انواع روش های زایمان، بررسی معایب و مزایای آن ها

در حال حاضر انواع روش های زایمان وجود دارد که خانم‌ها می‌توانند با نظر خود تصمیم به انجام یکی از آن‌ها بگیرند. اما مزایا و معایب انواع روش های زایمان چیست؟ آیا از عوارض سزارین و زایمان طبیعی یا فواید زایمان در آب آگاه هستید؟ ما در این مقاله به بررسی همه چیز درباره زایمان طبیعی و سزارین و همچنین دیگر انواع روش های زایمان می‌پردازیم.

حقایقی درباره انواع زایمان
- انواع روش های زایمان شامل زایمان طبیعی ، زایمان تسهیل شده (یا همان با مداخلات پزشکی) و زایمان سزارین می‌شود.
- مکان‌های مناسب برای انجام زایمان شامل خانه، زایشگاه‌ها یا بیمارستان‌ها می‌شود.
- اگر هردوی والدین در کلاس‌ها شرکت داشته باشند و روش های تنفس و استراتژی‌های مختلف زایمان را یاد بگیرند، درد زایمان طبیعی بدون بی‌حسی قابل تحمل است. زایمان با روش لاماز و زایمان با روش برادلی از متداول‌ترین انواع زایمان طبیعی بدون درد هستند.
- مزایا و معایب انواع روش های زایمان باید سنجیده شود تا بر اساس ترجیح مادر تصمیم‌گیری برای انتخاب روش زایمان انجام شود.

آیا زایمان دردناک است؟
تجربه هر مادری از زایمان متفاوت است، اما تقریباً همه خانم‌ها در جواب این سؤال میگویند بله، زایمان دردناک است. البته این درد مدت کوتاهی وجود دارد و روش های بسیار زیادی برای کنترل آن هستند. انواع روش های زایمان امروزه زیاد است و هر خانمی می‌تواند بر اساس میزان راحتی خود آن را انتخاب کند.

انواع روش های زایمان طبیعی در خانه
زایمان طبیعی رایج‌ترین انواع زایمان و تنها نوع زایمان موجود تا ۷۵ سال پیش بود. زایمان طبیعی روشی است که در آن بدون عجله و با کمترین مداخله نوزاد متولد می‌شود. خانم‌هایی که ترجیح می‌دهند این روش زایمان را انجام دهند معمولاً در کلاس‌های آموزشی آن شرکت می‌کنند تا به‌صورت دقیق بدانند منتظر چه چیزی باشند یا چه‌کارهایی انجام دهند.
در کلاس زایمان طبیعی شما با مراحل درد زایمان طبیعی ، روش های نفس کشیدن، روش های ریلکس کردن، اتفاقاتی که بعد از زایمان برای واژن می‌افتد، خونریزی بعد از زایمان ، کاهش استرس زایمان طبیعی و آمادگی برای بارداری بعدی آشنا می‌شوید.

بررسی مزایا و معایب زایمان طبیعی
زایمان طبیعی بدون بی‌حسی برای مادر و جنین بسیار مناسب است. مطالعاتی نشان داده است که زایمان طبیعی باعث می‌شود نوزاد با باکتری‌های مجرای تولد تماس داشته باشد و این تماس با باکتری‌ها از بروز برخی بیماری‌ها و حساسیت‌ها در مراحل بعدی زندگی جلوگیری می‌کند.
مزایای زایمان طبیعی
- نوزادانی که با استفاده از زایمان طبیعی متولد می‌شوند مشکلات تنفسی کمتری دارند.
- دوران نقاهت و عوارض بعد از زایمان طبیعی بسیار کمتر از سزارین است.
- احتمال ابتلا به عفونت‌ها و دوره زمانی بستری شدن در بیمارستان کمتر است.
معایب زایمان طبیعی
- برش دادن ناحیه پرینه (پوست بین واژن و مقعد که گاهی در حین زایمان طبیعی برش داده می‌شود) یکی از معایب زایمان طبیعی است.
- گاهی مواقع به دلیل شرایط خاص بارداری، زایمان طبیعی ممکن نیست.
- درد زایمان طبیعی که بسیار زیاد است.

