علائم شب ادراری در کودکان، چگونه درمان می شود؟

شب ادراری به از دست رفتن کنترل مثانه گفته می شود. در کودکان کوچک تر از ۳ سال، فقدان کنترل کامل روی مثانه طبیعی است. زمانی خیس شدن رختخواب شب ادراری خوانده می شود که کودک به اندازه کافی برای کنترل مثانه خود بزرگ شده باشد. این حالت می تواند شب یا روز رخ دهد و موجب ناامیدی خانواده و کودک است. اما لازم است که خانواده صبوری به خرج دهند و توجه کنند که این عارضه تقصیر کودک نیست. کودک کنترلی روی شب ادراری ندارد. ۴ نوع شب ادراری وجود دارد که کودک ممکن است به ۱ یا چند تا از آنها مبتلا باشد.

شبانه
خیس شدن رختخواب در شب، که شایع ترین نوع آن است.

روزانه
خیس کردن لباس در طول روز

اولیه
زمانی که کودک کنترل کاملی روی آموزش دستشویی کردن ندارد.

ثانویه
زمانی که کودک مدتی کنترل ادرار خود را به دست می گیرد، اما دوباره به دوره های خیس کردن لباس باز می گردد.

عامل
این عارضه می تواند علل مختلفی داشته باشد. علت نوع شبانه آن مشخص نیست. علل و ریسک فاکتورهای این عارضه عبارتند از:
- اضطراب
- اختلال بیش فعالی-نقص توجه
- برخی ژن ها
- یبوست که به مثانه فشار می آورد
- تاخیر در رشد مثانه
- دیابت
- عدم کفایت هورمون ضد ادرار (ADH) در بدن در هنگام خواب
- آپنه خواب انسدادی
- مثانه بیش فعال
- رشد جسمی آهسته تر
- مثانه کوچک
- مشکلات ساختاری در مجاری ادراری
- اشکال در درک پر بودن مثانه در هنگام خواب
- عفونت مجاری ادراری
- خواب بسیار عمیق
شب ادراری روزانه ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- اضطراب
- کافئین
- یبوست که به مثانه فشار می آورد
- متوقف شدن جریان ادرار قبل از اتمام
- نرفتن به دستشویی به اندازه کافی
- عدم تخلیه کامل مثانه در هنگام رفتن به دستشویی
- مثانه بیش فعال
- مثانه کوچک
- مشکلات ساختاری در مجاری ادراری
- عفونت مجاری ادراری
- نگه داشتن بیش از حد پاها در کنار هم، باعث نشت ادرار می شود

کدام یک از کودکان در معرض این مشکل قرار دارند؟
در صورتی که موارد زیر در مورد کودک شما صدق می کند، ریسک خیس شدن رختخواب و لباس هایش بیشتر است:
- ابتلا به یبوست
- دیر رفتن به دستشویی
- دارای مشکلات رشد جسمی
- اضطراب

علائم شب ادراری
علائم می تواند برای هر کودک کمی متفاوت باشد. علائم اصلی زمانی مشاهده می شود که کودکی ۵ سال یا بزرگتر، حداقل ۲ یا چند بار در هفته رختخواب یا لباس های خود را مرطوب می کند. اما ۱ در هر ۱۰ کودک ۷ ساله، ۱ در هر ۲۰ کودک ۱۰ ساله و ۱ در ۱۰۰ فرد بالای ۱۵ سال همچنان اپیزودهایی از شب ادراری را تجربه می کنند.

تشخیص
بسیاری از کودکان ممکن است هر از گاهی لباس خود را خیس کنند. این ممکن است باعث شود که کنترل مثانه در کودک با تاخیر بیشتری انجام شود. به طور معمول، دختران زودتر از پسران به کنترل مثانه می رسند. به همین دلیل، شب ادراری در دختران زودتر از پسران تشخیص داده می شود. تشخیص این حالت در دختران در سن ۵ سالگی و در پسران در ۶ سالگی است.
برای تشخیص، پزشک سوالات زیر را از شما می پرسد:
- وجود سابقه فامیلی
- تعداد دفعات دفع ادرار در طول روز
- میزان مصرف مایعات توسط کودک بعد از ظهر
- نشانه هایی از درد و سوزش در هنگام ادرار
- وجود خون یا کدر بودن ادرار
- ابتلا به یبوست
- استرس و اضطراب در کودک
از کودک آزمایشان مقتضی گرفته می شود و احتمال ابتلا به عفونت یا دیابت بررسی می شود.

