انواع روش های هیسترکتومی، کدامند؟

در اکثر موارد فیبروم های رحمی موجب انجام بیشتر عمل های هیسترکتومی می شوند. هیسترکتومی جراحی برداشتن رحم زنان است. سرطان رحم و آندومتریوز نیز از جمله بیماری هایی هستند که با هیسترکتومی درمان می شوند اما به اندازه فیبروم در میان زنان شایع نیستند. در این مقاله به معرفی انواع هیسترکتومی می پردازیم.

هیسترکتومی چیست؟
هیسترکتومی نوعی جراحی برای برداشتن رحم زنان است. این عمل موجب پایان گرفتن قاعدگی و توانایی باردار شدن است. بسته به علت جراحی، هیسترکتومی می تواند همچنین شامل برداشتن دیگر بافت ها و اندام ها از جمله تخمدان ها یا لوله های فالوپ (لوله رحم) باشد.

دلایل انجام جراحی هیسترکتومی
-فیبروم های رحمی که در واقع توده های غیر سرطانی در دیواره رحم هستند و در برخی زنان می توانند موجب درد یا خونریزی شدید قاعدگی شوند.
-خونریزی شدید قاعدگی یا غیر معمول: تغییر میزان هورمون ها، عفونت، سرطان یا فیبروم ها می توانند منجر به خونریزی ادامه دار و شدید شوند. (آشنایی با علت ایجاد فیبروم)
-افتادگی رحم که در واقع لغزیدن رحم از جای معمول به درون واژن است و بیشتر در میان زنان دارای چندین زایمان طبیعی رایج است و همچنین ممکن است پس از یائسگی یا به دلیل چاقی رخ دهد.
-اندومتریوز: این بیماری هنگامی رخ می دهد که بافت رحم بیرون از رحم و بر روی تخمدان ها رشد می کند و می تواند موجب درد شدید و خونریزی و لکه بینی بین دو پریود شود.
-آدنومیوز: در این بیماری بافت رحم درون دیواره رحم شروع به رشد می کند و می تواند موجب ضخیم شدن دیواره رحم و درد و خونریزی شدید شود.
-سرطان رحم، سرطان تخمدان یا سرطان دهانه رحم. اگر یکی از نواحی تخمدان، رحم، آندومتر یا دهانه رحم دچار سرطان شده باشد، هیسترکتومی معمولا بهترین گزینه درمانی است.

انواع هیسترکتومی
جراحی هیسترکتومی انواع متفاوتی دارد و به دلایل متعددی انجام می شود. بسته به دلیل جراحی و شرایط بیمار نوع متفاوتی از هیسترکتومی توسط پزشک انتخاب خواهد شد. در ادامه به معرفی انواع هیسترکتومی می پردازیم:

هیسترکتومی توتال یا هیسترکتومی کامل
در هیسترکتومی توتال، کل رحم و دهانه رحم برداشته می شوند. هیسترکتومی توتال را می توان از روی شکم با ایجاد برشی در این ناحیه انجام داد. این روش جراحی نیازمند زمان بهبود طولانی تری نسبت به دیگر روش ها است و تقریبا شش هفته تا دو ماه برای بهبودی کامل نیاز هست. هیسترکتومی توتال همچنین از طریق واژن قابل انجام است که نیازمند ایجاد برش بزرگی بر روی شکم نیست. زمان بهبودی این نوع جراحی بین سه هفته تا یک ماه است.

هیسترکتومی ساب توتال
این نوع هیسترکتومی شامل برداشتن دو سوم بالایی رحم و باقی گذاشتن یک سوم انتهایی رحم یعنی در واقع دهانه رحم است. زنانی که همواره پاپ اسمیر آنها طبیعی و نرمال بوده است، کاندیدای این نوع جراحی هستند. گفته می شود که هیسترکتومی ساب توتال مشکلات جنسی کمتری ایجاد می کند و قابل انجام به طور شکمی یا لاپاراسکوپی است.

هیسترکتومی رادیکال (گسترده)
در طی هیسترکتومی رادیکال، رحم، دهانه رحم، بخش بالایی واژن و بافت های اطراف برداشته می شود. هیسترکتومی رادیکال در موارد سرطان پیشرفته مورد نیاز است.

