درباره واکسن اچ پی وی، اطلاعات مهم

واکسنها بر انواع ویروس HPV پاپیلومای انسانی که معمولا موجب سرطان دهانه رحم می شوند موثر هستند. یکی از آنها که "واکسن HPV" نامیده می شود، در برابر انواع ویروس پاپیلومای انسانی که زگیل های تناسلی را ایجاد می کنند محافظت ایجاد می کند.
زمان ایده آل واکسیناسیون HPV قبل از انجام هر گونه فعالیت جنسی و ازدواج است. البته افرادی که سابقه ارتباط جنسی دارند نیز می توانند از فواید واکسیناسیون اچ پی وی بهره مند شوند؛ اما ممکن است از فواید کمتری بهره مند شوند. زیرا ممکن است در موقع دریافت واکسن HPV به یک یا تعدادی از انواع مورد هدف واکسن مبتلا گردیده باشند. اگر چه تعداد کمی از زنان ممکن است به همه انواع ویروسهایی که با واکسن محافظت می شوند مبتلا شده باشند؛ به همین علت است زنان جوان هنوز از فوائد واکسن اچ پی وی بهره مند می شوند.
دو نوع واکسن برای پیشگیری از این ویروس به نام های "گارداسیل (مرک)" و "سرواریکس (گلاسواسمیت کلین)" وجود دارد.

واکسن گارداسیل (Gardasil)
مصرف واکسن چهار ظرفیتی گارداسیل (Gardasil) در زنان به وسیله FDA از سال ۲۰۰۶ به منظور جلوگیری از سرطان دهانه رحم، زگیلهای تناسلی و نئوپلاسم های مشخصی از مهبل و واژن با منشاء ویروسهای نوع ۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸ و پروس پاپیلومای انسانی تایید شده است.
در نتیجه واکسن گارداسیل در برابر چهار نوع ویروس پاپیلومای انسانی محافظت ایجاد می کند؛ دو نوع ۱۶ و ۱۸ که موجب بیش از ۷۰٪ سرطان های دهانه رحم می شوند و دو نوع دیگر ۶ و ۱۱ که موجب ۹۰٪ زگیل های تناسلی می شوند.
واکسن گارداسیل از سال ۲۰۰۹ برای استفاده در مردان ۲۶-۹ ساله مورد تایید FDA قرار گرفته که به منظور پیشگیری از زگیل های تناسلی که به وسیله ویروسهای نوع ۶ و ۱۱ ایجاد می شود استفاده میشود. این واکسن بخصوص در پیشگیری از زگیلها و نئوپلاسم مقعد در مردان همجنس باز موثر است.

واکسن سرواریکس (Cervarix)
واکسن دو ظرفیتی سرواریکس (Cervarix) به وسیله FDA از سال ۲۰۰۹ برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم به علت ویروسهای نوع ۱۶ و ۱۸ تایید شده است.
این دو نوع واکسن با ایمن سازی بدن در مقابل برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی می تواند از ابتلای به آنها پیشگیری کنند. بنابراین، این واکسن ها از تمامی موارد سرطان دهانه رحم جلوگیری نمی نمایند. حدود ۳۰ ٪ سرطانهای رحم توسط این واکسن ها پیشگیری نمی شود، لذا انجام مرتب تست هایی مثل پاپ اسمیر در زنانی که واکسن سرواریکس دریافت کرده اند ضروری است. همچنین واکسن از انواع دیگر بیماریهای منتقله از طریق ارتباط جنسی پیشگیری نمی کند.
واکسن سرواریکس جهت استفاده و تزریق در آقایان مورد تایید FDA نیست. با توجه به قیمت بالا، این واکسن ها هنوز در ایران به طور عمومی عرضه نشده است و بطور دلخواه و با هزینه شخصی تزریق می شوند.

ماهیت واکسن HPV چیست؟
واکسن HPV محلولی است که محتوی ذراتی شبیه ویروس پاپیلومای انسانی است و مشتق از پروتئین دیواره خارجی ویروس و فاقد ویروس زنده است، به همین دلیل در گیرنده واکسن بیماری ایجاد نمی کند.

نگهداری و تجویز واکسن HPV
واکسن باید در درجه حرارت ۸-۲ درجه سانتیگراد نگهداری شود.
- در مورد سرنگهای از قبل پر شده و آماده، قبل از تزریق با پد سرنگ را بین دستان غلطانید تا محلول کاملا یکنواخت شود، در صورتی که از ویال استفاده می شود قبل از تزریق باید بخوبی تکان داده شود.

