ترشحات موکوسی در بارداری چیست؟

هنگام بارداری، دهانه رحم‌ موادی مخاطی ترشح می‌کند که درپوش مخاطی ضخیمی را شکل می‌بخشد. همچون یک لایه محافظتی اضافی برای بچه، این درپوش روی دهانه رحم شکل می‌گیرد و هدف آن پیشگیری از ورود باکتری‌ها به داخل رحم است. در هنگام نزدیک شدن به موعد زایمان دفع ترشحات مخاطی حاکی از آمادگی بدن شما برای زایمان است. اما نقش ترشحات مخاطی در طول بارداری چیست؟ چگونه می توان آنها را تشخیص داد؟ آیا به محض مشاهده این ترشحات باید فوراً به بیمارستان مراجعه کرد؟ پاسخ این سوالات را در ادامه متن می خوانید.

ترشحات موکوسی دهانه رحم چیست؟
به محض بارور شدن تخمک توسط اسپرم، موکوس متراکم و غلیظی که از سلول های مخاطی سرویکس ترشح می شود دهانه رحم را همانند یک "درپوش" بسته و آن را مسدود می کند. هنگام بارداری، دهانه رحم موادی مخاطی ترشح می‌کند که درپوش مخاطی ضخیمی را شکل می‌بخشد. همچون یک لایه محافظتی اضافی برای بچه، این درپوش روی دهانه رحم شکل می‌گیرد و هدف آن پیشگیری از ورود باکتری‌ها به داخل رحم است.
این ترشحات موکوسی در تمام طول بارداری از ورود پاتوژن ها یا عوامل مختلف بیماری زا مانند ویروس ها، باکتری ها و ... به داخل رحم پیشگیری می کند. این موکوس متراکم نه تنها همانند یک سد محافظ بین واژن و رحم عمل می کند، بلکه از مایع درون رحمی (آمنیوتیک) که جنین در آن شناور است نیز تا فرا رسیدن موعد زایمان محافظت می کند. بنابراین ترشحات مخاطی در دوران بارداری نقش بسیار مهم و قابل توجهی در محافظت از جنین به عهده دارند.

ترشحات موکوسی در اواخر بارداری
دریچه مخاطی (نام پزشکی آن operculum، یعنی درپوشی روی باز شدگی است) معمولاً به رنگ شفاف یا کدر، ضخیم و چسبنده است و برخی از خانم‌ها آن را به مَنی آقایان یا مواد مخاطی بینی یا مخلوطی از هر دو تشبیه می‌کنند! وقتی در انتهای بارداری گردنه رحم شروع به نازک شدن و باز شدن می‌کند، امکان دارد تحت تاثیر پارگی رگ‌های مویی در اثر حرکت کردن، خونریزی وجود داشته باشد. سپس خون به شکل مواد مخاطی درمی‌آید و به همین علت آن را "نمایش خونی" می‌نامند، زیرا مواد مخاطی درپوش رحم به خون آغشته شده است.
طی چند هفته آخر بارداری یا تا زمان زایمان، درپوش مخاطی شروع به جدا شدن می‌کند تا بچه بتواند از گردنه رحم عبور کند. برخی از خانم‌ها حتی متوجه از دست دادن درپوش مخاطی خود نمی‌شوند، زیرا از پیشتر تحت تاثیر هورمون‌ها، مواد مخاطی دهانه رحم افزایش یافته است. اغلب دریچه مخاطی مثل ترشحات لزج مداوم خارج می‌شود، گاهی این مسئله در واقع می‌تواند نشان‌دهنده درپوش باشد. برخی از بانوان دریچه مخاطی خود را تا هنگام زایمان نمی‌بینند. خانمی می‌گوید: باز شدگی من به پنج سانتیمتر رسیده بود و تا زمانی‌که کیسه آب من پاره نشد، آن را ندیدم!
براساس یک همه‌پرسی، سی و چهار درصد از بانوان گزارش کرده‌اند که حدود دو روز پیش از شروع زایمان، دریچه مخاطی خود را از دست دادند. سی درصد دیگر طی زایمان نمایش خود را از دست دادند و هفده درصد که به طور کلی آنرا هرگز ندیدند! بقیه نیز یک تا دو هفته پیش از شروع زایمان نمایش خود را از دست دادند. بنابراین، اگر نمایش شما پدیدار شد، می‌توانید مطمئن باشید که به زودی کارها در مسیر خود قرار می‌گیرد، اما مراقب باشید که زیاد هیجان‌زده نشوید. اگر هم به همه بگویید با تلفن‌های فراوان و با دیدارهای ناخواسته مواجه شوید که کلافه‌تان می‌کند!
رخداد نمایش یا دریچه مخاطی
- به معنای فوری بودن زایمان نیست.
- پس از معاینه داخل واژنی مراقب پزشکی‌تان معمول است.
- پس از داشتن ارتباط جنسی متداول است.
- می‌تواند به رنگ قهوه‌ای باشد که فقط خونی قدیمی است.
- نشانه‌ی مثبتی است که می‌گوید با پیشرفت زایمان، تولد نوزاد نزدیک می‌شود، زیرا نمایش پُر بار معمولاً به این معناست که دهانه رحم کاملا باز شده است.

