عزت نفس کودکان، یازده نکته کلیدی

با تنها تعریف کردن از فرزندتان، بیشتر از اینکه کمک کرده باشید، به او آسیب رسانده اید. در اینجا یک دستور العمل جامع درباره ی تشکیل و تقویت عزت نفس در کودکان وجود دارد.
امکان دارد شما همواره در حال ابراز عشق بی پایانی به فرزندتان باشید. مدام از او تعریف کنید و تمجید هایتان را به خاطر هر موفقیت کوچکی از سمت فرزندتان، نثارش کنید. احتمالا در ذهن خود می گویید: اگر فرزندم کار درستی انجام بدهد (یا حداقل کاری که از نظر من درست می آید)، کاری می کنم که نسبت به خودش احساس عالی ای داشته باشد.
به این کار افزایش عزت به نفس می گویند یا حداقل شما اینگونه فکر می کردید. در این مقاله، مواردی نام برده شده که امکان دارد در تقویت عزت نفس کودکان تان، آن ها را از قلم انداخته اید.

راههای افزایش عزت نفس کودک
۱- یک قدم به عقب بروید
جیم تیلور، نویسنده ی کتاب "فرزندتان دارند گوش می دهند: ۹ پیامی که نیاز دارند تا از شما دریافت کنند" می گوید: راه های بهتری به جز تعریف و تمجید بی وقفه ی کودکان برای تقویت عزت نفس در آن ها وجود دارد.
برای مثال به آن ها کمک کنید تا در این دنیا مهارت هایی را کسب کنند. برای انجام این کار، باید یاد بگیرید تا قدمی به عقب بردارید و به فرزندتان اجازه دهید تا ریسک کند، انتخاب کند، مشکلاتش را پشت سر بگذارد و با آنچه که داد راه خودش را آغاز کند.
۲- تعریف و تمجید بیش از حد بیش از خوبی، بدی به همراه خود دارد.
تیلور می گوید: عزت نفس از احساس دوست داشته شدن و امنیت و همچنین شکل گیری مهارت نشئت می گیرد. با اینکه والدین اکثرا بارانی از دو مورد اول بر سر کودکانشان می ریزند، مهارت داشتن ویژگی ای است که زمان و تلاش فرزندان را نیازمند است. با اینکه می خواهیم، نمی توانیم با تعریف کردن کودکانمان را به سمت ماهر شدن سوق بدهیم.
در واقع، با تعریف بیش از حد از کودکان ما بیش از کمک کردن به آن ها در حال ضرر رساندن به آن ها هستیم. تیلور در این باره می گوید: ما با این کار، سطح توقعات را برایشان پایین می آوریم.
اگر مدام به فرزندتان بگویید که در حال حاضر دارد عالی عمل می کند، در واقع به او گفته اید که دیگر نیازی نیست برای بهتر شدن به خودش فشاری بیاورد. اما اعتماد به نفس از انجام دادن، تلاش کردن، شکست خوردن و دوباره تلاش کردن می آید. تنها با تمرین کردن می توان به کسب مهارت رسید.
سامانتا مک لئود، مادر چهار پسر ۱ تا ۹ ساله، بر این باور است که با تعریف در واقع عزت نفس کودکانش را تخریب می کند. دو حالت وجود دارد. امکان دارد کودکان تصور کنند که آنها بی نقص هستند، یا تمام مدت برای عالی بودن تلاش خواهند کرد و این کار یک سطح توقع دست نیافتنی را برای آن ها بوجود می آورد.
همچنین، تعریف های حساب نشده، آن ها را گیج می کند. سامانتا می گوید: اگر پسرم نتواند کلمات را درست تلفظ کند و من به او بگویم که دارد بی نقص عمل می کند، او یاد می گیرد که به غریضه های خود توجهی نکند. او همچنین به این باور می رسد که تعریف دروغی بیش نیست.
تیلور در این باره اضافه می کند: اگر به فرزندتان بگویید که او بهترین، باهوش ترین یا با استعداد ترین است، باعث می شوید که آینده ی ناراحت کننده ای در انتظارش باشد. شما فرد مغروری را پرورش داده اید که احساس می کند از پس همه چیز بر می آید اما دیر یا زود متوجه خواهد شد که او در واقع این ویژگی ها را ندارد.
