اختلالات خواب کودکان، راه می رود و حرف می زند
تخمین زده شده است که ده تا پانزده درصد تمام کودکان دست کم یکبار در کودکی در خواب راه رفته‌اند.
تخمین زده شده است که ده تا پانزده درصد تمام کودکان دست کم یکبار در کودکی در خواب راه رفته‌اند. بیشتر آنها این رفتار را ترک می‌کنند؛ ولی حدود دو درصد آنها تا هنگام بلوغ نیز این کار را ادامه می‌دهند. در خواب راه رفتن یا خواب گردی تظاهر بدنی یک خواب (منظور رؤیای شبانه است نیست و همچنین با مشکلات روانی یا تنش‌های عاطفی ارتباطی ندارد زیرا حتی در هنگامی که کودک خواب می‌بیند نیز اتفاق نمی‌افتد. به نظر می‌رسد که این مسأله ارثی و خانوادگی باشد.
وقتی کودکی در هنگام شب راه می‌رود، چشم‌هایش باز ولی خیره و بیرون زده است و این طور به نظر می‌رسد که جایی را نمی‌بیند. این راه رفتن‌ها که بین چند دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد، معمولا ضرری ندارد، به جز این که کودکان (یا بالغینی) که بدون مراقبت کسی در خواب عمیق در حال قدم زدن هستند می‌توانند به خودشان آسیب بزنند. این بدان معناست که شما به عنوان پدر یا مادر، باید راه‌هایی را پیدا کنید که وقتی کودک در خواب راه می‌رود، به خودش آسیب نرساند.
این به معنای مجبور کردن و ترساندن کودک نیست، زیرا مجبور کردن و ترساندن کودک می‌تواند خطرناک‌تر از خوابگردی کودک باشد. در عوض، فکر خود را روی ترتیب دادن محیطی آرام و امن که در آن کودک آسیب نمی‌بیند و یا به کار بردن وسایلی که به سرعت، راه رفتن او در هنگام شب را مشخص کنند، متمرکز کنید. از کودکان بزرگ‌تر بخواهید که در این مورد، راه‌های مناسبی پیشنهاد دهند.
کودکانی که هنگام شب راه می‌روند
1- «هشداردهنده‌هایی» ترتیب دهید
اگر هدف شما این است که وقتی کودک راه می‌رود، هم کودک و هم خودتان بیدار شوید به در اتاق کودک زنگ آویزان کنید یا این که در اتاق کودک چشم الکترونیکی نصب کنید، تا هنگامی که کودک بلند می‌شود و شروع به قدم زدن می‌کند، زنگ به صدا درآید.
2- راه بیرون رفتن را مسدود کنید
نوجوان سیزده ساله‌ای را می‌شناختیم که یکبار هنگامی که خواب بود با لباس زیر از منزل بیرون آمده بود. او چنان از این کار نگران و پریشان شده بود که فردا یک کلاه کاسکت، یک صندلی و یک سطل آشغال را پشت در اتاقش گذاشته بود تا اگر مجددا از اتاق بیرون رفت، سروصدای تولید شده او را از خواب بیدار کند. خوشبختانه، این کار مؤثر واقع شد. در مورد کودکان کوچک‌تر، قفل را قدری بالاتر از حد معمول نصب کنید تا دست کودک نتواند به راحتی به آن برسد. یا این که فنر یا کشی به در نصب کنید که کودک در اتاق محبوس نشود، ولی مجبور شود برای ترک اتاق کمی تلاش کند. بدین ترتیب، کودک مطمئنا هنگامی که تلاش می‌کند از اتاق بیرون بیاید، از خواب بیدار می‌شود و در عین حال، در هنگام خطر نیز می‌تواند از اتاق بیرون بیاید. توجه کنید که هرگز در را روی کودک قفل نکنید.
