چه سازی برای کودکان مناسب است؟

چه سازی برای کودکان مناسب است؟ پاسخ این سوال بستگی به سن کودک، میزان علاقه کودک به سبک موسیقی و نوع صدا، وضعیت جسمانی و ... دارد.
اکثر انسان‌ها کم و بیش به موسیقی علاقه دارند و مشتاق‌اند که خود یا فرزندانشان به فراگیری یک ساز مشغول شوند. برخی به موسیقی کلاسیک غربی و برخی به موسیقی اصیل ایرانی علاقمندند ولی هنگام تصمیم گیری این سوال برایشان پیش می‌آید که چه سازی برای کودکشان مناسب‌تر است؟! با ما همراه باشید تا بفهمیم چه سازی برای کودکان مناسب است؟

چه سازی برای کودکان مناسب است؟
از مهم‌ترین قسمت‌های کلاس موسیقی انتخاب ساز برای یادگیری است، زیرا انتخاب ساز مناسب در ادامه دادن یا رها کردن کلاس موسیقی بسیار موثر است. با توجه به اینکه امروزه ساز‌های ایرانی و غربی بسیار متنوع شده‌اند پس باید کمی بیشتر برای انتخاب ساز وقت گذاشت. قابل ذکر است همین که فرزند دلبندتان بتواند با ساز انتخابی ارتباط خوبی برقرار کند و ابتکار و نوآوری‌هایی با آن ساز ارائه دهد یعنی در موسیقی موفق شده است. به طور کلی همه‌ی کودکان توانایی زدن هر سازی را دارند و نمی‌توان به طور قطع گفت که مثلا کودک ۷ ساله باید فلان ساز را انتخاب کند، ولی توجه به برخی نکات به کودک و والدین کمک می‌کند که انتخاب درست تری داشته باشند. در ادامه نکات مهم برای انتخاب ساز را خواهیم گفت.

نکات مهم در انتخاب ساز برای کودکان
به طور کلی کلاس موسیقی و اینکه چه سازی برای کودکان مناسب است را با توجه به دو رده سنی زیر ۷ سال و بالای ۷ سال بیان شده است.
۱. کودکان زیر ۷ سال
اگر قصد دارید فرزندتان را به کلاس موسیقی بگذارید و او زیر ۷ سال سن دارد، برای موفقیت بیشتر بهتر است که با کلاس ارف (موسیقی کودک) شروع کنید. در کلاس‌های ارف ساز‌های بلز و فلوت ریکوردر همراه با بازی و سرگرمی به کودکان آموزش داده می‌شود و در طی کلاس با ترفند‌های مربی موسیقی و بازی، کودک به موسیقی علاقمند می‌شود. در پایان دوره ساز‌های موسیقی را به بچه‌ها معرفی می‌کنند و کودک با توجه به شناختی که نسبت به صدا‌ها و اصوات موسیقایی پیدا کرده و همچنین به کمک مربی و شناختی که از کودک در کلاس پیدا کرده است، ساز مناسب و مورد علاقه‌ی کودک انتخاب می‌شود. این روش انتخاب ساز باعث می‌شود که کمتر منجر به رها کردن کلاس موسیقی شود.
۲. کودکان بالای ۷ سال
برای انتخاب ساز کودکان بالای ۷ سال رعایت نکات زیر حائز اهمیت است:
-توجه به علاقه کودک: برای مشخص کردن علاقه کودک می‌توان برای او انواع سبک‌های موسیقی را پخش کنید تا گوش دهد. انواع موسیقی از موسیقی کلاسیک غربی گرفته تا موسیقی سنتی ایرانی. یا می‌توانید او را به کنسرت‌های مختلف ببرید و درمورد سبک موسیقی آن کنسرت با او صحبت کنید. پس از انتخاب سبک مورد علاقه می‌توانید ساز‌های موسیقی را به او معرفی کنید. برای این کار می‌توانید او را به یک مغازه‌ی ساز فروشی یا یک آموزشگاه موسیقی ببرید تا با تک تک ساز‌ها آشنا شود و صدای آن‌ها را به صورت زنده بشنود و ساز مورد علاقه‌اش را انتخاب کند. انتخاب و نواختن سازی که کودک به آن علاقه نداشته باشد احتمال شکست در موسیقی و رها کردن آن را بالا می‌برد.
-توجه به وضعیت جسمانی و فیزیکی کودک: هرچند تمامی ساز‌ها مثل ویولن، گیتار، تار و ... در سایز‌های کوچک برای کودکان با جثه‌های مختلف وجود دارد، ولی ساز‌هایی مانند ترومپت و یا ترومبون کمتر در ابعاد کوچک وجود داشته و ممکن است نواختن آنها برای افرادی با اندام کوچک و بازوان ضعیف دشوار باشد. همچنین برخی از ساز‌های بادی به دستگاه تنفسی بسیار قوی احتیاج دارد. یا به عنوان مثالی دیگر برای ساز پیانو باید کودک حداقل در حالت ایستاده به کلاویه‌ها تسلط نسبی داشته و قدرت فیزیکی لازم برای فشار دادن کلاویه‌ها را داشته باشد.
-علاقه به خوانندگی: اگر کودک شما به خوانندگی و آواز خواندن علاقه دارد پس باید ساز‌هایی مانند نی و فلوت و دیگر ساز‌های دهانی را از دایره‌ی انتخابی خود حذف کنید.
-در هنگام انتخاب ساز به فضای منزل خود دقت کنید که آیا فضای کافی برای نگهداری آن ساز دارید یا نه و نکته‌ی مهم دیگر به خصوص برای آپارتمان نشین‌ها، اینکه آیا سر و صدای ایجاد شده از ساز برای اطرافیان و همسایگان مزاحمت ایجاد می‌کند یا نه! به عنوان مثال سازی مثل ترومبون یا ساکسیفون دارای صدای بسیار بلندی است. شاید قبول نکنید، ولی همین موضوع اخیر می‌تواند مانع تمرین و پیشرفت فرزند شما شود.
-قبل از قول دادن به کودک برای خرید فلان ساز، از قیمت ساز اطلاع پیدا کنید.

و اما کودکی که به آواز علاقه دارد!
نکته بسیار مهم در فرا گیری آواز برای کودکان و نوجوانان این است که آواز برای سنین پایین ۱۵ سال و زمانی که صدای بچه‌ها به بلوغ نرسیده‌اند، توصیه نمی‌شود. اما کلاس‌های آواز خوانی دسته جمعی از سن سه سالگی باعث رشد و علاقه آن‌ها به موسیقی خواهد شد.
برای آشنایی با انواع ساز‌ها می‌توانید به مقالات "آشنایی با آلات موسیقی غربی" ، "معرفی آلات موسیقی ایرانی (سازهای موسیقی دستگاهی ایران)" و "معرفی آلات موسیقی ایرانی (ساز‌های موسیقی نواحی ایران)" مراجعه فرمایید.