روش های مختلف زایمان، تاثیر آن بر روند شیردهی

آیا روشی که برای زایمان خود انتخاب می‌کنید، بر چگونگی تغذیه فرزندتان تاثیر می‌گذارد؟
تا همین اواخر، متخصصین اعتقاد داشتند که شیردهی پستانی موفق فقط به انگیزه مادر بستگی دارد. اگر مادر واقعاً به انجام آن علاقه داشته باشد، می‌تواند آن را به راحتی اجرا کند. گرچه انگیزه عنصری ضروری است، اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد که انگیزه تنها عنصر لازم نیست. زیرا در شیردهی پستانی نقش نوزاد نیز بسیار پر اهمیت است و اگر با چالشی‌ مواجه شود، امکان موفقیت شیردهی پستانی با مشکل روبرو می‌گردد.
در حقیقت، شیردهی پستانی پیش از تولد آغاز می‌گردد. تمامی مراحل زایمان بر شما، فرزندتان و توانایی‌های غریزی هر دوی شما تاثیر می‌گذارد. گرچه گاهی آنچه طی زایمان رخ می‌دهد، در کنترل شما نیست (برای مثال، یک جراحی سزارین اورژانسی)، ولی باید همیشه برای بهترین‌ها برنامه‌ریزی کنید. زایمانی که با هدف شیردهی پستانی اجرا شود از مشکلات بالقوه پیشگیری می‌کند.

تاثیر زایمان طبیعی بر روند شیردهی نوزاد
اجرای زایمان طبیعی (با حداقل مداخلات پزشکی) می‌تواند موفقیت شیردهی پستانی را تضمین کند. نوزادی که به‌طور طبیعی زایمان شده باشد، معمولاً به خوبی پستان به دهان گرفته و مکیدن را آغاز می‌کند، به ویژه اگر مادر تا حد ممکن او را در تحت تماس پوست با پوست قرار داده باشد. گرچه زایمانی طبیعی برای هر مادری امکان‌پذیر نیست، ولی تعداد زیادی از مادران می‌توانند با کسب اطلاعات و پشتیبانی کافی به این مهم دست یابند. اما، یک زایمان طبیعی که با کمک‌ها و مداخلات پزشکی همراه است باشد می‌تواند برای تطبیق نوزاد با شرایط بیرون از رحم پیچیدگی بیشتری به همراه داشته باشد.

تاثیر داروهای مسکن درد پس از زایمان بر روند شیردهی نوزاد
اگر به مسکن نیاز دارید، زیاد به خودتان فشار نیاورید و آنرا درخواست کنید. تمامی زایمان ها شبیه هم نیستند. اگر وضعیت فرزندتان غیرمعمول است و زایمان‌تان طولانی یا القاء شده است، طبیعی است که به مسکن درد احتیاج داشته باشید. انتخاب‌های خود را بررسی کنید، آنان را با مراقب خود در میان گذارید و مطلوب‌ترین داروی ضد درد برای شیردهی پستانی را انتخاب کنید.
1- آنتونوکس
گاز خنده یا آنتونوکس بر شیردهی پستانی تاثیری ندارد. زیرا ریه های شما پیش از رسیدن گاز به جنین آنرا به بیرون می‌راند. این گاز درد را از بین نمی‌برد، اما از شدت آن می‌کاهد و شما را به تنفس عمیق تشویق می‌کند.
2- پتیدین
پتیدین مسکنی شبیه مورفین است که از طریق تزریق یا اتصال به سرم دریافت می‌شود. این ماده معمولاً با آتاراکس ترکیب شده است، یعنی یک آرام بخش ماهیچه ای که بر جنین تاثیر نمی‌گذارد. اما پتیدین بر شیردهی پستانی تاثیر نامطلوبی دارد. زیرا این ماده سیستم اعصاب مرکزی نوزاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و او را خوا‌ب‌آلوده می‌سازد. یعنی در آن لحظات حیاتی پس از تولد، او کمتر به مکیدن علاقه نشان داده و با تحرک کمتری آنرا انجام می‌دهد. یعنی زمانیکه هر دوی شما در حال کسب مهارت در هنر شیردهی پستانی هستید و بدن‌تان در حال تثبیت تولید شیر است. محققان طی پژوهشی یافته‌اند که ۶۲ و نیم درصد از نوزادنِ مادرانی که پتیدین دریافت کرده‌اند، در دو ساعت پس از زایمان برای تغذیه به شدت بی حال بوده‌اند. ۱۷ و نیم درصد به صورت غیرمنظم شیر مکیدند و فقط ۲۰ درصد به خوبی پستان به دهان گرفته و شیر نوشیدند. از طرفی کبد نابالغ یک نوزاد داروها را به آهستگی سوخت و ساز می‌کند و در نتیجه تاثیرات پتیدن می‌تواند برای بیش از یک هفته در بدن نوزاد باقی بماند.
3- اپیدورال ها
اپیدورال نیز امکان دارد شیردهی پستانی را پیچیده سازد، البته به میزان کمتر. حدود ده دقیقه پس از دریافت اپیدوال، دارو به جنین درون‌تان می‌رسد. هنگام تولد، احتمال دارد او هوشیاری و تمرکز پایین‌تری داشته باشد. این تاثیرات جانبی اغلب تا بیش از یک ماه طول می‌کشد. احتمال دارد نوزاد به شکل صحیح پستان‌هایتان را تحریک نکند؛ در نتیجه پس از مصرف اپیدورال ها تولید شیر کمتر بسیار معمول است. بی هوشی اپیدورال برای بی حس کردن اعصاب و ماهیچه‌ها طراحی شده است، تا شما دردی احساس نکنید. ولی متاسفانه، اعصاب و ماهیچه های نوزاد نیز بی‌حس می‌شود. امکان دارد او برای یافتن پستان ها از طریق بویایی مشکل داشته باشد و ممکن است تماس نوک پستان با لب‌های خود را احساس نکند یا برای هماهنگ سازی ماهیچه های درگیر برای پستان به دهان گرفتن و مکیدن با مشکل روبرو شود.
البته این احتمال نیز وجود دارد که استفاده از اپیدورال بطور غیرمستقیم بر شیردهی پستانی تاثیر گذارد، زیرا ‌‌ اپیدورال احتمال استفاده از ابزارهای کمکی زایمان را افزایش می دهد (زایمان با فورسپس و مکنده). سه نکته منفی در استفاده از اپیدورال وجود دارد:
- امکان دارد به شیوه ای موثر تاثیر گذار نباشد، زیرا بخش پایینی بدن تان بی حس است.
- نمی‌توانید از نیروی جاذبه زمین بهره برید.
- میزان هورمون اکسی توسین شما پیش از تولد افزایش نمی‌یابد. معمولاً این میزان به انقباضات رحمی و خارج ساختن نوزاد کمک می‌کند.

