حسادت فرزند اول، آموزش رفتار درست با او

حسادت فرزند اول به فرزند تازه متولد شده دغدغه بسیار مهمی برای زوج هاست، تا جایی که نگرانی از این احساس باعث می شود از داشتن فرزند جدید منصرف شوند. رفتارهایی که والدین در مقابل حسادت فرزند اول نشان می دهند می تواند بسیار آسیب زا باشد. باید بدانید که حسادت، طبیعی ترین حس فرزند اول به نوزاد تازه است و او به دلیل از بین رفتن جایگاه قدرت و توجه خود، قطعا این رفتار را خواهد داشت. شما با آگاهی از علل حسادت فرزند اول خود و نحوه برخورد مناسب با او می توانید مانع از ریشه دواندن این حس در شخصیت کودکتان شوید. اشتباهات ساده شما می تواند حسادت فرزند اول را بیشتر کند. در این مطلب به طور مفصل راه هایی برای کنترل حسادت فرزند اول و آموزش رفتار درست به او را بیان کرده ایم.

نشانه های حسادت فرزند اول چیست؟

آگاهی از اینکه حسادت یک امر طبیعی در کودکان است باعث می شود خانواده ها با آرامش بیشتری نسبت به این موضوع برخورد کنند. کودک اول زمانی که محبت والدین به فرزند تازه را می بیند ممکن است بی قراری کرده و بی دلیل گریه کند. بی توجهی می تواند باعث شب ادراری و بیدار شدن زیاد هنگام خواب شود. محبت فرزند اول به نوزاد تازه معمولا اغراق شده و با خشونت است. او را بغل می کند و شدیدا فشار می دهد. روی او می خوابد و حس متناقضی از آسیب زدن و ابراز علاقه نشان می دهد. به وسایل منزل یا اسباب بازی های خودش آسیب می زند و پرخاشگر و منزوی می شود.

حسادت فرزند اول به چه دلیل اتفاق می افتد؟

معمولا والدین از تولد فرزند اول خوشحالند و وقت و توجه زیادی را صرف این بچه تازه می کنند. فرزندان اول در هر حالتی، مورد توجه فوری و تقسیم نشده والدین قرار می گیرند. نکته مثبت این اتفاق این است که حس اعتماد به نفس به آنها القا می شود اما می تواند باعث شود آنها انحصار طلب، ارباب منش و حتی پرتوقع بار بیایند.

تقسیم قدرت و توجه:

فرزندان اول در زمانی مزایای قدرت را چشیده اند و تمام توجه و قدرت والدین و حتی اطرافیان را کسب کرده اند، بنابراین با ورود یک فرزند دیگر، آنها جایگاه خود را در خطر دیده و احساس شکست می کنند. این احساس از دست دادن قدرت و توجه، در تمام فرزندان اول اتفاق می افتد و لازم است والدین آگاه باشند و تعادل را برقرار کنند.

آزمون و خطا در تربیت:

به دلیل بی تجربه بودن والدین، معمولا فرزند اول با آزمون و خطای والدین بزرگ می شود. بنابراین وقتی او شرایط تسلط شما را نسبت به تربیت فرزند جدید می بیند، احساس بدی به او دست می دهد.

مرزهای فرزند بزرگ رعایت نشده:

ممکن است فرزند جدید به هر نحوی وارد مرزهای فرزند بزرگ شود. لباس های او، اسباب بازی های او و هر چیزی که مال اوست، برای فرزند بزرگ حیثیتی است و ممکن است به این اتفاق اعتراض کند و باعث ایجاد ناراحتی شود. اعتراض او را بپذیرد و تا حد امکان بدون اجازه فرزند بزرگ، چیزی از اموال او را به نوزاد تازه ندهید و سعی کنید عدالت و برابری را رعایت کنید.

سن مناسب فرزند اول برای ورود فرزند جدید

مناسب ترین اختلاف برای فرزندان اول و دوم، حداقل سه سال و بهترین آن ۵ تا ۷ سال است. به دلیل اینکه فرزند اول به پختگی و درک لازم نسبت به یک فرزند دیگر رسیده و راحت تر می توان با او درباره لزوم حضور یک خواهر یا برادر صحبت کرد. فراموش نکنید که قبل از اقدام به بارداری مجدد، با تک فرزند خود صحبت کنید و از مزایای حضور یک نوزاد جدید صحبت کنید و سعی کرده تا او را مشتاق و قانع نمایید.

راه های کاهش حسادت فرزند اول

فرزند دوم همبازی جدید برای فرزند اول:

به کودکتان بگویید چقدر حضور یک نوزاد جدید سرگرم کننده است و چقدر می تواند با او بازی کند. او در ابتدای تولد نوزاد جدید ممکن است باور نکند که یک کودک کوچک و قرمز رنگ چگونه می تواند سرگرم کننده باشد. شما لازم است ناتوانی نوزاد جدید را به فرزند اول بگویید و بازی هایی که می تواند با او بکند را توضیح دهید.

