آمبولی مایع آمنیوتیک، چیست و چرا رخ میدهد؟

ورود سلولهای آمنیوتیک یا جنینی به گردش خون مادر آمبولی مایع آمنیوتیک یا (AFE) می گویند که گرچه بروز آن نادر است و به ازای هر ۳۰۰۰۰ تا ۷۰۰۰۰ حاملگی یک مورد اتفاق می افتد اما با مرگ و میری بین ۵۰ تا ۹۰ درصد همراه است .

علل‌:
اکثر موارد آمبولی مایع آمنیوتیک در زمان زایمان اتفاق می افتد اما هنگام کورتاژ، هیستروتومی، استفاده از پروستاگلاندین ها، ترومای شکم (ضربه به شکم)، آمینوسنتز و غیره نیز ممکن است رخ دهد. در یک زایمان طبیعی حدود ۲-۱ میلی لیترمایع آمنیوتیک وارد جریان خون مادر می شود بدون این که مسئله خاصی بروز کند.

عوارض:
بعضی از این افراد که دچار AFE می شوند معمولاً چند ساعت بعد از زایمان به طور ناگهانی دچار افت فشار خون، تنگی نفس و سیانوز و بالاخره شوک شده و حدود نیمی از بیماران در طی ساعت اول فوت می کنند. از بین افرادی که زنده می مانند حدود ۵ درصد دچار اختلال انعقادی می شوند و چون این اتفاق با مرحله چهارم زایمان همراه است اغلب خود را به صورت آتونی و خونریزی شدید رحمی نشان می دهد و باعث می شود در بسیاری ازموارد به اشتباه تشخیص دکولمان یا پارگی رحم داده شود. نیم دیگری از بیمارانی که زنده می مانند دچار صدمات و ضایعات مغزی و تشنج می شوند. بیش از ۹۰ درصد افراد فوق دچار ادم ریوی یانارسایی حاد تنفسی (ARDS) می شوند.

درمان ‌:
درمان این افراد اصولاً به صورت نگاهدارنده و محافظتی است و بر یک اصل استوار است.
اکسیژن رسانی مناسب و در صورت لزوم انتوباسیون بیمار و تهویه مکانیکی
اصلاح وضعیت همودینامیک به صورت تجویز محتاطانه مایعات کریستالوئید و داروهایی مانند دوپامین و غیره
اصلاح اختلال انعقادی به صورت تجویز گلبول قرمز فشرده شده، FFP و غیر

نشانه ها
تشخیص بیماری اساساً کلینیکی بوده و با مشاهده اجزا جنینی در گرش خون مادر یا اتوپسی ریه تأیید می شود. در اکثر بیماران رایوگرافی قفسه سینه درجاتی از ادم ریوی را مشخص می کند در ABG هیپوکسی شدید با یک الکالوز تنفسی و اسیورز متابولیک نشان داده می شود و تست های انعقادی مختل می شود به صورتی که BT، PTT، PT افزایش یافته و فیبرینوژن کاهش می یابد. ECG افراد نیز مختل می شود و تحت فشار قرار داشتن بطن راست را نشان می دهد.

پیشگیری
هنگام سقط و زایمانهای سخت به فکر این عارضه باشیم.