3- پیشنهاد زیر را به کار گیرید
روش‌های کسب آرامش را با تصور راه نرفتن همراه کنید. این روش را در جریان یک وضعیت آرام قبل از خواب (روز یا شب) تمرین کنید. هنگامی که کودک کاملا آرام گرفته است، از او بخواهید که تصور کند در رختخواب نشسته است و می‌خواهد شروع به خوابگردی کند، ولی درست زمانی که از جا بلند می‌شود، از خواب برمی‌خیزد. یا او را وادارید که تصور کند گرفتن دستگیره در باعث بیدار شدن او می‌شود. ابتدا صحنه را برای او شرح دهید و سپس از او بخواهید که صحنه را خودش تصور کند. او را وادارید که تصور کند چه احساس شادی و غروری به او دست می‌دهد و حتما موفقیت او را تحسین کنید. در مورد بعضی از کودکان، تصور منفی بهتر عمل می‌کند. برای مثال، کودک را وادارید که تصور کند در خواب از رختخوابش بیرون آمده است و در حال پرت شدن از پله‌هاست و در این حال به خودش می‌گوید: «بایست! بایست! به رختخواب برگرد!» تا حد امکان این صحنه را واقعی و ترسناک مجسم کنید. سپس از کودک بخواهید که صحنه را با تصور ذهنی خودش که سالم و آرام در رختخواب خوابیده است کامل کند.
4- کاهش دفعات خوابگردی کودک را تحسین کنید و به او جایزه بدهید
کاری کنید که کودک بداند وقتی دفعات خوابگردی او کم‌تر می‌شود، شما خوشحال می‌شوید: «جو، خوشحالم که این هفته فقط یک بار در خواب راه رفتی. خیلی خوبه! تو بالاخره جایزه رو بردی.» همچنین می‌توانید از جوایز و جداول «رسمی‌تر» استفاده کنید. اگر چنین کاری می‌کنید، به کودک، هم برای راه رفتن و هم برای بیدار شدن در هنگام راه رفتی شبانه، نمره بدهید.
5- از دارو استفاده کنید
اگر کودک شما همیشه در خواب راه می‌رود با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. گاهی، دارو می‌تواند الگوی خواب کودک را تغییر دهد.
کودکانی که در خواب حرف می‌زنند
بیشتر کودکان گاهی در خواب حرف می‌زنند. این مسأله، زمانی به صورت مشکل مطرح می‌شود که باعث بیداری اعضای خانواده شود. با این حال، اگر شما آن را مشکل تلقی می‌کنید، می‌توانید راه حل‌های زیر را امتحان کنید:
۱- آن را نادیده بگیرید
در بیشتر موارد هر چه به حرف زدن کودک کم‌تر توجه کنید، احتمال این که زودتر خاتمه پیدا کند بیشتر می‌شود. به صدا توجه نکنید و روز بعد اصلا اسمی از آن نبرید.
۲- مکان خوابیدن افراد را تغییر دهید
اگر حرف زدن کودک باعث ناراحتی افراد می‌شود، می‌توانید اتاق آنها را جدا کنید و یا این که در را ببندید.
۳- علت را جستجو کنید
اگر به نظر می‌رسد که حرف زدن کودک در هنگام خواب در اثر هیجان بیش از حد است، سعی کنید، بازی‌های سنگین یا کتک کاری را قبل از خواب قدغن کنید. برنامه‌های تلویزیون را کنترل کنید تا کودک در اثر تماشای برنامه‌های آن بیش از حد تحریک نشود. بعد از یک روز پرحادثه، از روش‌های کسب آرامش استفاده کنید تا او را قبل از خواب آرام کنید.
۴- به حرف‌های کودک گوش دهید و بعدا در مورد آنها گفتگو کنید
گاهی کودک به این دلیل در هنگام خواب حرف می‌زند که مضطرب یا نگران است. سعی کنید که به حرف‌هایی که او می‌زند، خوب گوش کنید و به طور اتفاقی فردای آن شب شروع به گفتگو در مورد آن موضوع کنید.
