راه های پیشگیری از ناباروری، شناخت عوامل تاثیر گذار

یکی از عوامل ناباروری در مردان ضربه و آسیب شدید به بیضه‌های مرد، عمل جراحی (وازکتومی) در مردان و (توبکتومی) در زنان یکی از شیوه‌های عقیم سازی است که به بهانه کنترل جمعیت صورت می‌گیرد، البته این کار از دیدگاه فقیهان و مراجع حرام است.

عوامل شغلی
انواع مشخصی از مشاغل ممکن است با افزایش ناباروری زن و مرد ارتباط داشته باشند، مثلا رانندگان حرفه‌ای که ساعت‌ها در حالت نشسته هستند. این امر می‌تواند به کاهش تعداد اسپرم‌های سالم و افزایش درصد اسپرم‌های ناهنجار منجر شود. احتمالاً قرار گرفتن بیضه‌ها در محیط گرم باعث ناهنجاری در اسپرم سازی می‌گردد.

مایکروویو و تاثیر آن بر نازایی
امروز در بسیاری از خانه‌ها دست کم یک اجاق مایکروویو وجود دارد. اجاق ماکروویو غذا را با استفاده از امواج الکترومغناطیس با فرکانس بالا می‌پزد. مولکولهای موجود در این غذاهاف با سرعت ۲ هزار بار در ثانیه تحریک می‌شوند، این امر به گرم شدن خودکار غذا منجر می‌شود. طرفداران این وسایل معتقدند، اجاق مایکروویو طراحی شده است که امواج الکترومغناطیس از داخل به بیرون نشت نمی‌کند، اما بسیاری از کارشناسان عقیده دارند، این امر می‌توانند به بیرون نشت کرده و روی باروری اثر بگذارند.

تاثیر و خطرات عوامل محیطی در نازایی
ما در زندگی روزمره پیوسته در معرض بمباران سموم و مواد شیمیایی هستیم، این مواد در غذاها، پاکت‌های بسته‌بندی مواد غذایی، حشره کش‌ها و افزودنی‌ها، مواد نگهدارنده، پاک کننده‌های خانگی، اسپری‌ها و ذرات قابل استنشاق، مواد نگهدارنده چوب و مواد ضد کرم به وفور یافت می‌شوند. همه عوامل فوق ممکن است بر باروری انسان‌ها اثر بگذارند. واقعیت این است که ما در دریایی از هورمونها و مواد شیمیایی غوطه‌ور هستیم و بسیاری از این عوامل بر باروری اثر منفی دارند، اما به طور معمول جدا کردن تک تک عوامل آسیب زا، غیر ممکن یا بسیار دشوار است. به عبارت دیگر در بیشتر موارد چند عامل با یکدیگر در ناباروری تاثیر گذار است؛ بنابراین برای کاهش احتمال ناباروری باید از این مواد دوری کرد و برای پیشگیری باید عوامل نازایی را شناخت و از آنها پرهیز کرد.

علل شایع کاهش باروری در مردان
حدود ۴۰ درصد نازایی‌ها از طرف مردان است، با این وجود بیشترین تاکید در بررسی علل ناباروری روی زن‌ها است. برای پی بردن به علت نازایی همسران باید وجود عوامل احتمالی نازایی بررسی شود. برخی از عوامل اختلالات جنسی مردان عبارتند از:
- ناآرامی و اضطراب
- روزه گرفتن پیوسته و فقر تغذیه
- بلند گذاشتن موهای بدن
- زیاده روی در آمیزش
- مصرف نوشابه های الکلی
- مصرف خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها ای که طبیعت سرد دارند.
- مصرف داروهایی که قدرت آمیزش را کم می‌کنند.
- خستگی زیاد و پیوسته
- انحرافات جنسی مثل خود ارضایی و میل به همجنس
- افسردگی و ناراحتی‌های عصبی
بنابراین مردانی که می‌خواهند فرزندانی سالم و باهوش داشته باشند قبل از دچار شدن به ناباروری باید از عوامل ایجاد کننده آن دوری نمایند.

بیماری‌های موثر در ناباروری زن‌ها
بسته شدن سلول‌های فالوپ: لوله فالوپ مسیر ارتباطی تخمدان و رحم است. اسپرمها شنا کنان از این مسیر عبور می‌کنند تا برای عمل لقاح خود را به تخمک برساند. در صورت بسته شدن این مسیر مشکلات جدی برای باروری زن ایجاد می‌شود. پزشک متخصص می‌تواند در درمان این مشکل کمک نمایند.

نقش بیماری‌ها و مشکلات طبی در باروری
بیماریها و مشکلات طبی می‌تواند اثر منفی روی باروری داشته باشند برخی از این مشکلات مثل بسته شدن لوله فالوپ (مسیر ارتباطی تخمدان و رحم) به طور مستقیم و بعضی نیز مثل بیماری سلیاک (نوعی بیماری گوارشی) به طور غیرمستقیم در باروری اثر می‌گذارند.

