روش های جلوگیری از بارداری، تاثیرگذاری آن ها

اگر فقط از جنبه ی خطرات ممکن برای سلامتی و عوارض جانبی نگاه کنیم، میتوانیم بگوییم که یکی از کم خطرترین روش جلوگیری از بارداری، IUD مسی است. که هیچ تاثیر منفی بر روی متابولیسم و سیستم قلبی ندارند و اگر به درستی جایگذاری شود، هیچ گونه مشکلی را ایجاد نخواهد کرد.
بیشترین مشکلات بوجود آمده در رابطه با روش های جلوگیری از بارداری، معمولا در رابطه با مصرف قرص های هورمونی ضد بارداری است.
این قرص ها دو دسته هستند:
- قرص های جلوگیری از بارداری ترکیبی، که محتوی استروژن و پروژسترون است.
- قرص های جلوگیری از بارداری که فقط حاوی جزء پروژستینی هستند.
اکثر قرص های ترکیبی به علت وجود جز استروژنی در آن ها هم دارای عوارض جزئی و همچنین دارای عوارض وسیع تری در زمینه قلب و عروق مانند ترومبوزهای وریدی هستند که مشکلات بسیار خطرناکی را ایجاد می کنند، هرچند این عوارض نادر هستند اما خطر وقوع آن ها وجود دارد و با مصرف قرص های جلوگیری از بارداری ترکیبی، احتمال ابتلا به آن افزایش می یابد.
اگر از قرص های جلوگیری از بارداری که جزء استروژنی ندارند استفاده کنید، ریسک ابتلا به ترومبوزهای وریدی را نخواهید داشت. بنابراین قرص های جلوگیری از بارداری که تنها جزء پروژستینی دارند، از نظر نداشتن ریسک آمبولی، مطلوب تر هستند.
همچنین محصولاتی که دارای جزء پروژستینی هستند میتوانند به صورت قرص، کاشتنی ها و سیستم آی یو دی، مورد مصرف قرار گیرند.
در مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، عوارضی را که ممکن است تجربه کنید، خطرناک نیستند اما تا اندازه ای اذیت کننده هستند مخصوصا عوارضی که مربوط به خونریزی های نامنظم می شود.
علاوه بر این قرص های ضد بارداری دارای فواید زیر هستند:
- تنظیم سیکل قاعدگی
- حفظ سلامت جنسی
- رفع آکنه و مشکلات پوستی
در کل، پیچیده ترین روش جلوگیری از بارداری، استفاده از قرص های ترکیبی است. این قرص ها فواید بسیاری دارند اما در کنار این فواید خطراتی نیز وجود دارد.
به طور کلی، IUD های مسی حداقل میزان خطرات را به همراه دارند و پس از آن ها Mini Pill ها کمترین عوارض را دارند.

چقدر میتوان به روش های جلوگیری از بارداری اعتماد کرد؟ موثرترین روش جلوگیری از بارداری کدام است؟ کدام روش ۱۰۰٪ موثر و تضمین شده است؟
همانطور که در بالا صحبت کردیم، موثرترین روش طولانی مدت پیشگیری از بارداری استفاده از IUD ها و ایمپلنت های هورمونی است که تقریبا ۱۰۰٪ موثر هستند. هر چند که هیچ چیز دقیقا ۱۰۰٪ نیست، اما عملکرد این دو روش حدود ۹۹.۵٪ است.
روش های دیگر مانند قرص نیز موثر هستند، اما بعلت اینکه قرص را میبایست هر روز مصرف کرد و معمولا افراد با خوردن منظم قرص های ضد بارداری مشکل دارند؛ پذیرش و تاثیر گذاری کمتری دارد.
بنابراین روش های طولانی مدت پیشگیری از بارداری برای داشتن حداکثر کارآیی و بدون در نظر گرفتن نظم شخصی، بهترین روش هستند.

اگر یک هفته قرص های جلوگیری از بارداری را فراموش کنید و مصرف نکنید چه اتفاقی می افتد؟
هنگامی که قرص خود را فراموش کرده اید، اینکه در چه زمانی از سیکل قاعدگی قرص را فراموش کرده اید، راهکار آن کاملا متفاوت است.
این فراموشی زمانی خطرناک است که شخص بعد از 7 روز استراحت، بسته جدید قرص را میبایست مجددا آغاز کند. اکثر زنان قرص های ترکیبی 28 و 21 روزه را مصرف می کنند به اینگونه که ابتدا قرص ها را 21 روز میخورند و سپس 7 روز استراحت می دهند.
فراموش کردن قرص در هفته اول پس از استراحت، کاملا خطرناک است زیرا فولیکول های تخمدانی هنوز در حال رشد هستند. چنانچه قرصی در طول هفته اول به طور منظم مصرف نشود، تخمک گذاری سرکوب نمی شود و احتمال آزادسازی تخمک وجود دارد.
بنابراین حتی اگر یک یا دو قرص را در هفته اول فراموش کنید، باید از روش اورژانسی پیشگیری از بارداری استفاده کنید، چون با فراموش کردن مصرف قرص، روش جلوگیری از بارداریتان کامل صورت نگرفته است.
چنانچه یک یا حتی دو قرص را در اوسط بسته فراموش کردید، قرص هایی را که فراموش کرده اید بعدا مصرف کنید. این شرایط بسیار خطرناک نیست، چرا که هفت روز به طور منظم قرص ها را مصرف کرده اید که این برای سرکوب تخمدان ها کافی است.
اما این نکات قواعد کلی هستند. هنگامی که مصرف قرص را فراموش کرده اید، سیکلتان کاملا امن نیست و باید علاوه بر قرص های ضد بارداری، قرص اورژانسی نیز مصرف کنید.

