روانشناسی تربیت کودکان، عوارض منتشر کردن عکس

برای بسیاری از ما گرفتن عکس از بچه هایمان و انتشار آن در صفحات و کانال های شبکه های مجازی بخشی از زندگی روزانه شده است.
بسیاری از بچه ها از بدو تولدشان به مدد گوشی های همراه آنقدر عکس و فیلم دارند که به سادگی می شود روند هفتگی رشد آنها را با جزئی ترین احوالات شان از اولین دندان و اولین کفش گرفته تا اولین مهد کودک و کلاس تا امروز که مثلاً 8-7 ساله شده اند مرور کرد و کنار هم چید.
می توان روزی را تصور کرد که دختر هجده ساله مان از دانشگاه عصبانی سراغ منِ پدر یا مادر بیاید که به چه اجازه ای عکس و تصویر دوسالگی او را وقتی که برهنه با شورت گل گلی کنار دریا بوده منتشر کرده ایم و حالا فلان پسر که جواب رد از او شنیده آن را در کانال همکلاسی هایش بارگذاری کرده است.
این یک خیالبافی نیست؛ daily mail در سال 2016 گزارش داد یک دختر 18 ساله در اتریش از والدین خود به علت خودداری از حذف عکس‌هایی که از او در کودکی در فیس‌بوک منتشر کرده‌اند شکایت کرده است.
او انتشار این عکس‌ها را "شرم‌آور" و نقض حریم شخصی خود خوانده است. این دختر که نامش بنا بر قوانین اتریش فاش نشده، درباره والدین خود به یکی از روزنامه‌های این کشور گفته است: «هیچ حد و مرز و هیچ شرمی نداشته‌اند. برایشان مهم نبوده است من در توالت نشسته‌ام یا برهنه روی تخت سفری دراز کشیده‌ام، هر لحظه‌ی زندگی من عکاسی و منتشر شده است.»
آیا فکر می کنید پسر یا دختر ما وقتی به سنین جوانی رسیدند چه واکنشی نسبت به فیلمی نشان دهد که امروز برای ما خنده دار است و چندین و چند لایک برایمان آورده است؟
بر اساس تحقیقی که اخیراً در بریتانیا انجام شده است،یک پدر یا مادر به طور متوسط هزار و ۴۹۸ عکس از کودک خود تا وقتی او به سن پنج سالگی برسد منتشر می‌کند.
بر اساس همین تحقیق 85 درصد والدین تنظیمات حریم شخصی فیس‌بوک خود را تنظیم نکرده‌اند و 79 درصد آن‌ها به اشتباه می‌پندارند که غریبه‌ها نمی‌توانند عکس‌ها را ببینند!
بر اساس تحقیق دیگری، نیمی از والدین نمی‌دانند که عکس‌های منتشر شده، اغلب اطلاعاتی نظیر محل گرفته شدن عکس را نیز در بردارد.
طبق پژوهشی که در دانشگاه میشیگان انجام شده محققان بررسی کرده‌اند که والدین چگونه اطلاعات کودکان را در فضای مجازی منتشر می‌کنند. این پژوهش پنج موضوع عمده را از قرار زیر دسته‌بندی کرده است:
خواباندن کودک
راهنمای غذا خوردن و تغذیه کودکان
تربیت
مراقب‌های روزانه(پیش از مدرسه)
مسائل اخلاقی
این مطالعه نشان داد که حدود 56 درصد از والدین اطلاعات شرم‌آوری از کودکان خود منتشر می‌کنند، 51 درصد با انتشار اطلاعاتی اعلام می‌کنند فرزندشان در ساعت مشخصی کجاست و 27 درصد از شرکت‌کنندگان، عکس‌های نامناسب از کودکان خود به اشتراک می‌گذارند.
اریک اشمیت، مدیرعامل سابق گوگل در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۱۰ پیش‌بینی کرده است که روزی همه افراد دنبال این خواهند بود تا نام خودشان را تغییر دهند؛ تا بدین شکل از شر اطلاعات شرم‌آوری که در کودکی و نوجوانی توسط خودشان یا دیگران درباره آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است، خلاص شوند.
بسیاری از والدین احساس ترس و واهمه‌ای نسبت به انتشار اطلاعات و عکس‌های کودکانشان ندارند زیرا معتقدند که فقط دوستانِ آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی این اطلاعات را می‌بینند؛ اما متأسفانه طبق آمار 76 درصد از دزدیِ کودکان و 90 درصد از جرائمی که علیه نوجوانان رخ می‌دهد، توسط اقوام یا آشنایان است.
در واقع توصیف مکان‌هایی که فرزندان مان در آن حضور دارند، علایق شان و ... می‌تواند کار را برای دوستان و آشنایان که دنبال آزار کودکان ما هستند، آسان کند.
از این روست که بسیاری هشدار می‌دهند که والدین از طریق انتشار عکس‌های کودکان آن‌ها را در معرض دسترسی پدوفیل‌ها (کودک آزاران جنسی) قرار می‌دهند.