۳- به فرزندتان اجازه دهید ریسک های سالم بکند
ویکتوریا اسپویک، مدیر عامل شرکت کودکان که یک سرویس نگهداری از کودکان در تورنتو کانادا است، می گوید: بهتر است شروع کنید خودتان را مجبور کنید هنگامی که فرزندتان با ریسک های سالم زندگی اش مواجه می شود، عقب بایستید.
کودکان برای اینکه در خود اعتماد به نفس ایجاد کنند، می بایست انتخاب کنند و مسئولیت انتخاب هایشان را نیز بر عهده بگیرند. وی با والدین بسیاری رو به رو شده که تلاش کرده اند همواره فرزندانشان را از شکست نجات دهند.
اسپویک زمانی را به یاد می آورد که از ته اتاق به پسر دو ساله ی خودش نگاه می کرده که یک پارچ پر از آب پرتقال را در یک مهمانی رسمی بلند می کند. وی می گوید: او می خواست آب پرتقال را درون یک لیوان بریزد و من تنها آنجا ایستاده و نفسم را حبس کرده بودم. اسپویک به جای اینکه قبل از تلاش پسرش به کمک او بشتابد، ایستاد و شاهد ریختن آب پرتقال بر روی زمین شد.
بعد بهترین قسمت ماجرا اتفاق افتاد. پسرک دو ساله یک مهماندار را پیدا کرد و چند دستمال پارچه ای گرفت و کثیف کاری خودش را تمیز کرد. اسپویک می گوید: او کاملا مانند بزرگسالان موفق با مشکلاتش مواجه شد.
۴- بگذارید کودکان خودشان برای خودشان تصمیم گیری کنند
هنگامی که کودکان در سطح سن خودشان برای خود تصمیم می گیرند، احساس قدرت بیشتری می کنند. اسپویک در این مورد به این نکته اشاره می کند که کودکان حتی به جوانی دو سال هم می توانند به عواقب تصمیماتشان فکر کنند.
اسپویک همواره به فرزندان خود اجازه می دهد تا متناسب با هوا خودشان کت و کلاه و دستکش هایشان را بپوشند یا نه. وی می گوید: هنگامی که فرزندانم تفاوت میان سرد و گرم را متوجه شوند، دیگر به خودشان بستگی دارد. آن ها باید بر بدن خود کنترل داشته باشند و مسئولیت انتخاب های خود را بپذیرند.
۵- به آن ها اجازه دهید در کار های خانه به شما کمک کنند
تیلور اذعان داشته، در تقویت عزت نفس ، کودکان به فرصت هایی نیاز دارند تا مهارت های خود را نشان داده و احساس کنند حضورشان تاثیر گذار است. برای این کار، در انجام کارهای خانه از آن ها کمک بخواهید. حتی اگر هنوز کودکی نو پا هستند هم این کار را انجام دهید. از آن ها بخواهید تا در آشپزی، چیدن میز و مرتب کردن تخت ها به شما کمک کنند.
۶- آن ها را تشویق کنید تا به علایق خود بپردازند
یک راه تضمین شده ی دیگر برای تقویت عزت نفس در کودکان، تشویق آن ها به انجام فعالیت هایی است که به آن ها علاقه و توجه نشان می دهند. بعد مطمئن شوید تا فرزندتان آن فعالیت ها را به طور کامل انجام می داده و به اتمام می رساند.
مهم نیست که این کار چیست (ممکن است از شنا کردن گرفته تا رد کردن یک مرحله ی سخت در بازی های ویدئویی باشد.) هدف اصلی این است که فرزندان کاری که شروع کرده اند را به اتمام برسانند تا در نهایت احساس خوب تکمیل یک فعالیت را داشته باشند.
۷- هنگامی که فرزندان در حال تقلا یا شکست خوردن بودند، چه کنیم؟
اگر عزت نفس فرزندتان هنگامی که از تیم ژیمناستیک کنار گذاشته شد یا زمانی که نتوانست جدول ضرب را حفظ کند، فرو ریخت باید چه کار کنید؟
۸- آن را زیاد جدی نگیرید
تیلور می گوید: بسیاری از والدین برعکس فکر می کنند. آن ها گمان می کنند که شکست به فرزندانشان آسیب می رساند، اما در واقع شکست یک فرصت طلایی برای تقویت عزت نفسشان ایجاد می کند.
۹- به آن ها نشان دهید که عشق شما به آن ها بی حد و مرز است
بگذارید فرزندتان بداند که شما حتی هنگامی که او شکست خورده یا انتخاب های اشتباهی می کند، او را دوست دارید. اسپویک به این موضوع اشاره می کند که اگر شما دائما درباره ی عملکرد فرزندتان صحبت کنید، او گمان می کند که شما تنها او را برای کارنامه های طلایی و موفقیت هایش دوست دارید.