آیا قرص های جلوگیری از بارداری باعث افزایش سایز سینه ها می شوند؟آیا مصرف این قرص ها باعث ایجاد حساسیت های پوستی و راش بر روی سینه ها می شوند؟
با توجه به اینکه با مصرف قرص های جلوگیری از بارداری سینه ها بزرگتر می شوند، گاهی اوقات افزایش سایز اتفاق می افتد، به ویژه در ابتدای مصرف که جزء استروژنی در قرص، باعث احتباس آب در بدن می شود بنابراین واقعا سینه ها رشد نمی کنند بلکه این افزایش سایز بیشتر به خاطر حفظ آب درون غدد و بافت سینه ها است.
ایجاد بثورات جلدی یا همان حساسیت های پوستی با مصرف قرص های جلوگیری از بارداری نادر است و عملا هیچ ارتباطی با مصرف قرص ندارد. البته در موارد نادر و بصورت تصادفی این امکان وجود دارد که بدن زنان به پروژسترون موجود در قرص واکنش نشان دهند، البته هنگامی که آنها در معرض نور آفتاب قرار می گیرند این مسئله تشدید می شود.

آیا مصرف قرص های جلوگیری از بارداری در درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک جایگاهی دارند؟
بله، می توانند علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک را درمان کنند. البته آن را درمان نمی کنند، بلکه تنها آن را کنترل میکنند و باعث کاهش علائم این سندروم می شوند.
مهمترین علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از:
- قاعدگی نامنظم
- خونریزی شدید
- علائم پوستی مثل آکنه و هیرسوتیسم
مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، به ویژه آنهایی که حاوی جزء پروژستینی هستند و خواص آنتی آندروژنیک دارند، نقش بسیار مهمی در کنترل سندروم تخمدان پلی کیستیک دارند. این قرص ها اثر تستسترون را تحت تاثیر قرار می دهد، بنابراین به طور موثر جهت درمان علائم آن استفاده می شوند.

آیا مصرف طولانی مدت قرص های جلوگیری از بارداری باعث تغییر در سیکل قاعدگی می شود؟ آیا با مصرف سالیانه ی قرص های جلوگیری از بارداری قدرت باروری کاهش پیدا می کند؟
این موضوع به شدت مورد مطالعه قرار گرفته است، چون خانم ها مصرف این قرص ها را در سنین پایین شروع می کنند و پس از ۲۰ سال مصرف کنار میگذارند و این مسئله برای بانوان بسیار ترسناک است که با مصرف قرص های جلوگیری از بارداری به مدت چندین سال دچار نازایی نشوند یا اینکه چرخه ی قاعدگی انها تغییر نکند.
در واقع برخی از زنان ممکن است پس از قطع مصرف قرص ضد بارداری، پریود نشوند که به این مشکل، آمنوره می گویند. مطالعات نشان داده است خانم هایی که با مصرف قرص، قاعدگی های منظمی داشته اند و پس از قطع مصرف، قاعدگی در آنها اتفاق نمی افتد، این مشکل را پیش از این نیز داشته اند، اما متوجه آن نشده اند.
چون سال ها این قرص ها را مصرف کرده اند و به تبع آن سیکل منظمی داشته اند. مصرف قرص های جلوگیری از بارداری باعث مشکلات غدد درون ریز نمی شوند، اما پس از قطع قرص، ممکن است مشکلات غدد درون ریز ظاهر شود.
مشکلات غدد درون ریز عبارتند از:
- تنبلی تخمدان
- آمنوره
کاملا روشن است که مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، حتی از باروری محافظت می کنند. هرچقدر عفونت های رحمی و لگنی کمتر، حاملگی خارج از رحم نیز کمتر است. بنابراین، استفاده کردن از قرص های جلوگیری از بارداری بهتر از استفاده نکردن آنهاست.

