انواع کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان یک کیسه پر از مایع است که در داخل تخمدان و یا چسبیده به آن وجود دارد.گاهی بجز مایع مواد دیگری هم در کیست تخمدان وجود دارند مثل دیواره های ظریف یا حتی ضخیم داخل کیست ها ، خون تازه یا قدیمی، بافت های جامد (که در این صورت به جای کیست تخمدان به آن توده تخمدان اطلاق میشود که می‌تواند خوش خیم یا بدخیم باشد ) و در معدودی از موارد بافت هایی مثل مو، چربی ‌و دندان.هر ماه که قرار است خانمی تخمک گذاری کند ابتدا یک کیسه کوچک به اسم فولیکول شروع به رشد می‌کند. این فولیکول حاوی مایعی هست و تخمک درون این فولیکول وجود دارد. برای تخمک گذاری لازم است دیواره فولیکول پاره شود و تخمک آزاد شود. اگر به هر دلیل این پارکی اتفاق نیفتد کیست فولیکولی تشکیل میشود.کیست فولیکولی همان کیست ساده تخمدان است.

کیست تخمدان چیست؟
تخمدانها بصورت دو عضو جداگانه در دو طرف رَحِم و در عمق لگن قرار دارند.هورمونهای زنانه ی استروژن و پروژسترون و به مقادیر کمتر هورمون مردانه ی تستوسترون ،توسط تخمدان ساخته میشود.کیست های تخمدان بصورت تجمع مایع در داخل یا در سطح تخمدان هستند.خیلی از موارد بدون درد و علامت ِبالینی هستند و تنها در بررسی های سونو گرافی تشخیص داده میشوند.

انواع کیست تخمدان کدام است؟
کیستهای عملکردی یا فانکشنال دو نوع هستند.کیست فولیکولی و کیست لوتئال این کیستها نتیجه ی عملکرد طبیعی تخمدان در روند ِتولید ِتخمک است.
کیست فولیکولی: بطور معمول هر ماه در تخمدان یک کیست کوچک که آن را فولیکول مینامیم رشد میکند.این کیست حاوی سلول تخمک است که در حدود اندازه ی دو سانتیمتر،جدارش پاره شده و سلول تخمک آزاد میشود که آن را تخمکگذاری مینامیم.اگر این پاره شدن اتفاق نیفتد،مایع فولیکولی در داخل فولیکول تجمع پیدا کرده و کیست تولید میکند.
کیست لوتئال : دومین نوع از کیستهای عملکردی یا فانکشنال ِتخمدان است.بدنبال تخمکگذاری؛در تخمدان فولیکول تبدیل به جسم ِزرد میشود.اگر در آن‌تجمع مایع اتفاق بیفتد؛کیست لوتئال یا کیست ِجسم زرد خواهیم داشت.

سایر انواع کیست های تخمدان
کیست درمویید : رشد کیسه مانند ِسلولهای اولیه ی جنینی در داخل تخمدان که منجر به وجود بافتهای مختلفی مثل پوست،مو؛استخوان....در داخل کیست میشود.
سیست آدنوما: کیستی خوش خیم که میتواند به سطح خارجی تخمدان هم رشد کند و بسیار شبیه کیست فولیکولار است.
اندومتریوما : اندومتریوز بیماری است که اثر رشد ِاندومتر یا دیواره ی داخلی رحم در مناطقی بجز رحم ایجاد میشود.از جمله ی این مکانها تخمدان است.اندومتریوما میتواند با چسبندگی و ناباروری همراه باشد. بیماری تخمدانهای پلی کیستیک یا PCO : به وجود کیستهای ریز در بافت تخمدانی گفته میشود که معمولا با اختلالات هورمونی و گاهی ناباروری در ارتباط است.

ارتباط تخمدان پلی کیستیک با پس زمینه های وراثتی و متابولیک:
این بیماری ناشی ازتعامل عوامل ارثی و محیطی است و تنها یک علت ندارد بلکه علل متعدد با هم موجب آن میشوند.ضمنا وجودزمینه فامیلی در آن بسیار محتمل است اما هنوز یک ژن خاص برای آن شناسایی نشده است.تفاوتهای ساختاروعملکردهورمونهای دخیل در تخمک گذاری، اعم از هورمونهای مترشحه از غدد مغزی هیپوتالاموس و هیپوفیز و یاخود تخمدان، و بالاخص نقش هورمون انسولین که بعنوان پایین آورنده قندخون شناخته میشود، و گیرنده ها و نحوه عملکرد این هورمونها در اختلال تخمک گذاری و تخمدان پلی کیستیک نقش مهمی دارند. اختلال در این بخش هامنجربه افزایش هورمونهای مردانه و گاهی تجمع چربی احشایی و چاقی شکمی و عوارض آنهاکه درضمن خود تشدیدگر اختلالات هورمونی هستند میشود.