۱۰- مطمئن شوید اهداف فرزندتان در حد او و متناسب با توانایی هایش است
برای مثال اول فرزندتان را به جای تیم ورزشی کشوری، به تیم محله ای بفرستید تا احساس کند که در آن جا یک ستاره است و احساس آخر و ضعیف بودن در تیم کشوری را تجربه نکند.
مک لئود هنگامی این درس را آموخت که پسرش، الکس، کلاس دوم بود. وی می گوید: او هر یک روز درمیان تمرین می کرد و به خاطر حضورش در تیم احساس غرور داشت. پس از آن، مادر و پسر درباره ی موفقیت و گرفتن نتایج زحمت های الکس صحبت کردند و او از تداوم تلاش های پسرش تمجید کرد.
۱۱- به فرزندتان پیشنهاد جایزه های مناسب بدهید
تیلور می گوید: با اینکه به طور معمول از جایزه به اشتباه استفاده می شود، هنگامی که علت آن مشخص شده و فرزند آن را به حق بدست آورده باشد، می تواند باعث تقویت عزت نفس شود.
لورنا کروس، یک معلم موسیقی بازنشست شده، تعریف می کند که در زمان خودش، به دانش آموزان می گفته تا برای خود یک پوشه ی غرور آمیز تهیه کنند. هر بار که بچه های اسم هایشان را در یک برنامه یا یک مقاله در روزنامه می دیدند یا یک لوح تقدیر می گرفتند، آن کلمات را جدا کرده و آن ها را درون پوشه می گذاشتند.
لورنا می گوید: هنگامی که کودکان روز بدی را سپری می کردند، آن جملات تمجید آمیز را از پوشه در آورده و تمام کار های خوبی که کرده بودند را با خود مرور می کردند. ان کار باعث می شد تا حس بهتری نسبت به خودشان داشته باشند.

تقویت عزت نفس در کودکان
نحوه ی کار پوشه ی غرور آمیز به این صورت است که به کودکان نشان می دهد دقیقا به چه دلایلی آن ها خاص هستند و به آن ها می آموزد که تمرین با خود، موفقیت را به ارمغان می آورد. تیلور می گوید: و این تمرین و تلاش است که باید مورد تقدیر قرار گیرد. اسپویک می گوید: تنها به او نگویید که به زیبایی بازی کرده است. به او بگویید آن موقع که توپ را به هم تیمی ات پاس دادی عالی کار کردی.
همچنین در خاطر داشته باشید که تشویق های غیر مستقیم، مانند یک ستاره جلوی اسمش، می تواند شگفتی بیافریند. مادری به نام ننسی بوتلهو حتی توانسته خلاقیت بیشتری از خود نشان دهد. او مطمئن می شود که فرزندانش به طور غیر مستقیم از خود تعریف می شنوند.
ننسی می گوید: من به دوستانم می گویم که چطور معلم به مارگارت گفته که او به شدت مهربان است یا چطور بریجت را دیدند که داشت به شدت تلاش می کرد تا بند کفش هایش را ببندد. از آن جایی که کودکان فالگوش ایستاده اند، متوجه می شوند که من از آن ها از صمیم قلب تعریف می کنم و تنها این تعاریف را برای خوشحال شدن آن ها بهشان نمی گویم و این کار آن ها را شدیدا خوشحال می کند.

چک لیست عزت نفس شما
در اینجا نکاتی که آورده شده که انجمن سلامت روان کانادا برای تقویت عزت نفس کودکان توصیه کرده است:
احساس کنید خاص هستید. شما می بایست به فرزندانتان کمک کنید تا استعداد ها و ویژگی های خاص خودشان را بیابند و برای نقاط قوتشان ارزش قائل باشید. اما در عین حال به آن ها بیاموزید که احساس خاص بودن به این معنا نیست که از دیگران بهتر هستند.
هدف گذاری کنید. به فرزندتان بیاموزید تا برای رسیدن به یک هدف تلاش کرده و به خاطر موفقیت هایش احساس غرور کند. برای آن ها موقعیت هایی فراهم کنید تا بتوانند به موفقیت برسند.
تلاش کرده و باز تلاش کنید. فرزندانتان را به انجام کار ها به شیوه ی خودشان تشویق کنید. به آن ها روحیه دهید تا با چالش ها مواجه شده و ریسک کنند