کودکانی که دچار وحشت‌های شبانه می‌شوند
کابوس با وحشت‌های شبانه تفاوت دارد. برخلاف کابوس، وحشت‌های شبانه رویاهای ترسناک و یا خواب دیدن نیست. بلکه تصور می‌شود که این حالت نمایانگر عدم تکامل الگوی خواب است که در آن، کودک در انتقال از مرحله خواب عمیق به خواب سطحی مشکل دارد. گاه کودکی که دچار وحشت‌های شبانه می‌شود، ممکن است آن را به یاد نیاورد. این حالت می‌تواند برای والدین آنها بسیار ترس‌آور باشد. در چنین حالتی کودکان جیغ می‌زنند یا هق هق می‌کنند و به این سو و آن سو می‌روند، در خانه شروع به دویدن می‌کنند، دیگران را صدا می‌زنند و در این حال، چشم‌هایشان بدون این که جایی را ببیند باز و گشاد است و گوش‌های آنها واضحا حرف‌های آرام بخش شما را نمی‌شنود. شما در جریان یک وحشت شبانه نمی‌توانید کار زیادی انجام دهید. تنها باید در مقابل آن صبور باشید و به یاد داشته باشید که این حالت در اثر فشارهای روحی ایجاد نمی‌شود و هیچ اثر پایداری روی کودک نخواهد داشت.
1- کودک را آرام کنید
کودک را نگه دارید او را آرام کنید و صورتش را یک هوله سرد بشویید. با این کار احساس می‌کنید که کار مفیدی برای کودک انجام می‌دهید. رفته رفته حالت خیره و بهت زده چشمان کودک از بین می‌رود و کودک شروع به بازگشت به دنیای واقعی و توجه به این که در اطراف او چه می‌گذرد می‌کند.
2- برنامه خواب را منظم کنید
برای اینکه به کودک کمک کنید که الگوی خواب بهتری داشته باشد، اطمینان حاصل کنید که او یک برنامه منظم خواب دارد و به اندازه کافی استراحت می‌کند.
3- با یک متخصص مشورت کنید
با این که وحشت‌های شبانه معمولا اهمیت چندانی ندارند، احتمال کمی وجود دارد که ناشی از اختلالات عصبی باشند. برای این که این احتمال رد شود این حالات وحشت‌های شبانه) و همچنین کابوس‌ها بسیار آزاردهنده را با پزشک خود در میان بگذارید. به علاوه، اگر دفعات این حالات زیاد باشد، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد نوعی دارو (که به دقت تنظیم می‌شود) تجویز کند.
کودکانی که دچار کابوس هستند
کابوس‌ها، برخلاف وحشت‌های شبانه، می‌توانند هم برای کودکان و هم برای والدین آنها بسیار وحشت زا باشند و اغلب ناشی از احساس ناامنی، اضطراب، ترس یا نگرانی هستند. این حالات واکنش‌های شایع و طبیعی ترس، نسبت به رویاهای ترسناک، هستند که معمولا در حدود سه سالگی آغاز می‌شوند و اوج آنها بین چهار تا شش سالگی است. دختران تا حدی دیرتر از پسران به آن دچار می‌شوند. براساس مطالعاتی که در سال ۱۹۵۹ توسط پوز و مانک انجام شده است، بیست و هشت درصد کودکان شش تا دوازده ساله کابوس‌های شبانه دارند. در حدود ده سالگی، دفعات این خواب‌های بد زیاد می‌شود و سپس مجددا افت می‌کند. کابوس‌ها از جهات دیگری نیز با وحشت‌های شبانه تفاوت دارند: کودک ممکن است عرق کند، جیغ بکشد و نفس نفس بزند؛ در چنین حالتی می‌توان سریعا او را از خواب بیدار کرد، و معمولا دست کم تا حدی، خوابی که دیده است را به یاد خواهد آورد. کابوس‌ها می‌توانند در اثر بیماری یا درد، هیجان بیش از حد، ترس، اضطراب، برنامه‌های خشن تلویزیون و یا کم توجهی والدین نسبت به کودک ایجاد شود. با این که معمولا کودک نمی‌تواند دقیقا بگوید چه چیزی او را آزار می‌دهد، شما می‌توانید از روی رفتار او و
گفتگو با او، سرنخ‌هایی به دست آورید. علت هر چه باشد، این امر صحت دارد که کودکان مضطرب، نگران و یا کودکانی که احساس ناامنی می‌کنند، بیشتر کابوس می‌بینند.