نقش سن و برخی بیماریها در ناباروری
افزایش سن در زن و مرد باعث کاهش قابلیت باروری می‌شود. تخمک‌های زن قبل از تولد به صورت اولیه ایجاد می‌شوند و معنی آن این است که تخمک‌های یک زن ۳۵ ساله ده سال از تخمک‌های یک زن ۲۵ ساله مسن تر‌اند. بعد از ۳۵ سالگی درصد احتمال باروری کمتر می‌شود.

تاخیر در بارداری
امروزه یکی از عوامل بسیار مهم در نازایی این است که همسران جوان به بهانه های مانند تحصیل استفاده از دوران خوش سال های نخست زندگی مشترک و دلایل دیگر به مدت طولانی از بارداری جلوگیری می‌کنند گیری از بارداری به طور طبیعی علاوه بر مشکلات روحی و جسمی در همسران باعث ضعف بسیار قدرت جنسی مرد می شود آنگاه که آن تصمیم به بچه دار شدن می گیرند کمال کم شده است همچنین سه راه های جلوگیری نیز مشکلاتی را به همراه دارد.

تاثیر الکل، دخانیات و داروها بر ناباروری
بسیاری از افراد از آسیب‌هایی که مصرف الکل و استعمال دخانیات در دوره بارداری بر آنان وارد می‌کند آگاهی دارند. اما بسیاری از زوج‌ها باور نمی‌کنند استعمال دخانیات و مصرف الکل بتواند قدرت باروری آنها را مختل کند. البته خبر خوبی که در این باره می‌توان داد این است که اثرات این مواد برباروری همیشگی نیست و بعد از توقف مصرف آنها اثرات زیانبار از بین رفته و وضعیت شخص به حالت عادی برمیگردد.

نقش داروهای تفننی
سال‌های اخیر مصرف ماری جوانا و کوکائین سیر فزاینده‌ای داشته و برای تعدادی از مردم به صورت بخشی از مصارف روزانه زندگی درآمده است.البته افزایش مقبولیت اجتماعی این داروها دلیل بر بی ضرر بودن آنها نیست. این داروها بر باروری همسران اثر منفی دارند اما در صورت ترک آنها بعد از مدت کوتاهی اثرات منفی بر باروری از بین می‌رود. باید توجه داشت مصرف آنها در بارداری اثرات فاجعه باری بر روی جنین دارد.

نقش دخانیات
بسیاری از مردم اطلاعات زیادی درباره زیان‌های سیگار کشیدن دارند؛ مثل تاثیر آن در ناحیه ریه و تولید سرطان ریه. بیشتر مردم از اثرات ویرانگر سیگار در حاملگی نیز خبر دارند، اما افراد کمی از نقش سیگار در کاهش قدرت باروری زوج‌ها اطلاع دارند. دود توتون یا تنباکو ۴ هزارنوع ترکیب شیمیایی دارد. برخی از این ترکیبات عبارتند از: اکسید نیتروژن، آمونیاک، هیدرو کربن‌های معطر، کلرید وینیل، نیکوتین، سرب و کادمیم.
برخی زن‌ها فقط هنگام بارداری سعی می‌کنند سیگار نکشند، غافل از اینکه دود سیگار می‌تواند احتمال ناباروری را در آنها افزایش دهد. سیگار کشیدن در مردان نیز می‌تواند باعث کاهش تعداد اسپرم‌ها، افزایش اسپرم‌های غیر طبیعی و کاهش سطح هورمون جنسی مردانه شود. سیگار همچنین می‌تواند باعث کندی و تنبلی اسپرم‌ها و نیز کاهش سطح ویتامین در خون شود.
کمبود ویتامین باعث می‌شود اسپرم‌ها به جای حرکت رو به جلو به هم بچسبند و مصرف مقدار کافی ویتامین به طور روزانه می‌تواند باعث اصلاح این مشکل شود. استعمال دخانیات در زنان می‌تواند باعث یائسگی زودرس شود و این موضوع برای زنانی که سنشان بالا است و می‌خواهند باردار شوند اهمیت حیاتی دارد.

عوامل ناباروری از نظر ابوعلی سینا
ابوعلی سینا دانشمند و پزشک بزرگ در بیان عوامل نازایی و یا دشوارزایی می‌گوید: نازا بودن زن چندین سبب دارد که از این قرار است:
- اشکال در تخم نرینه یا در تخم مادینه است.
- سبب در ابزار کار نزدیکی مرد و زن است.
- منشاء سبب واکنش‌های روانی است، از قبیل غم خوردن زیاد، ترس، شوکه گشتن و بیمناک شدن
- ممکن است سردرد سبب ناباروری شده باشد.
- پرشدگی بی رویه معده از خوراک و هضم نشدن غذا
- ممکن است در عمل نزدیکی اشتباهی رخ دهد.
سپس می‌افزاید در حالات ویژه‌ای تخم بهره بارآوری ندارد، این حالات عبارتند از:
- تخم نرینه‌ای که هنوز به حد رشد نرسیده است.
- آب تشکیل دهنده از کسی که در نزدیکی کردن زیاده روی می‌کند.
- کسی که بدن ناسالم دارد؛ زیرا آب منی از همه اندام بدن به وجود می آید. همان گونه که بقراط می‌گوید: تخمه تندرستان درست است و تخمه بیماران بیمار است.