سالپنگو اوفورکتومی
این جراحی در واقع برداشتن تخمدان ها با یا بدون برداشتن لوله های فالوپ (لوله های رحم) است. این جراحی ممکن است در کنار هیسترکتومی انجام شود و ملاحظات متعددی برای انجام آن باید توسط بیمار و پزشک درنظر گرفته شود. این جراحی موجب شروع مصنوعی یائسگی به دلیل از بین رفتن هورمون های طبیعی جنسی می شود.

روش های جراحی هیسترکتومی
هیسترکتومی به روش های مختلفی از طریق واژن، شکم یا به وسیله لاپاراسکوپی قابل انجام است. انتخاب روش جراحی بستگی به دلیل انجام آن و دیگر عوامل تاثیر گذار دارد. گاهی، تصمیم پس از شروع جراحی که پزشک قادر به مشاهده وضعیت بدن و دیگر مشکلات مرتبط با آن است، گرفته می شود. در ادامه به معرفی روش های جراحی هیسترکتومی می پردازیم.

هیسترکتومی ابدومینال یا هیسترکتومی شکمی
این نوع جراحی بهترین دید را به جراح برای مشاهده ناحیه لگن می دهد و با ایجاد برشی بر روی شکم انجام می شود که می تواند عمودی یا افقی باشد و زخم آن بر جای خواهد ماند. این نوع جراحی در مواردی که چسبندگی وجود دارد یا رحم بسیار بزرگ است انجام می شود. معایب این روش، ریسک عوارض آن در مقایسه با روش های کمتر تهاجمی است. ریسک ها شامل عفونت، خونریزی، لخته شدن خون و آسیب به اعصاب و بافت ها است و مدت زمان بیشتری باید در بیمارستان بستری باشید و همچنین زمان بهبود نیز طولانی تر است.

هیسترکتومی لاپاراسکوپیک
این روش جراحی کم تهاجمی ترین روش هیسترکتومی است که با استفاده از دستگاه لاپاراسکوپی انجام می شود. ابزار جراحی یا از طریق واژن یا از طریق ایجاد برش های کوچکی بر روی شکم وارد می شود. رحم به طور تکه تکه یا از طریق برش ها یا از طریق واژن خارج می شود.

هیسترکتومی واژینال
این نوع هیسترکتومی به طور کامل از طریق واژن انجام می شود و هیچ گونه برش یا زخمی بر روی شکم ایجاد نمی شود و معمولا اولین روش انتخابی برای انجام هیسترکتومی است مگر اینکه دلایل دیگری برای استفاده از روش های تهاجمی تر باشد که از جمله این دلایل می توان به چسبندگی یا بزرگ بودن رحم اشاره کرد. با این روش جراحی، زمان بهبود کوتاه تری خواهید داشت و سریع تر به فعالیت های خود بازخواهید گشت.

عوارض هیسترکتومی شکمی
هیسترکتومی شکمی در زمانی انجام می شود که چسبندگی وجود دارد یا رحم بسیار بزرگ است. با این وجود هیسترکتومی شکمی عوارض بیشتری نسبت به روش هیسترکتومی واژینال یا هیسترکتومی لاپاراسکوپیک دارد که از جمله این عوارض می توان به عفونت، خونریزی، لخته شدن خون، و آسیب به بافت ها و اعصاب اشاره کرد. هیسترکتومی شکمی معمولا نیازمند به زمان بستری بیشتری در بیمارستان است و زمان بهبود طولانی تری به نسبت هیسترکتومی واژینال یا هیسترکتومی لاپاراسکوپیک نیاز دارد.

عوارض هیسترکتومی لاپاراسکوپیک
در مقایسه با هیسترکتومی شکمی، جراحی هیسترکتومی لاپاراسکوپیک درد کمتر، خطر ابتلا به عفونت کمتر و مدت لازم برای بستری در بیمارستان کمتری دارد. می توانید به فعالیت های روزمره تان سریع تر بازگردید. از جمله عوارض هیسترکتومی لاپاراسکوپیک می توان به طولانی تر بودن مدت جراحی به نسبت هیسترکتومی شکمی یا هیسترکتومی واژینال اشاره کرد. هچنین احتمال آسیب به مجاری ادراری و دیگر اندام ها در این جراحی وجود دارد.

عوارض هیسترکتومی واژینال
هیسترکتومی واژینال به نسبت هیسترکتومی شکمی یا هیسترکتومی لاپاراسکوپیک عوارض کمتری دارد. زمان بهبودی به نسبت روش هیسترکتومی شکمی کمتر است و اولین گزینه انتخابی برای انجام هیسترکتومی است.