تاثیر زایمان با ابزارهای کمکی بر روند شیردهی نوزاد
استفاده از ابزارهای کمکی زایمان می‌تواند برای شیردهی پستانی مضر باشد. این زایمان برای شما تنش‌زاست و با هورمون های شیردهی پستانی مداخله می‌کند. علاوه براین، ممکن است تحت تاثیر فشار وارده به استخوان‌های جمجمه، ماهیچه‌ها و اعصاب، مغز نوزاد آسیب ببینند.
حدود 60 ماهیچه و شش عصب جمجمه‌ای، در بیرون کشیدن او با ابزار درگیر هستند. احتمال کمترین آسیب دیدگی، میتواند الگوی شیردهی را تغییر دهد و باعث بروز مشکل شود. آسیب‌دیدگی نوزاد خطر زردی را نیز افزایش می‌دهد نوزاد را بی‌حال می‌کند و احتمال نوشیدن صحیح شیر را کاهش می‌دهد.

شیردهی پستانی پس از زایمان با ابزار کمکی
- زمان بیشتری را صرف تماس پوست با پوست فرزندتان کنید. به این ترتیب میزان تنش در هردوی شما کاهش می‌یابد و واکنش های تغذیه ای فرزندتان آغاز می‌گردد.
- در وضعیتی شیردهی پستانی کنید که نوزاد آسوده‌تر باشد. برخی از نوزادان به دلیل گردن درد برای نوشیدن شیر از یک سمت تمایل بیشتری دارند. وضعیت نگه داشتن توپ فوتبال را امتحان کنید یا در وضعیتی دراز کشیده شیردهی کنید.
- اگر بچه طی اولین ۹۰ دقیقه پس از تولد پستان را به دهان نگرفت، کلستروم دوشیده را با قاشق چای‌خوری به او بدهید. این ماده، مسکنِ دردی طبیعی است که میزان گلوکز نوزاد را تنظیم می‌کند و برای تغذیه به او انرژی بیشتری می‌دهد.
- اگر نوزاد به شدت ناراحت است و قادر به گرفتن پستان نیست، از پزشک اطفال بخواهید که برای او مسکنی ایمن تجویز کند.
- زمانی‌که در منزل هستید، با کایروپراکتیک مشورت کنید.

تاثیر زایمان سزارین بر روند شیردهی نوزاد
آیا زایمان سزارین بر شیردهی پستانی تاثیر منفی می‌گذارد؟ متخصصین هنوز نظری قطعی در مورد این موضوع ندارند. ولی برخی از مطالعات نشان می‌دهد که زایمان سزارین باعث تاخیر تولید شیر می‌شود؛ اما برخی دیگر از پژوهش‌ها چنین رابطه‌ای را نیافته اند. پیچیدگی های احتمالی پس از زایمان سزارین عبارتند از:
- تاخیر تماس پوست با پوست.
- جدایی بین مادر و فرزند.
- نوزادان برای مکیدن سینه مادر با مشکل مواجه خواهد شد، هوشیاری کمتری دارد و به احتمال ابتلا به هیپوگلیسمی افزایش می‌یابد (ابتلاء به کمبود قند خون).
- مادر درد بیشتری دارند و میزان هورمون های شیردهی پستانی کم تر است (هورمون اکسی توسین و پرولاکتین).