زایمان در خانه چگونه انجام می‌شود
آمار نشان می‌دهد که حدود ۲% خانم‌ها در آمریکا زایمان در خانه انجام می‌دهند. در صورتی که خانمی بارداری خاص نداشته باشد، زایمان در خانه روشی آرام و بسیار عالی است. زایمان در خانه با روش طبیعی و بدون استفاده از دارو انجام می‌شود و از ترفندهای مختلفی برای کنترل درد در حین زایمان استفاده می‌شود. زایمان در خانه توسط یک ماما یا فردی که تجربه این کار را داشته باشد انجام می‌شود.
مزایای زایمان در خانه
بسیاری از خانم‌ها زایمان در محیط منزل خودشان را آرامش بخش تلقی می‌کنند. دیگر مزایای زایمان طبیعی در خانه عبارت است از:
- نگرانی بابت انتقال به بیمارستان هنگام شروع درد زایمان، یا انتقال به خانه بعد از اتمام زایمان وجود ندارد.
- زایمان طبیعی در خانه به این معنی است که همه ملزومات مثل لباس و غذا در دسترس مادر و اطرافیان است.
- دوران نقاهت و شیردهی به نوزاد در محیط خانه و خانواده راحت‌تر است.
- افرادی که در حین زایمان حضور دارند به انتخاب مادر هستند.
- اگر خانمی آن‌قدر درد داشته باشد که بخواهد فریاد بکشد، در محیط خانه راحت‌تر می‌تواند این کار را انجام دهد.
معایب زایمان در خانه
- اگر قرار باشد به روش خاصی زایمان انجام شود، مثل زایمان طبیعی در آب ، وسایل مورد نیاز (استخر) باید از قبل در محل آماده شود.
- اگر موقعیت خانه دور از دسترس باشد، ترافیک باشد یا آب و هوای بدی باشد، ممکن است ماما دیر به خانه برسد (البته در چنین شرایطی رسیدن به بیمارستان نیز سخت است).
- اگر مراحل زایمان طبیعی به درستی پیش نرود، ممکن است لازم باشد به بیمارستان منتقل شوید.
- برخی خانم‌ها با انجام زایمان طبیعی در خانه راحت نیستند و به‌جز شرایطی که زایمان آن‌ها شرایط خطرناکی نداشته باشد این کار توصیه نمی‌شود.

زایمان با روش لاماز چگونه انجام می‌شود
روش لاماز (Lamaze Methhod) معمولاً برای کنترل الگوهای تنفسی در حین زایمان استفاده می‌شود. ترفندهای تنفسی در حین زایمان آرامش را افزایش داده و موجب برقراری آرامش نسبی می‌شود. در روش لاماز علاوه بر تنفس، ترفندهایی برای تولد نوزاد نیز توصیه می‌شود. روش لاماز در کلاس‌های آموزشی به مادر و شریک زندگی او آموزش داده می‌شود. در روش لاماز تأکیدی بر انجام زایمان بی‌درد یا روش طبیعی وجود ندارد، بلکه این روش به خانم‌ها آموزش می‌دهد که بر اساس آنچه برای آن‌ها مناسب است روش زایمان خود را انتخاب کنند.
مزایای روش لاماز برای زایمان
- روش لاماز به مادر و پدر ترفندهای مناسب زایمان طبیعی آموزش می‌دهد.
- روش های تنفسی مناسب برای زایمان، درد را کاهش داده و زایمان را تسهیل می‌کند.
- روش لاماز به والدین کمک می‌کند که بدانند در هفته‌های بعد از تولد چه چیزی باید انتظار داشته باشند.
معایب روش لاماز برای زایمان
- یادگیری روش لاماز زمان‌بر است. زوج‌ها باید شرکت در این کلاس‌ها را در سه‌ماهه دوم بارداری خود آغاز کنند.

