علائم استرس در کودکان، چه عواملی باعث می شود؟

شاید واژه استرس برای کودکان کمی نا آشنا باشد، اما کودکان در شرایط مختلف دچار استرس و اضطراب می شوند. اما مهترین دلیل استرس کودکان چیست و این استرس را چگونه می توان تشخیص داد؟

استرس در کودکان چگونه است؟
به گفته روانشناسان تغییرات هر چند کوچک می‌تواند آرامش و امنیت کودکان را به خطر بیندازد، این تغییرات همیشه با واکنش کودکان همراه می‌شود. بیشتر نشانه‌های استرس در دوران کودکى به قدرى حساس و ظریف است که ممکن است مادر و پدرها هم متوجه آن نشوند. گاهی بیشتر عواملی که باعث استرس‌ می‌شوند، برای بزرگسالان قابل ‌مدیریت هستند، اما برای کودکان بسیار پیچیده و آزاردهنده به نظر می‌رسند. البته تشخیص اینکه کودکان چه زمانی استرس دارند کار آسانی نیست ولی تغییرات رفتاری کوتاه ‌مدت مثل تغییر خلق‌وخو، تخلیه‌ی هیجانی، تغییر در الگوی خواب یا شب ادراری می‌تواند از علائم آن باشد. ممکن است بعضی از آنها رفتارهای جدیدی داشته باشند مثل کشیدن و تاباندن موها، مکیدن انگشت و انگشت کردن در بینی. کودکی که دچار استرس است ممکن است نسبت به مشکلات کوچک واکنش شدید نشان دهد، کابوس ببیند، وابسته ‌شود و یا افت تحصیلی پیدا ‌کند.

نشانه‌های استرس در کودکان چیست؟
علائم استرس در سنین مختلف کودکی متفاوت است. گروه سنی یک تا پنج سال و گروه سنی ۶ تا ۱۱ سال ر. در گروه سنی ۱ تا ۵ سال علائم استرس به شرح زیر است:
شروع عادت‌های جدید
جویدن ناخن، پیچاندن مو یا خاراندن پوست ممکن است از علائم استرس در کودکان باشد.ممکن است در این دوران رفتار جدیدی از فرزندتان ببینید که تا حالا ندیده اید.
خواب بد و نا آرام
تغییرات ناگهانی در الگوی خواب کودک نشانه استرس است. کودکانی که استرس و اضطراب دارند نمی‌توانند راحت بخوابند و کابوس‌های شبانه و راه رفتن در خواب را تجربه می‌کنند.
هراس جدایی از مادر و پدر
گریه کردن و جیغ کشیدن در زمان جدایی از مادر و پدر از علائم استرس است. کودکی که هیچ وقت این واکنش را نشان نمی داده حتما دچار استرس و اضطراب شده است.
شب ادراری
شب ادراری هم یکی از علائم استرس در کودکان است. اگر کودکتان به تازگی دچار این مشکل شده حتما باید به فکر درمان باشید.
انجام کارهای قبل و بازگشت به گذشته
ممکن است کودک کارهایی را تکرا کند که مربوط به قبل است. مثلا ممکن است انگشت شست خود را بمکد. یا شروع کند به کودکانه حرف زدن و...
عصبانیت و پرخاشگری
از دیگر علائم استرس می توان به عصبانیت، رفتار های پر خطر و حتی واکنش نا متعارف به صداهای ناگهانی و بلند اشاره کرد. این واکنش تکان خوردن یک عامل بارز وجود استرس در نوزادان و کودکان نوپااست.

علائم استرس در گروه سنی ۶ تا ۱۱ سال
استرس در این کودکان راحت تر شناسایی می شود. این گروه نسبت به گروه سنی کوچکتر می توانند درباره استرس خود صحبت کنند . البته چه بگویند که استرس دارند یا نه در صورت مواجه شدن با استرس بازهم رفتارهای غیرعادی از خود نشان می دهند مثل:
- دل درد و سردرد
- مشکلات تنفسی
- مشکلات خواب
- بی اشتهایی یا پر اشتهایی
- لکنت زبان
- دندان قروچه
- شب ادراری
- جویدن ناخن
- پرخاشگری
- بچه گانه حرف زدن
- گریه کردن
- استرس در کودکان با علائمی مانند گریه خشم و ناراحتی میتواند همراه باشد

چه عواملی باعث ایجاد استرس در کودکان می‌شوند؟
- مرگ یا بیماری در خانواده
- سو استفاده فیزیکی،هیجانی و جنسی
- بی توجهی جسمی یا احساسی
- بیماری روانی والدین
- اعتیاد والدین
- طلاق و جدایی والدین
- خشونت های خانگی
- وجود مشکلات مالی در خانواده
- استرس موجود در مدرسه
- نقل مکان و جابه جایی

استرس روی کودکان چه تاثیری می گذارد؟
اثرات منفی فشار روانی و استرس ممکن است با عوارض خطرناکی برای کودکان همراه باشد مثل:
- اختلال در رشد طبیعی و ذهنی کودک
- تاثیر منفی در توانایی‌های کودک و کاهش میزان عملکرد
- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن. هورمون استرس باعث ضعف سیستم ایمنی بدن می شود. به همین دلیل بدن مستعد عفونت و ابتلا به انواع بیماری ها میشود.

چه زمانی باید به روانشناس مراجعه کرد؟
شاید شناسایی استرس در کودکان کار راحتی نباشد، اما اگر علائمی که در بالا گفته شد بیش از یک هفته طول کشید و هیچ بهبودی حاصل نشد حتما باید به روانشناس مراجعه کنید. یادتان باشد استرس و مشکلات این چنینی با آغوش گرفتن و قربان صدقه رفتن و اسباب بازی خریدن درمان نمی شود. دلایل ایجاد استرس در کودک باید پیدا و برطرف شود.