۱- کودک را آرام کنید و به او اطمینان خاطر بدهید
معمولا بیشترین کاری که والدین می‌توانند برای کودکانی که دچار کابوس می‌شوند انجام دهند، این است که او را بیدار و آرام کنند و به او اطمینان خاطر بدهند که همه چیز امن و امان است». کودک را در آغوش بگیرید و نوازش کنید ولی زیاد در مورد کابوس حرف نزنید و مسأله را بزرگ نکنید؛ زیرا ممکن است یاد بگیرد با استفاده از این روش جلب توجه کند. همچنین مهم نیست که در این هنگام، درباره موضوع کابوس صحبت کنید.
۲- از هیجان بیش از حد جلوگیری کنید
تمام کودکان باید قبل از خواب آرام بگیرند و بنابراین خوب است که قبل از خواب به کودکان اجازه تماشای برنامه‌های تحریک آمیز یا ترسناک تلویزیونی را ندهیم، برای آنها داستان‌های ترسناک تعریف نکنیم و یا اینکه به آنها اجازه فعالیت بدنی زیاد را ندهیم. با این که تحقیقات، ارتباط بین تلویزیون و کابوس‌های شبانه را ثابت نکرده است، اما تجربه بسیاری از والدینی که ما می‌شناسیم نشان می‌دهد که محدود کردن تماشای برنامه‌های تلویزیون، در این مورد مؤثر واقع می‌شود.
۳- در مورد مشکلات، ترس‌ها و نگرانی‌های کودک با او گفتگو کنید
با استفاده از نکاتی که از حرف‌ها و پاسخ‌های کودک در می‌یابید، سعی کنید زمینه‌های اصلی ناراحتی کودک را پیدا کنید در جریان روز در مورد کابوس‌های کودک با او صحبت کنید و بکوشید ترس‌ها و نگرانی‌های او را از بین ببرید. همچنین دور اندیش باشید و سعی‌کنید به تدریج کودک را برای حوادث رنج‌آور آماده کنید. مثلا می‌توانید او را بعد از یک سفر ویا تعطیلات، به مهدکودک ببرید؛ تا رفتن به مهد کودک برای او کم‌تر تنش زا شود. معمولا ترس‌های کودکان به دلیل بی‌اطلاعی آنها است.
۴- در مورد کابوس‌های تکراری، وارد عمل شوید
اگر کودک یک کابوس را مرتبا می‌بیند، ممکن است از مسأله خاصی رنج می‌برد. او را تشویق کنید در مورد کابوس‌ها صحبت کند و در روشنایی روز آن را به صورت یک تأتر که البته پایان خوشی دارد نمایش دهید.
۵- تدابیری به آنها بیاموزید
در مورد کودکان بزرگ‌تر، این احساس که وسیله‌ای برای دفاع در مقابل کابوس‌ها دارند، اغلب مفید واقع می‌شود. کودک خردسالی را می‌شناختیم که همیشه زره‌اش را با خودش به رختخواب می‌برد تا در مقابل اژدها و غول‌ها محافظت شود. کودک دیگری با روشن گذاشتن یک چراغ رنگی احساس امنیت می‌کرد. شلی، دختر هشت ساله‌ای بود که وقتی با دعای ویژه‌ای از خدا می‌خواست که از او در مقابل شیرها و ببرها محافظت کند، خواب‌های ترسناک کمتری می‌دید.
منبع:
کودکان طلایی
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