زایمان با روش برادلی چگونه انجام می‌شود
روش برادلی (Bradly Method) خانم باردار را آماده می‌کند که زایمان طبیعی و بدون داروی بی‌حسی را با کمک همسر خود داشته باشد. این دوره آموزشی حدود ۱۲ هفته آموزش و کارگاه نیاز دارد. در این روش به پدر آموزش داده می‌شود که چگونه همسر خود را در این مراحل یاری کند. همچنین روش های طبیعی کاهش درد در طول زایمان و مواد غذایی مورد نیاز صحبت می‌شود. زایمان طبیعی در خانه با شوهر می‌تواند به بهبود روحیه مادر کمک کند.
مزایای روش برادلی برای زایمان
- روش برادلی به هردوی والدین کمک می‌کند اطلاعات مفیدی درباره زایمان بدون دخالت داروها یا وسیله‌ها داشته باشند.
- به والدین کمک می‌کند خونسردی و آرامش خود را در حین فرایند زایمان حفظ کنند.
- آنچه والدین بعد از تولد نوزاد باید بدانند را به آن‌ها آموزش می‌دهد.
معایب روش برادلی برای زایمان
- برای زوج‌هایی که مطمئن نیستند در حین زایمان به دارو (مثل داروهای بی‌حس‌کننده) یا وسیله‌ها نیاز دارند یا خیر، این روش احتمالاً مناسب نیست. این روش زمان زیادی نیاز دارد و زوج‌ها باید در سه‌ماهه دوم بارداری شروع به شرکت در این کلاس‌ها کنند.

زایمان طبیعی در آب چگونه انجام می‌شود
زایمان طبیعی در آب به این صورت است که خانم باردار مراحل زایمان طبیعی را در آب طی می‌کند. نوزاد می‌تواند در همان آب از بدن مادر خارج شود یا اینکه مادر در مرحله آخر زایمان از آب خارج‌شده و نوزاد بیرون از آب به دنیا بیاید. استخر زایمان در آب را می‌توان از مراکز زایمان تهیه کرد و به منزل آورد. این استخرها در برخی مراکز درمانی نیز وجود دارد.
مزایای زایمان در آب
- زایمان در آب درد کمتری دارد و حس آرامش به مادر منتقل می‌کند. همچنین به خانم اجازه می‌دهد که حالت‌هایی که در آن راحت است را داشته باشد.
- زایمان در آب با حضور همسر می‌تواند به آرامش خانم باردار کمک کند و درد کمتری برای او به همراه داشته باشد چون ورود همسر به داخل استخر مانعی ندارد.
معایب زایمان در آب
- برخی پزشکان معتقدند که زایمان در آب می‌تواند ریسک ابتلا به عفونت را افزایش دهد. تا زمانی که آب تمیز و سالم باشد، زایمان در اب خطر خاصی ندارد.
- اگر زایمان در آب در خانه به‌خوبی پیش نرود، ممکن است لازم باشد مادر به بیمارستان منتقل شود.

انواع روش های زایمان در بیمارستان
خانم‌هایی که در بیمارستان زایمان می‌کنند تقریباً همان گزینه‌هایی را دارند که برای زایمان در خانه وجود دارد با این تفاوت که به ابزار جراحی و کمک‌های اورژانسی دسترسی بهتری دارد. خانم‌هایی که در بیمارستان زایمان می‌کنند می‌توانند زایمان طبیعی را بدون استفاده از داروی بی‌حسی یا با استفاده از داروی بی‌حسی انجام دهند.
مزایای زایمان در بیمارستان
- در دسترس بودن کمک‌های اورژانسی مثل عمل سزارین
- کنترل بارداری برای خانم‌هایی که بارداری خطرناک دارند
- روش های کاهش درد مثل بیهوشی اپیدورال
معایب زایمان در بیمارستان
- بودن در محیط بیمارستان ممکن است باعث شود مداخلات جراحی در حین زایمان وجود داشته باشد.
- گاهی مواقع بودن در محیط بیمارستان باعث می‌شود پرستاران بخواهند مراحل زایمان را تسریع کنند که باعث شود برش ناحیه پرینه لازم باشد و یا سزارین نیاز شود.
- احتمال بیشتری برای ابتلا به عفونت وجود دارد.

