علت خارش واژن در زنان چیست؟

خارش واژن یکی از علائم ناراحت کننده و گاهی دردناک است که به دلیل مصرف از بعضی مواد شوینده، عفونت و یائسگی به وجود می‌آید. همچنین ممکن است عامل آن بعضی از اختلالات پوستی یا بیماری‌های آمیزشی باشد. در موارد نادر، خارش واژن ممکن است به دلیل استرس یا سرطان مهبل گسترش پیدا کند.
در بیشتر موارد خارش واژن یک عارضه معمولی است و نباید باعث نگرانی شود. اما اگر خارش واژن خیلی شدید است یا اگر فکر می‌کنید دلیل نهفته دیگری برای آن وجود دارد حتما به پزشک مراجعه نمایید. پزشک می‌تواند دلیل خارش واژن را با معاینه یا آزمایش تعیین کند. همچنین می‌تواند شیوه مداوا و داروهای مناسب را تعیین کند.

علت خارش واژن چیست؟
در زیر دلایل مختلف خارش واژن و ناحیه اطراف آن توضیح داده شده است.
مواد سوزش‌آور. قرار گرفتن واژن در معرض مواد شیمیایی سوزش‌آور میتواند باعث خارش واژن شود. این مواد باعث واکنش‌های آلرژیکی می‌شود که جوش‌های خارش‌دار را روی نقاط مختلف بدن از جمله واژن به وجود می‌آورد. مواد سوزش‌آور رسان معمول عبارتند از:
-صابون؛
-ماده معطر حمام؛
-اسپری‌های زنانه؛
-دوش واژن؛
-وسایل جلوگیری؛
-کرم‌ها؛
-پمادها؛
-مواد شوینده؛
-پودرهای رختشویی؛
-نرم‌کننده لباس؛
-دستمال توالت معطر.
اگر دچار دیابت هستید یا بی اختیاری ادرار هستید، ممکن است ادرار باعث ناراحتی و خارش واژن شود.
بیماری‌های پوستی. بعضی از بیماری‌های پوستی مثل اکزما و پسوریازیس (صدفک) می‌تواند باعث قرمزی و خارش در ناحیه تناسلی بشود. اکزما که به نام درماتیت آتوپیک نیز شاخته می‌شود نوعی جوش است که در درجه اول در بدن افراد مبتلا به آسم و آلرژی به وجود می‌آید. این جوش، تقریبا قرمز رنگ، خارش دار با بافت فلس مانند است. جوش‌های افراد مبتلا به اکزما ممکن است روی واژن گسترده شود.
پسوریازیس یک عارضه شایع پوستی است که باعث فلسه شدن، خارش دارشدن، تکه تکه شدن، کنده شدن و بند بند شدن پوست می‌شود. ظهور این بیماری ممکن است روی واژن باشد.
عفونت قارچی. قارچ به طور طبیعی روی واژن وجود دارد و معمولا باعث مشکل خاصی نمی‌شود اما اگر رشد آن بدون کنترل باقی بماند عفونت به وجود می‌آید. این عفونت که به عنوان عفونت قارچی واژن هم شناخته می‌شود از هر ۴ خانم، ۳ خانم را در مقاطعی از زندگی درگیر می‌کند.
این عفونت معمولا بعد از مصرف دوره‌ای از آنتی بیوتیک‌ها نمایان می‌شود چون این نوع دارو باعث می‌شود باکتری‌های مفید از بین بروند. باکتری‌های مفید برای تحت کنترل بودن میزان رشد قارچ واژن ضروری هستند. رشد بیش از حد قارچ در واژن موجب علائم ناراحت‌کننده‌ای مثل خارش، سوزش و ترشحات تکه تکه می‌شود.
واژینوز باکتریایی. واژینوز باکتریایی عامل دیگر خارش واژینال است. مثل عفونت قارچی واژن، واژینوز هم با عدم تعادل باکتری‌های طبیعی خوب و بد در واژن به وجود می‌آید. این حالت معمولا علامت خاصی ندارد. اما گاهی با علائمی مثل خارش واژن، و ترشحات غیر عادی بدبو همراه است. ترشحات ممکن است رقیق و خاکستری پررنگ یا سفید و در بعضی از موارد، کف مانند است.
بیماری‌های آمیزشی. بسیاری از بیماری‌های آمیزشی در هنگام رابطه جنسی محافظت نشده به وجود آمده و باعث خارش واژن می‌شود. این بیماری‌ها عبارت هستند از:
-کلامیدیا؛
-زگیل تناسلی؛
-سوزاک؛
-تبخال تناسلی؛
-تریکومونیازیس.
این بیماری‌ها همچنین باعث علائم دیگری مثل گسترش غیر عادی عفونت، ترشحات سبز یا زرد، و درد در زمان ادرار کردن می‌شود.
یائسگی. زنانی که وارد دوره یائسگی می‌شوند یا آنهایی که قبلا یائسه شده‌اند بیشتر در معرض خارش واژن قرار دارند. دلیل این اتفاق کاهش استروژن است که در زمان یائسگی اتفاق افتاده و باعث ضعیف شدن واژن می‌شود. در این حالت، موکوس رقیق شده و واژن دچار خشکی می‌شود. در نتیجه خارش واژن و درد در ناحیه تناسلی به وجود می‌آید.
استرس. استرس فیزیکی و عاطفی می‌تواند باعث خارش و ناراحتی واژن شود اما این حالت خیلی شایع نیست. وقتی که استرس، سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند بدن بیشتر در معرض عفونت‌هایی قرار می‌گیرد که باعث خارش واژن می‌شوند.
سرطان مهبل. در موارد نادر، خارش واژن علامت سرطان مهبل است. سرطان مهبل یک نوع سرطان است که در مهبل که بخش خروجی اندام تناسلی زن (لب‌های داخلی و بیرونی واژن، کلیتوریس، و دهانه واژن) می‌شود. سرطان مهبل همیشه داراری علامت نیست اما گاهی با علائمی مثل خارش، خونریزی غیر نرمال، یا درد در ناحیه مهبل مشاهده می‌شود.
اگر پزشک در مراحل اولیه بیماری آنرا تشخیص دهد، می‌تواند به طور موفقیت آمیز درمان شود. به همین دلیل است که چکاپ‌های سالیانه ضروری است.