سن تجویز واکسن اچ پی وی
هر دو واکسن بی خطر هستند و به وسیله سازمان غذا و داروی آمریکا ( FDA) برای خانمهای
9-26 ساله تایید شده است؛ همچنین به وسیله مشورتی ایمن سازی CIC موثر و بی خطر اعلام شده است.
واکسن چهار ظرفیتی برای پسران ۲۶-۱۹ ساله نیز بی خطر و موثر هست و به وسیله FDA برای پیشگیری از زگیلهای تناسلی و سرطان مقعد تایید شده است.
CDC هم تایید کرده که تجویز سه نوبت واکسن چهار ظرفیتی و پروس پاپیلومای انسانی احتمال بروز زگیل های تناسلی را کاهش می دهد؛ البته واکسن بلور روتین برای مردان توصیه نشده است.
از تزریق واکسن در زنان باردار پرهیز شود تا زمانی که بارداری آنان به اتمام رسد. اگر چه مطالعات نشان می دهد که تجویز واکسن به زنان باردار خطری را متوجه جنین و یا نوزاد نمی کند، اما تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.
اگر فردی قبل از بارداری یک و یا دو نوبت واکسن را دریافت کرده است باید نوبت های بعدی واکسن تا بعد از زایمان وی به تاخیر افتد.

شکل و محل تزریق واکسن HPV
هر دو نوع واکسن هم بشکل سرنگ از قبل پر شده (اتو اینجکشن) و هم ویال تک دزی موجود است که در این صورت حاوی نیم سی سی است که به صورت عضلانی در عضله دلتوئید و یا ناحیه قدامی خارجی عضله چهار سر ران تزریق می شود. این واکسن به هیچ عنوان نباید وریدی تزریق شود.

تعداد دفعات واکسن
واکسن در سه نوبت و به صورت عضلای تجویز می شود.
اولین نوبت واکسن در هر زمانی ممکن است تجویز شود؛ نوبت دوم دو ماه بعد از نوبت اول و نوبت سوم شش ماه پس از تزریق نوبت اول تزریق می شود. توصیه می شود که هر سه نوبت واکسن از یک نوع واکسن (گارداسیل و یا سرواریکس) تزریق شود.
هنوز مشخص نشده است که دختران و زنان با دریافت یک و یا دو دز واکسن به چه میزانی محافظت می شوند. به همین دلیل اهمیت دارد که فرد هر سه نوبت واکسن را دریافت کند.
در آمریکا تزریق واکسن در تعدادی از ایالتها بصورت اجباری و در بقیه بصورت اختیاری است.
هر فردی که نسبت به تزریق نوبت قبلی واکسن حساسیت داشته است نباید نوبت بعدی را دریافت نماید.

عوارض واکسن HPV
از عوارض واکسن HPV می توان از درد و تورم ناحیه تزریق، قرمزی و خارش نام برد. این ناراحتی ها معمولا موقت هستند و ممکن است به مدت ۳-۲ روز باقی بمانند. در موارد بسیار نادری اثرات جانبی شامل تب، سرگیجه، و یا تهوع رخ می دهد. همچنین سنکوپ در موارد بسیار نادر دیده می شود، به همین منظور فرد باید تا ۱۵ دقیقه پس از تزریق تحت نظر باشد.

اثربخشی واکسن اچ پی وی
بررسیها نشان داده است که گارداسیل در پیشگیری از تغییرات پیش سرطانی دهانه رحم که به وسیله انواع ۱۶ و ۱۸ ویروس ایجاد می شوند ۱۰۰ درصد موثر است. همچنین نشان داده شده است که گارداسیل نزدیک به ۱۰۰ درصد در پیشگیری از ضایعات پیش سرطانی واژن، مهبل و زگیل های تناسلی با منشاء انواع ۶ و ۱۱ موثر است.
تزریق سرواریکس در دخترانی که هنوز در معرض انواع ۱۶ و ۱۸ واکسن قرار نگرفته بوده اند، ٪۹۳ در پیشگیری از تغییرات پیش سرطانی سرطان رحم ناشی از انواع ۱۶ و ۱۸ ویروس پاپیلومای انسانی موثر است. اگر زنی در معرض یک نوع از ویروس قرار گرفته باشد واکسیناسیون وی قادر است که او را در برابر انواع دیگر ویروس محافظت ایجاد کند.

آیا نیاز به انجام غربالگری سرطان قبل از دریافت واکسن HPV وجود دارد؟
دختران و زنان نیاز ندارند که تست و پروس پاپیلومای انسانی و یا پاپ اسمیر را به منظور اینکه یا واکسن را دریافت کنند یا خیر انجام دهند، اگرچه خیلی اهمیت دارد که زنان غربالگری سرطان رحم را حتی در صورتی که سه نوبت واکسن را دریافت کرده باشند انجام دهند.

ماندگاری ایمنی واکسن HPV
بررسی ها نشان داده است که واکسن HPV حفاظت طولانی مدت ایجاد می کند. مطالعات اخیر با پیگیری بیش از ۶ سال نشان داده است که واکسیناسیون بدون هیچ گونه میزانی از کاهش ایمنی موثر بوده است.