زایمان با مداخلات پزشکی چگونه انجام می‌شود
گاهی مواقع زایمان طبیعی روش مناسبی برای به دنیا آوردن نوزاد نیست، پیچیدگی‌هایی به وجود میایند که موجب می‌شوند مداخلات پزشکی صورت گیرد تا مادر و جنین هردو سالم باقی بمانند. گاهی مواقع جراحی سزارین از قبل قابل پیش‌بینی است و برای آن برنامه‌ریزی می‌شود. بقیه مداخلات پزشکی در صورتی انجام می‌شود که شرایط اورژانسی وجود داشته باشد.

سزارین
طبق آمار مرکز کنترل و مراقبت بیماری‌ها، یک‌سوم زایمان‌ها به‌صورت سزارین انجام می‌شود. سازمان جهانی بهداشت، میزان انجام عمل سزارین برای زایمان باید برابر ۱۵-۱۰ درصد باشد و درصد زیاد این عمل در حال حاضر به خاطر انتخاب بیشتر خانم‌ها برای سزارین است. در عمل زایمان، برشی افقی زیر شکم ایجاد می‌شود و نوزاد از آن خارج می‌شود.
مزایای سزارین
- می‌توان تاریخ زایمان را از قبل تعیین کرد
- احتمال صدمه به نوزاد کاهش پیدا می‌کند
- از عفونت جلوگیری می‌شود
- در موارد خاص مثل زایمان بریچ می‌توان از آن کمک گرفت
معایب سزارین
- مشکلات سلامتی برای مادر و جنین که به دلیل عمل جراحی است
- نارسایی نوزاد و تولد پیش از موعد
- امکان تماس بلافاصله پوست با پوست کم است
- درد شدید بعد از انجام جراحی
- مشکل در شیردهی بعد از سزارین
- دوره بهبود ۸ هفته که زمان زیادی است

زایمان با استفاده از وکیوم
در زایمان با استفاده از وکیوم ، مکنده‌ای که جنس لطیفی دارد وارد واژن شده و به سر نوزاد می‌چسبد. بعد از آن با استفاده از یک پمپ، فرآیند زایمان تسهیل شده و نوزاد خارج می‌شود.
مزایای زایمان با استفاده از وکیوم
این روش نسبت به سزارین خطر کمتری دارد و سلامت مادر و نوزاد ریسک کمتری خواهد داشت.
معایب زایمان با استفاده از وکیوم
ممکن است آسیب جدی به سر وارد شده یا خونریزی در سر به وجود بیاید.

زایمان با استفاده از پنس
پنس‌هایی که برای زایمان استفاده می‌شوند اندازه بزرگی دارند و سر آن‌ها به حالت خمیده است. این پنس برای کمک به زایمان وارد واژن شده و دو طرف سر نوزاد را می‌گیرد. استفاده از پنس برای زایمان طبیعی بریچ ممکن نیست.

آیا زایمان طبیعی بعد از سزارین ممکن است
با وجود اینکه اکثریت افراد فکر می‌کنند انجام زایمان طبیعی بعد از زایمان سزارین ممکن نیست، باید گفت که خانم‌ها می‌توانند بعد از زایمان سزارین، زایمان طبیعی انجام دهند، اما این کار بستگی به شرایط خانم دارد و همه نمی‌توانند این کار را انجام دهند.

نتیجه گیری:
تصمیم‌گیری برای اینکه کدام انواع روش زایمان برای شما و نوزادتان مناسب است، کاملاً بستگی به خود شما و نظریات پزشک معالجات دارد. به‌طورکلی می‌توان گفت به خاطر فواید زایمان طبیعی برای مادر و جنین ، برتری زایمان طبیعی به سزارین قطعی است و تا حد ممکن توصیه می‌شود زایمان به روش طبیعی انجام شود.