آیا در صورت داشتن خارش واژن باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر خارش واژن به شکلی است که فعالیت‌ها و خواب شما را مختل می‌کند باید به پزشک مراجعه نمایید. درمان‌هایی وجود دارد که ناراحتی ناشی از خارش واژن را کم می‌کند. همچنین در صورتی که خارش واژن بیش از ۱ هفته وجود داشته و یا با علائم زیر همراه باشد باید به پزشک مراجعه نمایید:
-تاول روی مهبل؛
-درد یا حساس شدن ناحیه تناسلی؛
-قرمزی و ورم واژن؛
-مشکل در ادرار کردن؛
-ترشح غیر عادی واژینال؛
-ناراحتی در زمان رابطه جنسی.

در جریان معاینه پزشک چه اتفاقی می‌افتد؟
پزشک سوالاتی در مورد علائم بیماری مثل شدت خارش و نیز مدت بروز آن می‌پرسد. همچنین ممکن است در مورد رابطه جنسی و نزدیکی شما سوال کرده و معاینه لگنی هم انجام دهد.
در جریان معاینه لگنی، پزشک مهبل را معاینه می‌کند. گاهی هم با استفاده از اسپکولوم داخل واژن را چک می‌نماید. ممکن است وقتی در حالتی که دستکش پوشیده انگشت خود را داخل واژن کرده و شکم را به سمت پایین فشار دهد. او با این کار ناهنجاری‌های دستگاه تناسلی را بررسی می‌کند.
همچنین ممکن است نمونه‌ای از بافت پوست را از مهبل و یا نمونه ترشحات را جمع‌آوری کرده و به آزمایشگاه ارسال نماید. گاهی هم تجویز پزشک آزمایش ادرار یا آزمایش خون است.

درمان دارویی خارش واژن چگونه است؟
به محض آنکه پزشک علت خارش واژن را پیدا نماید روند درمان را آغاز می‌کند. نوع درمان به عامل ایجاد این عارضه بستگی دارد.
عفونت قارچی واژن. پزشک می‌تواند عفونت قارچی واژن را با داروهای ضد قارچ درمان نماید. این داروها به شکل‌های مختلفی مثل کرم، پماد یا قرص موجود هستند. اگر خواستید از داروهای بدون نسخه استفاده نمایید بهتر است با پزشک مشورت نمایید.
واژینوز باکتریایی. پزشک معمولا این بیماری را با آنتی بیوتیک درمان می‌کند. آنتی بیوتیک مورد نظر یا به شکل قرص است که باید به صورت خوراکی مصرف شود یا پمادی است که باید به واژن مالیده شود. فراموش نکنید که هر دو حالت باید به منظور کامل کردن دوره درمان، مصرف دارو را به طور کامل انجام دهید.
بیماری‌های آمیزشی. بیماری‌های آمیزشی را می‌توان با آنتی بیوتیک،داروهای ضد ویروس و ضد انگل درمان کرد. باید داروها را منظم مصرف کرده و تا زمان برطرف شدن عفونت و بیماری از رابطه جنسی خودداری نمایید.
یائسگی. خارش واژن مربوط به یائسگی را می‌توان با کرم استروژن، قرص یا وارد کردن حلقه واژن درمان کرد.
سایر عوامل. معمولا در حالتی که عواملی بجز عوامل بالا باعث خارش واژن می‌شوند، بیماری خود بخود برطرف می‌شود. برای کاهش ورم و ناراحتی می‌توانید از کرم و لوسیون استروئیدی استفاده کنید. اما نباید زیاده‌روی کنید چون مصرف بیش از اندازه از این محصولات باعث ناراحتی مزمن و خارش بیشتر می‌شود.

درمان‌های خانگی خارش واژن چگونه است؟
با رعایت نکات بهداشتی و تغییر عادت‌های زندگی میتوانید تا حدود زیادی از خارش واژن جلوگیری نمایید. با انجام چند اقدام ساده می‌توانید جلوی خارش واژن و عفونت بگیرید:
-برای پاک کردن ناحیه تناسلی از آب گرم و صابون‌های ملایم استفاده نمایید؛
-از مصرف صابون‌ها، لوسیون‌ها و مواد معطر حمام خودداری نمایید؛
-از مصرف اسپری و دوش واژینال خودداری نمایید؛
-لباس‌های مرطوب را بلافاصله بعد از شنا و ورزش از تن خارج نمایید؛
-لباس نخی پوشیده و لباس زیر خود را هر روز عوض نمایید؛
-ماست پروبیوتیک بخورید تا احتمال عفونت قارچی کم شود؛
-در رابطه جنسی خود از کاندوم استفاده نمایید؛
-بعد از مدفوع، بدن را از جلو به سمت عقب تمیز نمایید