درباره زایمان در آب، پرسش و پاسخ های علمی

طبق آمارهای اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شیوع سزارین در ایران به‌ طور متوسط سه برابر بیشتر از آمارهای جهانی است و روندی صعودی دارد. این در حالی است که امروزه در کشورهای پیشرفته برای کاهش عمل سزارین از روش‌های علمی که می تواند درد را به حداقل برساند، استفاده می شود.
آگاهی زنان باردار از شیوه‌های تسکین درد زایمان بسیار اندک است و اغلب آنها به عنوان تنها جایگزین، عمل جراحی سزارین را انتخاب می‌کنند. در مصاحبه ای با دکتر مریم کاشانیان در رابطه با یکی از متد کم درد زایمان که این روزها در بسیاری از کشور های دنیا رواج دارد و در کشور ما نیز مدتی است تبلیغ می شود صحبت کردیم. اگر قرار است تا چند ماه آینده فارغ شوید ابتدا این مصاحبه را بخوانید.

خانم دکتر در اکثر کشورهای دنیا زایمان در آب طرفداران بسیاری دارد. در چند شهر از کشور ما نیز بیمارستانهایی ادعا می کنند این کار را انجام می دهند. آیا این موضوع صحت دارد؟
بله. زایمان در آب در کشور ما نیز انجام می‌شود البته نه به وسعتی که تصور کنید. یعنی بیمارستان‌های بسیار محدودی این کار را انجام می‌دهند.

اگر خانمی تمایل دارد به این روش زایمان کند کافی است بیمارستان مربوطه را بیابد و حین زایمان به آن مراجعه داشته باشد؟
خیر، نکته بسیار مهم این است که خانم باردار دوره‌های آموزشی را طی کند. بدون گذراندن این دوره‌ها چنین زایمان‌های امکان‌ پذیر نیست. لازم است خانم با کم و کیف ماجرا آشنا باشد و همکاری‌های لازم را انجام دهد. فردی که آموزش‌های لازم را ندیده نه تنها فایده لازم را از زایمان در آب نمی‌برد بلکه نمی‌تواند همکاری‌های لازم را هم انجام دهد. اگر خانمی تصمیم گرفت زایمان در آب انجام دهد باید وقت بگذارد و در دوران بارداری در تمام کلاس‌های آموزشی شرکت کند.

یعنی از چه ماهی باید به بیمارستان مراجعه کند؟
از هفته ۲۰ یعنی ماه پنجم بارداری باید به مدت ۸۸ هفته در کلاس‌ها شرکت کند.

در کلاس ها در مورد چه مسائلی صحبت می شود و چه آمادگی هایی را به خانم باردار آموزش می دهند؟
در کلاس‌ها مجموعا در مورد تغییرات فیزیولوژیک دوران بارداری، آناتومی بدن و لگن و سیر زایمان صحبت می‌شود و در مورد دردهای زایمان مکانیسم آنها و نحوه پیشرفت زایمان و برخورد با آن صحبت می‌شود . فیلم‌های آموزشی نشان داده می‌شود و در نهایت روش‌هایی که به زایمان راحت‌تر و بی‌دردسرتر و کم‌دردتر کمک می‌کند بحث می‌شود.

پس کلاس ها مخصوص خانم هایی نیست که متقاضی زایمان در آب هستند؟
خیر اما بعد از انتهای دوره خانم‌ می‌تواند انتخاب کند که زایمان در آب داشته باشد یا زایمان فیزیولوژیک یا از روش‌های بی‌درد و کم‌دردتر کمک بگیرد. متاسفانه گاهی خانم‌ها به زایمان در آب نگاهی فانتزی ‌دارند و فکر می‌کنند زایمان در آب نوعی بازی و کاملا بدون درد است. زایمان در آب نیز نوعی متد زایمان است و مسایل مربوط به خود را دارد که خانم باید از قبل با آن آشنا باشد. بر خلاف تصور بسیاری خانم ها زایمان در آب اصلا شباهتی به استخر رفتن و شنا کردن ندارد. نباید در مورد این روش رویا پردازی کرد. زایمان در آب نیز همراه با درد است و به همکاری مادر نیاز دارد.

زایمان در آب چه مزیتی بر زایمان طبیعی دارد؟
حین زایمان وقتی شکم در آب قرار می‌گیرد، تحمل دردهای زایمانی بهتر می شود. سیر زایمان طبیعی بهتر برای جنین و مادر مفید است اما خود زایمان در آب فواید خاصی برای جنین یا مادر ندارد.

در بعضی از کشورها زایمان در آب در منزل انجام می‌شود ولی در کشور ما این گونه نیست چرا؟
زیرا حتی زایمان در آب در بیمارستان‌های ما هم استاندارد های لازم را ندارد. در کشورهایی که زایمان در منزل انجام می شود شرایط زایمان در خانه فراهم شده است یعنی آب درجه حرارت ثابتی دارد و متخصص بالای سر خانم حاضر است و امکان دسترسی سریع در صورت پیش آمدن مسائل اورژانسی به بیمارستان وجود دارد. متاسفانه در کشور ما با وجود ترافیک سنگین و عدم وجود استاندارد های لازم اصلا نباید به این موضوع فکر کرد. زایمان در منزل مختص کشورهایی است که توانسته‌اند استانداردهای زایمان در بیمارستان را به صورت سرپایی در منزل فراهم کنند. ما هنوز در آن مرحله نیستیم.

آیا زایمان در آب توسط متخصص زنان انجام می شود؟
خیر، در بیمارستان‌های دولتی از جمله بیمارستان اکبرآبادی که زایمان در آب انجام می دهد ماما سیر زایمان را کنترل می‌کند و حتی می‌تواند زایمان را انجام دهد. اگر مشکلی پیش بیاید متخصص زنان فورا دخالت خواهد کرد.

خانم دکتر در مورد هزینه این نوع از زایمان هم بفرمایید؟
هزینه زایمان در آب در بیمارستان‌های دولتی با هزینه زایمان طبیعی یکسان است اما در بیمارستان‌های خصوصی متفاوت و معمولا بالاتر است.