در سال ۲۰۱۶ فرانسه برای اولین بار در دنیا، انتشار عکس کودکان در فضای مجازی را وارد قوانین حفظ حریم خصوصی فرد کرده و جریمه سنگینی هم برای آن در نظر گرفت. اگر فردی بتواند به دادگاه ثابت کند که عکسی که والدینش در فضای مجازی منتشر کرده‌اند برایش شرم‌آور است، در آن صورت، والدین دادگاهی شده و باید تاوان یک سال حبس یا ۴۵ هزار یورو را متحمل شوند.
نکته جالب آنکه دادگاه فرانسه فقط به خاطر نارضایتی فرد از پخش شدن عکسِ دوران کودکی‌اش، والدینش را مجازات نمی‌کند؛ بلکه دلیل مهم‌تر دیگری وجود دارد و آن امکان استفاده پدوفیل‌ها از عکس‌های نامتعارف کودکان است که امروزه بسیار شایع شده است.
اگرچه بر اساس سند حمایت از حریم شخصی آنلاین کودکان (COPPA) وب‌‌سایت‌هایی که نظیر فیس‌بوک بر اساس جمع‌آوری اطلاعات کاربران پایه‌گذاری‌شده‌اند اجازه ندارند کودکان زیر ۱۳ سال را بپذیرند اما کم نیستند کودکانی که والدین‌شان به اسم آن‌ها حساب باز می‌کنند و یا اگر این کار را نکنند خیلی عادی عکس‌ها و اطلاعات مربوط به کودک‌شان را روی صفحات خود منتشر می‌کنند.
در سال 2014 لایحه‌ "قوانین حفظ داده‌ها" در اتحادیه اروپا بازنویسی شد که یکی از مهم‌ترین بندهای آن لایحه "حق فراموش‌شدن آنلاین"است.
ایده‌آل طرح این است که هر کاربر جهان آنلاین این امکان را داشته باشد که اطلاعات مربوط به خود را از همه‌ اینترنت حذف کند امری که البته هنوز متحقق نشده است.
در عوض امروز اپلیکیشن‌هایی را می‌توان یافت که امکان تشخیص چهره افراد در عکس‌ها و دادن اطلاعات درباره آن‌ها را فراهم می‌کنند.
در سال ۲۰۱۱ یک گروه از هکرها اپلیکیشنی ساختند که به کاربر امکان آن را می‌داد که چهره فرد در عکس را اسکن کرده و با سرعت اطلاعات اولیه‌ای نظیر اسم و شهر محل زندگی وی را دریافت کند.
تکنولوژی تشخیص چهره برای عینک‌های گوگل نیز طراحی شده است. این تازه آغاز کار است و به بازار آمدن چنین تکنولوژی‌هایی نشان‌گر آن است که تا چه میزان کار کودکان امروز که در آینده بالغ خواهند بود برای شناخته نشدن و داشتن حق "گمنامی" سخت خواهد بود.
با این همه اکنون به واسطه اینترنت و شبکه های اجتماعی امکان آن وجود دارد که عکس نوزاد تازه چشم‌گشوده در لحظه به مادربزرگ یا عمه یا دایی‌اش در نقطه‌ای دیگر از جهان برسد. از همین رو برخی از والدین راهکارهایی یافته‌اند تا ضمن شریک کردن دوستان و اقوام نزدیک در لحظات زیبای زندگی خود، حریم شخصی کودکان و حق انتخاب سرنوشت آن‌ها را نیز محترم بشمارند.

توصیه های کاربردی
قبل از انتشار عکس یا ویدئوی کودک خود یک بار دیگر آن از منظر جوانی کودک خود ببینید. آیا او از این که کس دیگری این عکس یا فیلم را ببیند آزرده نمی شود؟ اگر پاسختان منفی بود منتشر نکنید.
با تغییر تنظیمات در شبکه های اجتماعی عکس‌های کودک خود را به صورت عمومی (public) منتشر نکنید، بلکه آن‌ها را تنها با گروه کوچکی از نزدیکان‌ مورد اعتماد به اشتراک بگذارید.
به شدت مراقب‌ باشید هنگام انتشار تصویر کودک خود برای مثال در مهدکودک یا موسسه ی زبان، آدرس یا نام مکان مشخص نباشد تا نشانه‌ای از محل کودک به بیننده عکس‌ها ندهد. این کار می‌تواند خطرات احتمالی را کاهش دهد.
همچنین حواس تان به این باشد که برخی اپلیکیشن ها، به طور خودکار محل گرفتن عکس را ثبت می کنند. می توانید گزینه لوکیشن را حذف کنید.
هیچ عکسی از کودک عریان خود منتشر نکنید. گرفتن عکس در ساحل، توالت و حمام را اکیدا برای خود ممنوع کنید. به این فکر کنید که ممکن است یک فرد پدوفیلی آن را ببینید.
هیچ عکس تمام رخی از کودک منتشر نکنید تا امکان شناسایی توسط نرم افزار منتفی باشد. این توصیه به ویژه برای کسانی است که ممکن است مورد طمع باشند مانند تاجران ثروتمند یا هر کسی که روی فرزندش حساس است.
از کودکان بالای دو سال برای ارسال عکس شان حتی برای پدر و مادر بزرگ اجازه بگیرید. این کار علاوه بر ایجاد حس احترام رعایت حریم خصوصی را به کودک یاد می دهد.