آیا مصرف قرص های جلوگیری از بارداری باعث سکته های مغزی و آنوریسم می شود؟
هنگام صحبت در مورد علت سکته های مغزی و آنوریسم میبایست بسیار مراقب باشیم، زیرا این شرایط معمولا بعلت ترکیبی از عوامل که با یکدیگر همراه می شوند، ایجاد می شود. قرص ضد بارداری یکی از عوامل خطرناک در این زمینه است.
بین قرص های جلوگیری از بارداری و سکته های مغزی ارتباط وجود دارد، اما خطر بسیار کم است. قرص های جلوگیری از بارداری هیچ ارتباطی با آنوریسم ندارد. Aneurysm بیماری است که شخص مبتلا به آن، با این بیماری به دنیا آمده است، هیچ ارتباطی با مصرف قرص ندارد.
بنابراین مسائل مهم در ارتباط با مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، ترومبوز وریدی و عوارض شریانی یا سکته مغزی است. که بسیار نادر هستند، اما اگر تعداد نمونه ای از صدها و هزاران زن را انتخاب کنید، در میان آن ها افرادی هستتد که دچار عارضه شوند پس ارتباطی وجود دارد.

آیا مصرف قرص های جلوگیری از بارداری باعث اضافه وزن می شوند؟ اگر مصرف این قرص ها باعث چاقی میشود پس با چه راهکارهایی از افزایش وزن جلوگیری کنیم؟
به طور کلی می توان گفت که هیچ شواهد علمی روشنی در زمینه افزایش وزن با مصرف قرص های جلوگیری وجود ندارد.
مطالعات زیادی انجام شده است و طی شش ماه و حتی یک سال، خانم هایی که از قرص های جلوگیری استفاده کرده اند را با افرادی که محتوای هورمونی استفاده نمی کنند یا کاربران آی یو دی مقایسه کرده اند، متأسفانه در همه گروه ها زنان با مشکل افزایش وزن مواجهند. که علت آن را نمی دانیم اما در واقع، برخی از زنان واقعا تحت اثر آنابولیک پروژسترون قرار می گیرند و دچار افزایش وزن می شوند.

آیا وجود لکه بینی با مصرف قرص های جلوگیری از بارداری طبیعی است؟
در سه ماهه اول مصرف قرص های جلوگیری از بارداری و حتی بعد از آن، داشتن لکه بینی طبیعی است که نشانه بیماری نیست. اما اتفاقی که می افتد این است که این هورمون ها توسط قرص، چسب پوستی، تزریق و سایر روش های جلوگیری از بارداری وارد بدن می شوند و مخاط رحم میبایست خودش را با این حجم از هورمون که از بدن ترشح نشده و تازگی وارد بدن شخص شده است، سازگار کند.
همچنین هر روز مقداری هورمون را وارد بدتان می کنید، که متفاوت از آزادسازی هورمون های چرخه طبیعی است. در این شرایط ممکن است آندومتر یا همان دیواره ی رحم دارای مقداری خونریزی باشد و لکه بینی را به وجود آورد.
وجود لکه بینی در صورت مصرف قرص های جلوگیری از بارداری، بیماری نیست و خطری را ایجاد نمی کند و پس از مدتی از بین می رود، انا ممکن است پس از مدتی مجددا شروع شود که در این شرایط نیز حای نگرانی ندارد.

خانم ها و آقایان، هنگام استفاده از روش های جلوگیری از بارداری میبایست به چه موضوعی توجه کنند؟
برای هر کدام از روش های جلوگیری از بارداری، موارد منع مصرف وجود دارد. اگر به روش های ترکیبی هورمونی (قرص ها، پچ ها ی پوستی، حلقه های واژینال) توجه داشته باشید، موارد منع مصرف اصلی با خطر ترومبوز مرتبط است. سابقه خانوادگی یا تاریخچه ترومبوز شخصی و همچنین موارد خاص ژنتیکی مانند ترومبوفیلیا بسیار حائز اهمیت هستند.
پس از آن مسائل مربوط به سن وجود دارد، خانم هایی که از سن چهل سالگی به بعد دارای اضافه وزن هستند و بیش از ۱۵ عدد سیگار در طول شبانه روز مصرف می کنند، نباید از قرص های جلوگیری از بارداری ترکیبی که حاوی جزء استروژنی و پروژسترونی هستند، استفاده کنند و منع مصرف دارند.
اما برخی از باورهای غلط درباره موارد منع مصرف وجود دارد. به عنوان مثال، داشتن سرطان پستان در خانواده، منع مصرف نیست. اگرچه در حال حاض، داشتن سرطان سینه در خود فرد یک مورد منع مصرف است.
قرص هایی که فقط دارای جزء پروژستینی هستند، حتی در افرادی که دارای بیماری و سرطان هستند، هیچ مانعی برای مصرف ندارند.
در مورد IUD های هورمونی یا مسی، تنها موارد منع مصرفی ‌که دارند، ایجاد لکه بینی و خونریزی های نامعلوم، یا عفونت حاد رحم است.
درمورد مردان، هیچ چیزی واقعا شناخته شده نیست و مردان در رابطه با مسئله ی روش های جلوگیری از بارداری با خطرات بسیار کمتری مواجه هستند.