تماشای تلویزیون در کودکان، خطرش زیر پنج سالگی

یک عضو انجمن روانپزشکان ایران گفت: کودک زیر ۵ سال نمی تواند بین حقیقت و افسانه موجود در برنامه تلویزیون فرق قائل شود بنابراین صحنه های اعم از خشونت بار، هیجانی فیلم و برنامه ها برای او واقعی جلوه می کند.
مهشید رابطیان گفت: کودک از زمان بدو تولد تا حدود ۲۴ ماهگی گیرنده صرف هرآنچه که والدین اعم از خوردنی و آشامیدنی، گریه و خنده، صدا و تصویر در خواب و بیداری برای او تامین یا مقرر کرده است لذا رویای شیرین و خاطره انگیز او را باید از پایه و اساس به دور از هرگونه کجی و کاستی و به طور منسجم طرح ریزی کرد.
وی با بیان اینکه به خیال برخی از والدین که تلویزیون یا هر وسیله صوتی و تصویری دیگر اعم از کامپیوتر یا موبایل می تواند یار کمکی برای کاهش بار فرزند پروری نزد آنها باشد، گفت: به گفته بسیاری از متخصصان روانپزشک کودک و نوجوان، کودکان از حدود دو سالگی توانایی تشخیص و شناسایی برنامه های که توسط تلویزیون یا از طریق وسایل صوتی و تصویری پخش می شود را دارا هستند و تا جایی این رشد فکری آنها پیش رفته که حتی کودک قادر به تقلید رفتارهای والدین خود است.
این روانپزشک کودک و نوجوان با بیان اینکه تلویزیون رسانه ای یک سویه است و تماشاگر در برابر آن صرفاً یک دریافت کننده منفعل، تصریح کرد: زمانی که کودک هنوز مدارهای مغزی او به طور کامل شکل نگرفته مقابل تلویزیون می نشیند، با توجه به اینکه مدارهای مغزی او بر مبنای انفعال شکل گرفته، چنین کودکی از خلاقیت و توان یادگیری ذهنی کمتری نسبت به همسالان خود برخوردار خواهد بود.
رابطیان گفت: بر اساس توانایی خانواده و سواد زندگی آنها، تربیت فرزندان بر طبق یک قاعده کلی باید پایه ریزی شود و در این رابطه هر چقدر پدر و مادر بتواند کودک خردسال خود را از تماشای تلویزیون دور نگه دارد نه تنها می تواند نسبت به رشد اجتماعی کودک کمک کند، بلکه جلوی اثرات منفی از جمله خجالتی، گوشه گیری یا منزوی شدن آن را بگیرد.

خطر تماشای برنامه های تلویزیونی
وی با بیان اینکه تماشای برنامه های نامناسب برای کودک، برای نمونه برنامه های دارای صحنه های خشن یا جنسی، اثرات منفی از جمله تمایل به پرخاشگری و بلوغ زودرس را به همراه خواهد داشت، افزود: زمان مجاز تماشای تلویزیون برای کودکان زیر دوسال باید به صفر یا حداقل کاهش یابد و برای کودکان بالای دوسال در طول شبانه روز فقط دو ساعت به طور متناوب در نظر گرفته شود.
رابطیان گفت: از آنجایی که مغز کودک آماده شکل گیری و دریافت کننده صرف محیط اطراف خود است لذا پدر و مادر سعی کنند با توجه به سن کودک استفاده از برنامه های تلویزیون را برای خود کاهش داده و تنها ساعات اندکی را به تماشای آن بنشینید.
این روانپزشک کودک و نوجوان افزود: پخش برخی از برنامه های کودکان که با برچسب رعایت تماشا یا حتی برخی برنامه های کارتونی که با محدودیت سنی همراه است، با توجه به سن کودک، تضمین کننده، امن و سالم نیست و اثرات مخربی را بر ذهن کودکی که در جلوی تلویزیون رها شده خواهد گذاشت.
وی با بیان اینکه برخی از خانواده ها از برنامه های تلویزیون یا حتی دیگر وسایل ارتباطی تصویری به عنوان پاداش استفاده می کنند، تصریح کرد: کودکان به راحتی خشونت را از طریق رسانه ها می آموزند چون از قهرمانان کارتونها و برنامههای آموزشی و تفریحی تمام سنین الگو پذیری زیادی دارند.
رابطیان به والدین توصیه کرد از دادن غذا به کودک یا حتی کتاب خواندن برای او در مقابل تلویزیون خودداری کنند چرا که تفکرات کودک و ذهن آن همزمان درگیر تصاویر و تماشای برنامه های تلویزیون است و از آنجایی که کودک زیر پنج سال نمی تواند بین حقیقت و افسانه موجود در برنامه تلویزیون فرق قائل شود بنابراین صحنه های خشونت بار و هیجانی فیلم و برنامه ها به اندازه واقعیت در عین حالی که برای او ترسناک است می تواند اثر ماندگار و یا در قالب فوبیا در آینده خود را بروز دهد.
وی گفت: والدین سعی کنند برای تماشای برنامه تلویزیون مخصوص خود یا کودک خردسالشان ساعت مشخص کنند و حتماً به یاد داشته باشند بعد از تمام شدن ساعت مجاز تماشای تلویزیون، آن را خاموش کنند.