شیردهی پستانی پس از سزارین
- پیش از زایمان درخواست کنید که بلافاصله پس از زایمان نوزادتان را تحت تماس پوست با پوست شما قرار دهند. او را تا برقراری اولین شیردهی موفق نزد خود نگه دارید.
- پس از زایمان داروهای مسکن خود را با رعایت دستورات پزشکی مصرف کنید. درد میزان استرس را افزایش می‌دهد، بنابراین باعث تاخیر در تولید شیر می‌شود.
- برای درست گرفتن نوزاد در موقع شیردهی از پرستاران کمک بخواهید.
- شیردهی دراز کشیده یا وضعیت نگه داشتن توپ فوتبال را امتحان کنید.

تاثیر القاء زایمان بر روند شیردهی نوزاد
القاء زایمان برای شما و فرزندتان تنش زاست. این روند دردناک‌تر از زایمان طبیعی است. انقباضات قوی تر هستند، بدن تان ایندورفین های کمتری (مسکنی طبیعی) را ترشح می‌کند و به احتمالاً به مسکن های بیشتری احتیاج خواهید داشت.
اکسی توسین صنعتی که پس از زایمان برای انقباضات رحمی دریافت می‌کنید، ادرار را بند می‌آورد و اوضاع را بدتر می‌کند. در نتیجه به جای این‌که مایعات زیادی را از طریق ادرار دفع کنید، آنرا در بدن ذخیره می‌کنید. امکان دارد تورم پستانی باعث فرو رفتن نوک پستان‌ شود و ناحیه اطراف آنرا سفت کند و در نتیجه باعث بروز مشکلاتی در گرفتن پستان، تورم نوک پستان ها، انتقال ضعیف شیر و حتی کاهش تولید شیر شود.

استرس عامل موثر در تولید شیر مادر
اولین شیر شما کلستروم یا آغوز خوانده می‌شود. این ماده در مدت کوتاهی تولید می‌شود، اما سرشار از مواد مغذی و پادتن هاست. از آنجایی‌که شکم نوزادتان فقط به اندازه یک تیله است، میزان کم کلستروم تمامی نیازهای او را برطرف می‌سازد، تا سه یا چهار روز بعد تولید شیر اصلی آغاز گردد. وقتی شیرتان روان شد، سلول های شیرتان آب بیشتری را جذب می‌کند و تولید شیرتان افزایش می‌یابد.
اگر طی مراحل زایمان و تولد نوزاد به شدت دچار استرس شده‌اید یا زایمان بسیار طولانی شده است، امکان دارد تولید شیر کامل شما کمی به تاخیر بیافتد. به این ترتیب احتمال تغذیه او با شیشه شیر در بیمارستان افزایش می‌یابد در نتیجه الگوی مکیدن، فلورا (میکروب‌های خوب) در روده ، تولید شیرتان و از همه مهمتر موفقیت در شیردهی پستانی با اختلال مواجه می‌گردد.

چند توصیه برای تسهیل روند زایمان و شیردهی نوزاد
۱- حرکت کنید: به این ترتیب انقباضات به حداکثر می‌رسد و به زایمانی کوتاه‌تر و راحت‌تر منجر می‌گردد. راه رفتن طی مراحل زایمان و راست قامت ایستادن برای فشار آوردن، به فرزندتان کمک می‌کند تا از قدرت جاذبه زمین بهره برد. این روش جنین را به سمت پایین هدایت کرده و او را در بهترین وضعیت برای تولد قرار می‌دهد.
2- طی زایمان بخورید و بنوشید: این روش به شما کمک می‌کند که انرژی خود را حفظ کنید و آب کمتری از دست دهید. با این کار انقباضات‌ موثرتر خواهد بود. به احتمال کمتری محتاج سرم می‌شوید که تحرک تان را محدود می‌سازد و باعث تجمع مایع بیش از حد در بدن‌تان می‌شود.
۳- از مداخلات غیرضروری پرهیز کنید: اگر مراقب‌تان مداخله‌ای را پیشنهاد کرد، از او بپرسید که آیا این کار بر شیردهی پستانی تاثیر می‌گذارد یا خیر. تاثیر این مداخلات مانند گلوله برفی است که به بهمن بدل می‌گردد. به القاء زایمان فکر کنید، به سرمی متصل می شوید که باعث تورم پستان‌هایتان می‌گردد. انقباضات قوی تر می‌شوند و نیازتان به داروهای مسکن افزایش می‌یابد. در نتیجه نوزاد، توان کمتری برای پستان به دهان گرفتن دارد و قدرت مکیدن او نیز کاهش می‌یابد. البته اگر مداخلات زایمان به صورت اورژانسی صورت می‌گیرد، بنابراین باید از آن اطاعت کنید. در این‌صورت، باید زمان بیشتری را برای تماس پوست با پوست فرزندتان صرف کنید.
4- از روش های طبیعی برای کنارآمدن با درد سود برید
۵- آب گرم، ماساژ، فشار درمانی، تجسم و روش های تنفسی را امتحان کنید.