علت دفع ترشحات موکوسی چیست؟
در پایان دوره بارداری دهانه رحم به منظور تسهیل تولد نوزاد به تدریج باز و گشاد می شود. باز و نازک شدن دهانه رحم باعث دفع تدریجی ترشحات موکوسی از دهانه رحم می شود. سپس این لخته ها به داخل مجرای واژن ترشح شده و از این طریق از بدن دفع می شوند. این ترشحات در عده ای از بانوان به صورت یک توده دفع شده و در عده ای دیگر نیز ممکن است دفع آن به تدریج و در طی یک دوره چند روزه صورت بگیرد.

آیا دفع ترشحات موکوسی نشانه شروع زایمان است؟
سوال تقریبا مشکلی است. زیرا دفع این ترشحات در همه مادران در یک زمان مشخص رخ نمی دهد. گاهی این ترشحات در مدت بسیار کوتاهی قبل از زایمان و یا حتی در برخی افراد ممکن است در حین زایمان رخ دهد!
دفع ترشحات مخاطی در اغلب مادران معمولا در طی چند روز یا چند هفته پیش از زایمان رخ می دهد. در صورت وقوع این مساله نگران نباشید زیرا مایع آمنیوتیک تا فرا رسیدن موعد زایمان در مقابل ابتلا به عفونت ها از جنین شما محافظت خواهد کرد. با این حال در صورت بروز نگرانی می توانید این مساله را با پزشک ماما یا متخصص زنان و زایمان در میان بگذارید.

چگونه می توان ترشحات موکوسی را تشخیص داد؟
پلاگ موکوسی و یا ترشحات مخاطی در حقیقت ترشحات دهانه رحم در طی بارداری است که تا حد زیادی سفت و غلیظ بوده و با تجمع بر روی دهانه رحم آن را مهر و موم کرده و مانع از ورود باکتری ها، قارچ ها و سایر عوامل بیماری زا به درون رحم و درنتیجه آسیب به جنین می شود.
در طی بارداری به علت تغییرات هورمونی که در بدن مادر در حال وقوع است، معمولا ترشحات واژینال تا حد زیادی افزایش می یابد. این امر گاها ممکن است سبب شود که شما هرگونه ترشحی را با خروج ترشحات مخاطی اشتباه گرفته و مضطرب شوید به همین دلیل می توانید با مطالعه ادامه مطلب ویژگی های ترشحات مخاطی را بیشتر بشناسید.
این ترشحات به صورت یک توده ژلاتین مانند در اندازه های نسبتا کوچک بوده و غلظت و قوامی شبیه سفیده تخم مرغ دارند. رنگ این ترشحات از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده و ممکن است در رنگ های سفید، مایل به خاکستری، قهوه ای یا حتی بژ مشاهده شود.
در اغلب بانوان رنگ این ترشحات صورتی و حتی ممکن است آغشته به رگه های خونی باشد. این مساله نگران کننده نبوده و پدیده ای کاملا طبیعی است. علت این امر آن است که باز شدن سرویکس و جدا شدن لخته های مخاطی از گردن رحم منجر به پاره شدن و خونریزی مویرگ های اطراف ناحیه و در نتیجه دفع ترشحات آغشته به خون می شود. بروز این پدیده کاملا طبیعی بوده و هیچ خطری برای مادر و جنین به همراه ندارد.
چنانچه مانند بسیاری از مادران دفع ترشحات مخاطی از دید شما دور مانده و متوجه بروز این تغییرات در خود نشدید از این بابت نگران نباشید، زیرا جدا شدن و دفع ترشحات مخاطی "علامت اصلی" آغاز زایمان نیست.
مطمئنا خود به زودی پی خواهید برد که دفع ترشحات مخاطی به تنهایی نشانه قطعی آغاز زایمان و مراجعه به بیمارستان نیست. ولی بر عکس مشاهده علائم مهم دیگری نظیر پارگی کیسه آب و یا انقباضات منظم رحمی به طور قطع نشان دهنده نزدیک بودن موعد زایمان و لزوم مراجعه فوری به بیمارستان است.