قطع شیردهی به کودک، انجام گام به گام آن

برای قطع شیردهی هرگز خشونت به کار نبرید و کارهایی مانند مالیدن ادویه تند و غیر خودداری کنید. در صورتی که کودک اصرار دارد که شیر بخورد او را از خود نرانید. بزرگان دانشمندان و اطبا راه‌های زیادی برای قطع شیردهی مادر از کودک پیشنهاد می‌کنند و ما در اینجا به چند راه اشاره می کنیم.

توسل به ائمه معصومین
انتخاب زمان و مکان خوب همیشه مخصوصاً برای شروع و پایان کارهای مهم و با ارزش از روش بزرگان و علمای دین بوده و هست. نیکو است که برای پایان این عمل با ارزش و پر از اجر نیز زمان و مکان مناسب و نیکویی را برگزینیم و پس از در نظر گرفتن موقعیت کودک و فصل مناسب برای از شیر گرفتن از نظر معنوی نیز مکان مقدس حرم ائمه معصومین را انتخاب کنیم.

سفارش یکی از بزرگان در این زمینه
در ماه‌های آخر شیردهی که تصمیم گرفته‌اید، آرام آرام کودک را از شیر بگیریم وضو گرفته و با طهارت وارد حرم مطهر یکی از ائمه معصومین و یا امام زادگان شوید و آنگاه که زیر بقعه‌ای متبرک قرار گرفتید، پس از زیارت آن معصوم و دعا و توسل به آن بزرگوار در حالیکه انار شیرین را دانه کرده و در پیش رو دارید رو به قبله بنشینید و ضمن تلاوت سوره مبارکه یاسین، از هر دو سینه به کودک شیر بدهید تا کاملاً تخلیه شوند و در حین تلاوت به دانه‌های انار بدمید. در پایان ثواب تلاوت این سوره را به روح مقدس حضرت علی اصغر و مادرش هدیه نمایید و در آن مکان مقدس و متبرک از خداوند بخواهید که این دوره شیردهی را به کرمش از شما بپذیرد و با قطع شیردهی در این دوره روزی معنوی فرزندتان را فراوان گرداند. سپس کم‌کم انار دانه کرده یا آب آن را به طور کامل به کودک بخورانید. (توجه کنید که شیرین بودن این انار بسیار مورد تاکید است و به طور کلی خوردن انار شیرین بسیار مفید بوده و در تعالیم دینی خوردن آن در روز جمعه سفارش شده است. همچنین متخصصین تغذیه نیز خوردن انار شیرین را برای ایجاد آرامش، رفع اضطراب و وسواس موثر می‌دانند.)

جایگزینی
برای قطع شیردهی لازم است از اصل جایگزینی استفاده نموده و زمینه را برای جدایی از شیر مادر فراهم نمایید. جایگزینی‌ها عبارتند از:
الف- جایگزینی غذایی
کودکی که در پی دوران شیرخوارگی به مکیدن شیر مادر عادت کرده است، در هنگام قطع شیردهی بهانه گیری می‌کند. برای رفع این بهانه گیری‌ها خوراندن مایعات یا آبمیوه مفید است که البته باید ساعت خوردن این مایعات، مانند ساعت خوردن شیر در روز باشد. اگر وابستگی و مقاومت کودک شما را دچار مشکل کرد می‌توانید جایگزینی برای مکیدن پیدا کنید که در این صورت استفاده از شیشه پستانک ارجح است. البته چنانچه این مشکل وجود نداشته باشد استفاده از استکان مناسب‌تر و بهتر می‌باشد.
ب- جایگزینی روحی و عاطفی
به طور کلی می دانیم که خوردن شیر مادر برای کودک فقط تامین نیاز غذایی نیست بلکه در آغوش مادر بودن تماس بدنی با او و غیره بسیاری از نیازهای روحی و عاطفی کودک را نیز ارضا می کند پس باید توجه داشت که با قطع شیردهی توسط مادر، کودک از نظر عاطفی و روحی دچار کمبود نشود همچنین به یاد داشته باشید که قرار است شیر از بچه گرفته شود نه مادر از او. پس سعی کنید کودک را از شیر مادر غافل کنید؛ اما خود از بچه غافل نشوید و از طریق دیگری محبتتان را به کودک نشان دهید و وقت کافی را با او صرف کنید تا کودک شما این توجه و همراهی را درک کند.

انجام شیوه گام به گام
روش گام به گام همزمان با جایگزینی غذایی و روحی و عاطفی انجام می‌شود. تمام این دوره باید حدود سه ماه طول بکشد تا به طور کامل شیر از بچه گرفته شود. طول این دوره بستگی به میزان وابستگی کودک به شیر مادر دارد.
از فواید مهم این روش آن است که به دلیل تدریجی بودنش مادر و کودک هیچ یک از نظر عاطفی و روحی احساس خلاء و ناراحتی نمی‌کنند و به راحتی شیر ترک می‌شود. در نیمه اول این دوره کم کردن شیردهی از روز آغاز می‌شود برای این منظور:
- دفعات شیر دادن در روز را کم کنید؛ یعنی فاصله بین شیر دادن‌ها را کمی طولانی‌تر نمایید.
- کم کردن تغذیه با شیر مادر را از صبح‌ها شروع کنید و بعد از یک الی دو هفته در بعد از ظهر‌ها این کار را انجام دهید.
- در زمان‌هایی که به کودک شیر نمی‌دهید باید او را به طریقی سرگرم کنید که به خوردن فکر نکند.
- اگر کودک بزرگتر باشد و می‌تواند بفهمد، مادر باید به او تفهیم کند که وقت خوردنش فرا خواهد رسید و آن را به بعد موکول نمایند.
- در نیمه دوم این دوره، به تدریج شروع به کم کردن دفعات شیر در شب‌ها کنید و شیردهی شبانه را آخر از همه قطع کنید.

تغذیه کمکی شیرخواران
- از بدو تولد تا ۴ الی ۶ ماهگی فرزندتان را صرفاً با شیر مادر تغذیه کنید.
- غذای کمکی را با دادن کمی فرنی یا حریره بادام رقیق، پس از شیر مادر آغاز کرده و به تدریج افزایش دهید.
- هر یک از مواد غذایی را تک تک و به مرور به غذای کمکی کودک بیافزایید که در صورت وجود حساسیت به هر ماده غذایی متوجه شده و آن را از غذای کودک حذف کنید.
- قطره ویتامین آ و قطره آهن را طبق دستور پزشک شیرخوار بدهید بعد از قطره آهن به شیرخوار آب بدهید تا از سیاه شدن دندان‌ها جلوگیری شود.
از مواد زیر می‌توانید به عنوان غذای کمکی کودک استفاده کنید:
- سوپ نرم شده بدون نمک و ادویه
- پوره سیب زمینی یا هویج
- زرده تخم مرغ خوب پخته شده و به شکل پوره درآمده
- کته نرم
- آبمیوه‌های طبیعی و تازه
با شروع تغذیه کمکی آب جوشیده خنک شده به دفعات و حجم مورد علاقه شیرخوار به او بدهید، دادن برخی مواد غذایی ممکن است سبب خفگی او شود، ماننده: دانه کشمش و انگور، گردو، پسته، تیکه‌های سوسیس یا گوشت، تکه‌های سفت و خام سبزیجات مثل هویج.
بعد از یک سالگی کودک کمک می‌توانید از غذای خانواده استفاده کنید.