از آسیب پیشگیری کنید:

اولین هدف شما محافظت از نوزاد جدید و سپس آموزش فرزند بزرگتر درباره اینکه چگونه باید با خواهر یا برادرش رفتار کند، می باشد. باید نحوه بازی کردن با کودک جدید را به او آموزش دهید، با او صحبت کنید، او را راهنمایی کرده و تشویق کنید. دقت کنید تا زمانی که از آسیب زا نبودن حسادت فرزند اول مطمئن نشدید، آن دو را با هم تنها نگذارید. حسادت فرزند اول می تواند او را وادار به کاری جبران ناپذیر بکند، محافظت از آن ها حتی در مقابل احساساتشان بر عهده شماست.

مسائل پزشکی خود را توضیح دهید:

ممکن است فرزند اول از مراجعه پر تعداد شما به پزشک در دوران بارداری بترسد و نگران بشود و حس خشم و نگرانی نسبت به فرزند در شکم شما داشته باشد. لازم است توضیح دهید که چرا به پزشک مراجعه می کنید. عکس های سونوگرافی را به او نشان داده و راجع به فرزند جدید رویا پردازی کنید.

فرزند دوم را بهانه نکنید:

از جملاتی مثل "سر و صدا نکن تا نوزاد بیدار نشود"، "نمی توانیم بازی کنیم و نمی توانیم به پارک برویم چون نوزاد خواب است" و ... پرهیز کنید. سعی کنید دلایل دیگری برای قانع کردن فرزند اول پیدا کنید. مثلا "الان دستم بند است یا باید صبر کنی تا بعد از ناهار به پارک برویم".

هرگز با جملاتی مثل "تو از نوزاد جدید بدت می آید" یا "تو خواهر یا برادر بدی هستی که نوزاد را اذیت می کنی" یا "تو دوست داری او آسیب ببیند" کودک بزرگ را تحریک نکنید. به او توضیح دهید که چون نوزاد است باید مراقب او باشید و لازم است مامان برای او هم وقت بگذارد.

از زمان های خالی برای فرزند اول استفاده کنید:

وقتی نوزاد خواب است سعی کنید تمام وقتتان را برای کودک بزرگتر بگذارید و به او بفهمانید که توجه را از دست نداده. اما مهم است که حتی اگر نوزاد بیدار است نیز با کودک بزرگ بازی کنید. در کل زمان بیشتری را برای کودک اول بگذارید. عشق و ابراز علاقه به فرزند اول را افزایش دهید. باید برای او زمان بگذارید و از یک کودک توقع درک منطقی نداشته باشید.

به فرزند اول مسئولیت دهید اما توقعتان را بالا نبرید:

از فرزند بزرگ توقع زیادی نداشته باشید و انتظارات را بالا نبرید. او نیز کودک است و توانایی استدلال و درک منطقی شرایط را ندارد. در زمان اشتباهات کودک، جمله تو بزرگتری را بکار نبرید. در رسیدگی و انجام کارهای نوزاد از فرزند اول کمک بخواهید و اجازه دهید جایگاه مهمی در خانواده داشته باشد. به این صورت مسئولیت پذیری کودک نیز تقویت می شود.

پرهیز از مقایسه:

هرگز آن ها را باهم مقایسه نکنید. در خوابیدن، در غذا خوردن در سروصدا کردن یا در مورد وزن هیچ کدام جایز نیست. کودک اول این مسائل را به چشم انتقاد نگاه می کند.

کنترل بیش از حد ممنوع:

بیش از حد فرزند بزرگ را کنترل نکنید. قوانین سخت گیرانه، مخصوصا بدون توضیح دلیل، باعث افزایش حسادت فرزند اول می شود. اعتماد به نفس او را با انتقاد و سخت گیری از بین نبرید.

سخن آخر:

تربیت فرزند مسئله بسیار پیچیده ایست. بسیاری از آسیب های دوران بزرگسالی، ناشی از اتفاقات دوران کودکی می باشد. شاید فکر کنید نحوه تربیت دو یا سه فرزند را بلدید و همانطور که دیگران به شما می گویند، دارید درست عمل می کنید. اما یک اشتباه در تربیت، نه تنها خود فرزند، بلکه نسل آینده ای که تحت تاثیر فرزند شما هستند آسیب می بینند. بنابراین تربیت فرزند آن هم در شرایط اجتماعی امروزی، نیازمند آگاهی، انعطاف، دانش و همراهی یک متخصص است. ارتباط با یک مرکزی که خدمات مشاوره کودک ارائه می دهد می تواند در تمامی مراحل رشد شناختی کودک تان از آن بهره ببرید.