششم تا نهم بارداری شکل می گیرد. شکاف کام زمانی رخ می دهد که بافتی که بالای دهان را شکل می دهد در طول بارداری کامل به هم نرسند. در برخی نوزادان جلو و پشت کام شکاف ایجاد می شود. در برخی دیگر تنها یک طرف کام باز است.

مشکلات دیگر لب شکری

کودکان لب شکری که شکاف کام دارند یا ندارند برای غذا خوردن و واضح صحبت کردن مشکل دارند و حتی مشکلات شنوایی و مشکل در دندان هایشان نیز ممکن است داشته باشند. بر اساس آمار در آمریکا سالانه 2650 نوزاد با شکاف کام و 4440 نوزاد لب شکری چه با مشکل شکاف کام باشند یا نباشند، متولد می شوند. یکی از شایع ترین مشکلات مادرزادی در ایالت متحده تولد نوزادان لب شکری است. بر اساس نوع شکافی که وجود دارد، میزان شدت شکاف های صورت و دهان از 50 درصد الی 80 درصد متفاوت است.

علل ها و فاکتورهای خطرزا در لب شکری

علل شکاف های دهانی و صورت در میان نوزادان ناشناخته است. برخی از کودکان لب شکری و یا شکاف کام دارند زیرا در ژن هایشان تغییراتی بوجود آمده است. این دو مشکل به دلیل ترکیب علائم ژنتیکی و عوامل دیگری مانند موقعیت مادر و یا چیزهایی که مادر در طول بارداری می خورد و می نوشد و مصرف برخی از داروها، بوجود می آید.

فهمیدن این فاکتورهای یکسان در نوزادان لب شکری باعث می شود تا به علل بروز آن دست یابیم. اخیرا یافته های مهمی از برخی از فاکتورهای خطرزا به دست آمده که عبارتند از:

سیگار کشیدن زنانی که در طول بارداری سیگار می کشند بیشتر در معرض داشتن نوزاد لب شکری هستند.

دیابت مادران دیابتی که قبل از بارداری نیز دیابت داشتند بیشتر در معرض خطر داشتن نوزاد لب شکری هستند.

استفاده از برخی از داروهای خاص زنانی که از داروهای خاصی برای صرع مانند توپیرامیت ، والپوریک اسید در سه ماه اول استفاده می کنند بیشتر در معرض خطر داشتن نوزاد لب شکری هستند.

تشخیص لب شکری

شکاف های دهان و صورت به خصوص لب شکری چه با شکاف کام همراه باشد یا نباشد، در طول بارداری با فراصوت قابل تشخیص هستند. همچنین بعد از اینکه نوزاد متولد شود نیز قابل تشخیص است. برخی اوقات نوع خاصی از شکاف کام در طول زندگی کم کم مشخص می شود.

مدیریت و درمان لب شکری

خدمات و درمان ها برای نوزادانی که با مشکلات شکاف دهان و صورت متولد می شوند بر اساس شدت شکاف، سن نوزاد، نیاز او و یا سایر نقص های مادرزادی و سندرم ها متفاوت است. عمل جراحی برای تعمیر کردن لب شکری معمولا در روزهای اولیه ی تولد و در طول ۱۲ ماه اول زندگی نوزاد توصیه می شود که انجام شود. عمل جراحی برای برطرف کردن شکاف کام در ۱۸ ماه اول زندگی و یا زودتر نیز امکان پذیر است. بسیاری از کودکانی که نیاز به جراحی های بیشتری دارند معمولا باید سن شان بیشتر شود تا عمل جراحی صورت گیرد.

این عمل های جراحی می تواند ظاهر و صورت نوزاد و حتی مشکلات تنفسی، شنوایی و صحبت کردن نوزاد را نیز بهبود بخشند. کودکانی که با شکاف های دهان و صورت متولد می شوند درمان های دیگری نیز مانند ارتودنسی و گفتار درمانی نیز ممکن است نیاز داشته باشند.

از آنجایی که نوزادانی که با شکاف صورت و دهان متولد می شوند خدمات زیادی از همان بدو تولد و حتی تا زمان بزرگسالی نیاز دارند در آمریکا مراکز مخصوصی برای این نوزادان با این مشکلات مادرزادی ایجاد شده است. این مراکز دارای پزشکان و متخصصانی با تجربه در این زمینه است. این مراکز درمانی در آمریکا و برخی از کشورهای دیگر نیز بوجود آمده اند و توسعه یافته اند. در زمان درمان بیشتر نوزادان با شکاف های دهانی و صورت معمولا کاملا درمان می شوند. برخی از کودکانی دارای شکاف هایی در صورت و دهان شان هستند معمولا اگر متوجه این تفاوت خود با سایر کودکان شوند در اعتماد به نفس شان مشکلاتی رخ خواهد داد. ارتباط با گروه های حمایتی و حمایت خانواده نیز می تواند خیلی برای کودکان و خانواده هایی که کودکانی با مشکلاتی در صورت و دهان و سرشان دارند بسیار کمک کننده باشند.