عوارض روانی
کودکی که دچار این حالت است، دچار عوارض زیر می شود:
- استرس عاطفی و خجالت
- راش پوستی ناشی از خیس بودن لباس زیر
- خانواده چه کاری می تواند برای کودک انجام دهد؟
- به یاد داشته باشید که فرزندتان کنترلی روی مثانه خود ندارد، پس او را سرزنش نکنید.
- اجازه ندهید کسی از خانواده و دوستان فرزندتان را مسخره کند.
- بسیاری از کودکان دچار این حالت هستند.
- از زیر انداز بزرگسالان برای محافظت از ملحفه و تشک استفاده کنید.
- در صورتی که شدت و دفعات شب ادراری زیاد است، با تمایل و همکاری کودک از پوشک سایز مناسب استفاده کنید. بهتر است این کار را در خفا و پنهان از دیگر اعضای خانواده انجام دهید تا کسی او را مسخره نکند.
- بلافاصله پس از خیس شدن، لباس های فرزندتان را تعویض کنید.

چگونه شب ادراری در کودک درمان می شود؟
در بیشتر موارد ، شب ادراری به مرور زمان و خود به خود از بین می رود و نیازی به درمان ندارد. در صورت نیاز به درمان، روش های درمانی متعددی وجود دارد که تجویز هر یک به تشخیص عامل زمینه ساز این مشکل در کودک بستگی دارد. برخی از روش های درمانی عبارتند از:
تغییر در مصرف مایعات
از شما خواسته می شود که در اوقات معینی از روز یا عصر، مایعات کمتری برای نوشیدن به کودک خود بدهید. مصرف آبمیوه های صنعتی نیز موجب افزایش حجم ادرار می شود.
کافئین را از رژیم غذایی کودک حذف کنید
کافئین تنها در چای نیست. این ماده در نوشابه ها، نوشیدنی های انرژی زا، قهوه و شکلات نیز یافت می شود.
بیدار شدن در طول شب طبق برنامه زمان بندی شده
فرزندتان را به دفعات در طول شب بیدار کنید تا به دستشویی برود.
سهولت دسترسی به دستشویی
شب ها مسیر دسترسی فرزندتان به دستشویی را تسهیل کنید. چراغی در مسیر عبور او قرار دهید. در صورت امکان، محل خواب او را در جایی در نزدیکی دستشویی فراهم کنید.
آموزش مثانه
این شامل تمرینات و ادرار کردن طبق برنامه است.
استفاده از زنگ رطوبت
این حسگر می تواند رطوبت را تشخیص دهد و صدای هشدار دهد. در این صورت، کودک می تواند برای رفتن به دستشویی بیدار شود. حتی اگر کودک نتواند به موقع بیدار شود، استفاده از این روش حساسیت کودک نسبت به زمان ادرار کردن را افزایش می دهد.
دارو درمانی
داروها می توانند سطح ADH را افزایش دهند یا عضلات مثانه را تقویت کنند.
روان درمانی (مشاوره)
کار کردن با یک درمانگر می تواند به کودک در سازگاری با تغییرات زندگی یا استرس کمک کند.
برای یافتن بهترین راه حل درمان، با پزشک فرزندتان مشورت کنید.
مطمئنا تمیز کردن رخت خواب کار آسانی نیست، بخصوص اگر زیاد تکرار شود. این موضوع باعث می شود والدین سختگیری کنند و گاهی کودک را به خاطر خیس کردن رختخوابش تنبیه کنند. اما لازم است بدانید که شب ادراری کودک از روی عمد نیست و او کنترلی روی این اتفاق ندارد. پس تنبیه او نه تنها نمی تواند این مشکل را از بین ببرد، بلکه باعث ایجاد مشکلات بیشتر و اضطراب در کودک می شود. چنانچه با خیس شدن و تعویض ملحفه های مشکل دارید، تا زمان حل مشکل از پوشک برای فرزندتان استفاده کنید.